L-GĦERF TAX-XIĦ U L-ENERĠIJA TAŻ-ŻAGĦŻUGĦ

Mhux soltu li nitratta s-suġġett tal-politika għax ma nħossx li hi l-linja tiegħi. Madanakollu din il-ġimgħa żort il-wirja tal-istorja tal-Partit Laburista li kienet imtella’ fiċ-Ċentru Nazzjonali Laburista u mpressjonajt ruħi ferm bil-mod professjonali u dettaljat li nħadmet bih. Ċertament ma bsartx li l-wirja kienet daqshekk grandjuża, akkost li ħafna kienu ssuġġerewli biex immur nagħtiha titwila.  Infatti nistqarr li mort bil-ħatfa biex nara x’hemm u minflok sibt ruħi mitlufa nimxi bejn il-kurituri ta’ informazzjoni, ritratti u filmati. Fosthom laqgħatni ritratt partikolari li kien juri grupp ta’ nies, li wħud minnhom kienu qed isaffru biex itellfu l-meetings tal-laburisti. U hemm, fin-nofs tar-ritratt, iżżomm id tifla żgħira, nilmaħ lill-kunjata tiegħi, Helen Vella, li dakinhar, b’kurżità, kienet marret tittawwal biex tara x’inhu jiġri u spiċċat f’ritratt storiku! Maħkuma minn din l-atmosfera, iddeċidejt li nkellem żewġ individwi li għandhom il-politika ferm għal qalbhom u li l-mod kif daħlu f’dal-qasam, ukoll kien imnebbaħ minn ġrajjiet li llum jagħmlu parti mill-Istorja ta’ pajjiżna.

William Lewis u Joseph M Zrinzo huma t-tnejn Koordinaturi Distrettwali tal-Partit Laburista. Għażilt li nkellem lilhom peress li William huwa żagħżugħ li ilu biss minn Ottubru li għadda f’din il-ħatra, filwaqt li Joseph ilu madwar 15 il-sena jħaddan din ir-responsabbiltà. Kelli kurżità nifhem jekk din id-differenza fl-esperjenza u fl-età kienetx taffetwa l-perspettiva tagħhom…

Joseph beda bi kwotazzjoni tal-Perit Mintoff.

“Darba kont qed nitkellem ma’ Mintoff u qalli dawn il-kelmiet “Jien irrid l-għerf tax-xiħ u l-enerġija taż-żagħżugħ biex naċċerta ruħi li d-dinja tibqa ddur.”

Iż-żgħażagħ dejjem kienu l-fibra tal-Partit Laburista u jekk trid tikkonferma dan, tista’ tħares lejn dawk li fl-1958 bdew il-ġlieda għall-indipendenza u l-ħelsien ta’ Malta. F’dak iż-żmien jekk tara f’min kienet tikkonsisti l-maġġoranza tan-nies li sofrew u li spiċċaw il-ħabs tintebaħ li kienu żgħażagħ. Bosta għadhom jiftakru l-famuża battalja ta’ Raħal Ġdid, meta ż-żgħażagħ kienu ġġieldu bil-ġebel mal-qawwiet Ingliżi. Ta’ min ifakkar li ħafna mill-affarijiet li qed ingawdu llum huma sforz tal-kuraġġ taż-żgħażagħ ta’ dakinhar.

L-anzjan għadda minn ċertu esperjenzi tal-ħajja li ż-żagħżugħ għadu m’għaddiex minhom. Għalina dak huwa żmien li għadda u mar u ma tistax terġa’ iġġibu lura għax telaq. Imma jiena nemmen li xorta jkun għad fadal l-opportunità li ssarraf dik il-maturità akkwistata mill-esperjenza tal-ħajja, billi tgħin liż-żagħżugħ ħalli jasal fl-ambitu li jixtieq, iżda li fl-istess ħin tevitalu li jaqa’ fin-nases tal-ħajja.

Iż-żagħżugħ huwa rappreżentanza tal-progress innifsu u għalhekk ma tistax tara progress mingħajr ma temmen fiż-żagħżugħ. Jingħad illi l-progress tista’ tipprova tagħmillu l-bsaten fir-roti imma ma tista’ qatt trażżnu għal kollox. Għaldaqstant huwa inutli li tipprova taqta’ qalb iż-żagħżugħ għax fl-aħħar mill-aħħar, xorta ser jipprova jgħaddilek minn dik it-triq. Mela minflok, l-aħjar għażla hija li timxi id f’id miegħu sabiex jilħaq dak l-għan li qed jipprova jippromwovi.”

William min-naħa tiegħu insista fuq il-ħtieġa tal-anzjan.

“Wieħed għandu bżonn lill-ieħor. L-entużjażmu taż-żagħżugħ u l-ħolm tiegħu biex iwettaq ideat ġodda, bla dubju għandhom bżonn is-sosteniment tal-esperjenza tal-anzjan. Għax wara kollox jiena nemmen li ż-żgħażagħ huma kontinwazzjoni tal-anzjani u li dawn qed ikomplu fuq dak li l-anzjani bnew. B’hekk l-ideali oriġinali jibqgħu ħajjin matul is-snin ta’ wara filwaqt li jkomplu jissaħħu fuqhom ideat ġodda li ‘l quddiem jgħaddu f’idejn iż-żgħażagħ tal-ġenerazzjoni li jmiss. Kif stajt tara sewwa inti wkoll, kull min żar il-wirja li tella’ l-partit seta’ jikkonferma illi tul l-istorja tiegħu, dejjem kien hemm l-anzjani u ż-żgħażagħ imexxu flimkien.”

Infatti t-tnejn saħqu miegħi illi biex wieħed jilħaq l-ideal tiegħu, l-ewwel nett irid ikun jaf, minn fejn telaq.

“Biex tkun bniedem komplut, trid tkun taf minn fejn tlaqt u trid tkun taf fejn trid tmur. Jekk inti ma tafx minn fejn tlaqt, qatt ma tista’ tasal fejn trid tmur għax inti ma tafx fejn int, mitluf. Issa l-Partit Laburista mhux talli dejjem kien partit li jaf minn fejn telaq imma qatt ma nesa minn fejn telaq.”

Joseph sostna li dik kienet differenza prinċipali bejn partit u ieħor.

“Teżisti differenza kbira bejn politiku u politikant fejn il-politiku huwa dak li jaħdem biex iwassal policy maħluqa għall-ġid komuni biex tagħti riżultat, mentri l-politikant jagħmel dak li jaqbel għalih personali u għal xi erba’ ħbieb tal-ħbieb.

Anki jekk inti sempliċiment tħares lejn l-innu tal-Partit Laburista, tifhem il-ġmiel tal-ideali li fih: li tħobb il-proxxmu tiegħek, li tgħin lill-batut u li ssostni lill-ħaddiem. Hu kredu kollu bbażat fuq minn fejn telaq dan il-partit u dik tagħmel id-differenza bejn il-PL u l-PN; dik li l-PL dejjem tela’ fil-gvern biex jaħdem għall-ġid komuni. Nammetti li l-PL għamel l-iżbalji tiegħu wkoll. Hekk jew hekk, kull bniedem li jagħmel xi ħaġa, għandu ċ-ċans li ser jiżbalja xi darba jew oħra. Però jekk wieħed jara l-opri kbar li l-PL għamel lejn in-nazzjon Malti jifhem aħjar x’qed ngħid.

Jiena jiddispjaċini li ċerti affarijiet siewja bħal dawn ma tantx jissemmew, kultant lanqas mill-partit stess. Ngħidu aħna fi tfuliti, il-maġġoranza tat-tfal tal-età tiegħi spiċċaw emigraw. Il-Maltin kienu jitilqu bl-eluf kull sena minħabba n-nuqqas ta’ xogħol. Iżda kif tela’ l-labour fl-1971 l-emigrazzjoni mietet. Il-PL dejjem irnexxielu joħroġ b’ideat ġodda, bosta drabi b’kuraġġ kbir, akkost ix-xkiel qawwi li kellu jiffaċċja ruħu miegħu. Biss biss nista’ nsemmi s-sitt punti li għamel Mintoff u li għalihom ħa l-interdett filwaqt li llum ironikament dawn jagħmlu parti mill-kostituzzjoni tagħna. L-istess nistgħu ngħidu għal dak li qiegħed jagħmel il-mexxej tagħna ta’ llum, Dr Joseph Muscat bil-proposta tal-introduzzjoni tad-divorzju f’Malta.

Jiena ma rridx nintilef fl-Istorja u fil-passat imma jekk hemm bżonn ċertifikat fejn il-PL għolla liż-żgħir u refa’ n-nazzjon fuq saqajh, ‘l hemm ngħid lin-nies biex iħarsu. Għax jiena nemmen bis-sħiħ li l-miraklu li l-PL għamel f’dawk iż-żminijiet, kapaċi jerġa’ jirrepetih illum jekk jingħata l-opportunità li jmexxi mill-ġdid.”

William li llum huwa perit, jisħaq li huwa laħaq fejn laħaq proprju bis-saħħa tal-miżuri ġodda li kien għamel il-PL.

“Ma nista’ qatt ninsa l-ġid li jiena ħadt mill-PL meta fosthom huwa tani l-possibilità li nidħol nistudja l-università ħalli nkun nista’ nibni l-karriera tiegħi. Missieri kien ħaddiem u li kieku ma kienx għall-PL, qatt ma kien ser ikollu fondi biżżejjed biex idaħħalni l-università.

Missier William, Charlie Lewis, kien ukoll dak li inizzjah fil-ħidma għall-partit…

“Minn meta kont daqsxejn ta’ tfajjel, missieri kien jeħodni insegwi l-meetings ta’ Mintoff. Sfortunatament is-snin tat-tmeninijiet ma tantx għamlu ġieħ lill-politika Maltija. Ma nista’ ninsa qatt per eżempju l-inċidenti li kienu seħħew f’Ħaż-Żebbuġ meta waqt manifestazzjoni paċifika tal-laburisti kienu ntefgħu xi ballavostri fuq in-nies. Jiena kont qiegħed hemm dakinhar flimkien ma’ missieri u kuġinti u rajt il-konfużjoni li nqalgħet. Niftakar lil missieri jiġri bina lejn il-karozza u mbagħad jerġa’ lura biex jara jekk setax jagħti xi għajnuna lil dawk li ġew feruti. Aħna konna pparkjati ġo sqaq u f’ħin minnhom jien fettilli noħroġ mill-karozza u mmur nittawwal il-barra. U kien eżatt f’dak il-ħin li nara pulizija fuq mutur għaddej sparat minn ħdejja jiskidja fit-triq prinċipali. Kienu inċidenti li baqgħu stampati f’moħħi u kienu proprju huma li ħeġġewni biex ninvolvi ruħi fil-politika. Barra minn hekk, missieri dejjem kien attiv fil-kumitat tal-Ħamrun u kien minn hemm li hu rawwimni u fejn f’dawn l-aħħar snin kont involut f’karigi differenti.”

L-istorja ta’ kif Joseph daħal fil-politika hija daqstant ieħor imqanqla…

“Jiena ġej minn familja ultra nazzjonalista però ħu ommi nzerta laburist kbir. Dan kellu l-kuraġġ li fi żmien id-dnub il-mejjet kien imur iqassam il-Ħelsien. Jiena kelli madwar 15 il-sena u kont abbati imma bil-moħbi t’ommi kont immur inqassam il-Ħelsien miegħu. Bħala abbati kont nara b’għajnejja l-biża’ tan-nies minħabba l-bulettin. Allaħares ngħidlek il-ġrajjiet kollha li seħħu fejn il-laburisti batew ħafna. Biex nagħtik eżempju wieħed nista’ nsemmilek meta flimkien ma’ tal-Mużew kienu jtellgħu lilna t-tfal biex nitfgħu l-purfun fl-inħawi li jkun sar fihom xi meeting tal-labour “ħalli niddiżinfettaw il-post mid-dnub il-mejjet”.

Ironikament kienet proprju din l-attitudni li ġibditni lejn il-PL. Jiena kont ġej minn familja tal-faxxa ta’ fuq tal-klassi medja. Kont immur skola privata u tista’ tgħid li ma kont nieqes minn xejn. Imma mbagħad bħala boy-scout bdejt immur ngħin biex jitqassmu l-prodotti tal-CARE. Din kienet għajnuna Amerikana li kienet qed tingħata lill-Maltin peress li l-poplu tagħna ma kienx ħa l-Marshall Aid tal-gwerra. Konna mmorru nqassmu xi oġġetti bażiċi bħad-dqiq, zokkor, ġobon u butir f’numru ta’ djar. Kienet esperjenza li ħasditni għax rajt faqar li jien għalija ma kienx jeżisti. Skantajt kif xi wħud minnhom kienu jieklu ħobż imdellek bix-xaħam għax il-butir ma kienux jafu x’inhu. Meta qassamna l-ġobon f’ċertu djar, dik kienet l-ewwel darba li dan-nies kienu qatt daqu l-ġobon f’ħajjithom. Niftakarni mmur id-dar u nargumenta. Il-familja tiegħi kienet reliġjuża ħafna u kienet tagħmel bosta karità imma xorta waħda kienet taċċetta r-raġunar li kien qed jiġi propagat f’dawk iż-żminijiet – li wħud kienu nħalqu sinjuri u oħrajn kienu foqra u li ħadd ma kellu jibdel dis-sitwazzjoni. Tant hu hekk li min mill-foqra kien jittanta jgħolli rasu biex forsi jitla’ tarġa aktar il-fuq, kważi kważi kien jingħadd li qed jagħmel xi dnub mejjet. Kont niddispra b’dan ir-raġunament għax kont ngħid li allura dawn in-nies ma kellhom lil ħadd min jaqbeż għalihom. Imma mbagħad sibt is-sostenn fiz-ziju tiegħi li malajr beda jeħodni miegħu għall-meetings ta’ Mintoff. U hekk kif tibda tisma’ lil Mintoff jitkellem bħal donnu xi ħadd jagħtik injezzjoni qawwija ta’ eroiżmu fil-vina u tħoss saħħa daqs li kieku tista’ tmur taqleb kull m’hemm.

Sal-ġurnata ta’ llum għadni nsib nies li ma jridux jemmnu li jien laburist. Anzi ġieli jidhru artikli u jgħidu li jien nazzjonalist! Imma jiena sa minn tfuliti qatt ma rajt il-valur umanitarju fil-PN bħalma narah fil-PL – xejn iktar u xejn inqas. Hemm affarijiet li kienu ħżiena fil-partit imma l-ideal li inti trid tgħin u ġġib kemm jista’ jkun ġid u ugwaljanza għal kulħadd, għalija dak huwa l-aqwa prinċipju. Min jaf il-PL, min jifhem l-ideal tiegħu, min jifhem l-ispirtu li l-PL jipprova joħloq, mhux talli jaċċettah imma talli jiġbdu biex jaħdem għalih.”

Fost ir-responsabbiltajiet tal-Koordinaturi Distrettwali hemm dik li joħolqu attivitajiet biex kemm jista’ jkun jiġbru d-distrett flimkien. Dan l-aħħar William, għalkemm pjuttost novizz f’dal-qasam, irnexxielu joħroġ b’idea li mill-ewwel intogħġbot ferm.

Infatti Joseph sostna illi “Permezz tal-idea tal-attività tal-maratona li ħareġ biha William, bħala Koordinatur Distrettwali, mar anki oltre minn hekk għax b’hekk mhux qed jingħaqad biss l-ewwel distrett imma d-distretti kollha. Hawnhekk qed naraw eżempju ċar kif idea brillanti ta’ żagħżugħ ingħatat l-appoġġ immedjat kemm mill-eżekuttiv u kif ukoll mis-sostenituri kollha tal-partit u flimkien ħdimna biex din titwettaq. Nistgħu ngħidu li permezz tal-maratona, William ser jagħmel eżatt dak li qed jippriedka Dr Joseph Muscat – dik li joħloq moviment ġdid, did-darba permezz tal-mixi jew ġiri.”

Fil-fatt minn sempliċi idea li tnisslet f’Diċembru waqt attività oħra tal-partit, William sab ruħu qed jieħu ħsieb attività nazzjonali.

“Mill-ewwel bdejna għaddejjin bil-preparamenti u bl-organizzazzjoni ta’ din il-maratona li l-għan prinċipali tagħha huwa illi jgħaqqad lil kulħadd flimkien f’familja waħda. Għaldaqstant l-oġġettiv finali ta’ din il-maratona mhux ser ikun dwar min ser jiġi l-ewwel imma li kull min jipparteċipa jasal sal-aħħar u jifraħ mal-wasla. Issa min jiflaħ jiġri jista’ jagħżel il-maratona ta’ 7km u min jiflaħ jimxi, għandu distanza ta’ 3km. Naturalment din hija attività li ser tiġbed anki lill-familji li jridu jqattgħu ftit ħin flimkien u għalhekk qed naħdmu biex noħolqu atmosfera pjaċevoli matul ir-rotot magħżula. Peress li oriġinarjament l-idea ħarġet mill-ewwel distrett, ir-rotta ġiet ippjanata biex tgħaddi minn quddiem iċ-ċentri laburisti tal-lokalitajiet tal-Belt, il-Furjana, il-Pietà, il-Marsa u l-Ħamrun. Iżda min hawn ninxtieq insostni li din mhiex attività tal-ewwel distrett biss imma tal-partit kollu.

Permezz ta’ din il-maratona nixtiequ nħeġġu kemm l-ispirtu tal-komunikazzjoni bejnietna u kif ukoll dik li wieħed jieħu ħsieb saħħtu. Barra minn hekk dawk li ser jipparteċipaw f’din l-attività ser ikunu jistgħu jiltaqgħu mal-amministrazzjoni tal-partit li wkoll ser ikunu qed jieħdu sehem kemm fil-mixja u kif ukoll fil-ġirja. Ta’ min isemmi li anki Dr Joseph Muscat beħsiebu jipparteċipa f’din il-maratona għalkemm għalissa għadu indeċiż jekk jagħżilx li jimxi jew jiġri. Finalment, hekk kif tiġi fi tmiemha din il-maratona, ser tibda l-maratona ta’ ġbir ta’ fondi għall-PL u l-parteċipanti kollha huma mistiedna li jingħaqdu magħna.”

Din il-maratona ser issir fil-31 ta’ Marzu 2011 u r-reġistrazzjonijiet għaliha ser jibqgħu jinġabru sas-26 ta’ Marzu 2011 fejn titħallas miżata żgħira għall-parteċipazzjoni. Wieħed jista’ japplika minn One Complex, miċ-Ċentru Nazzjonali Laburista u miċ-ċentri laburisti kollha tal-lokal. Ser jingħata ċertifikat lil kull parteċipant, filwaqt li numru limitat ta’ wrist bands bl-arma tal-partit se jingħataw lil dawk li jirreġistraw l-ewwel. Kull parteċipant għandu jilbes flokk abjad jew aħmar. Għal aktar informazzjoni u applikazzjonijiet tistgħu iċċemplu fuq 21249900, inkella email: funrun@partitlaburista.org, jew il-website www.partitlaburista.org, u anki mill-facebook Freedom Day Fun Run.

(Nota: Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tal-20 ta’ Marzu 2011)

Share on Facebook