Posts Tagged ‘appogg’

  • IMĦABBA BLA KUNDIZZJONI

    Is-solitudni fit-tfalNgħiduha kif inhi, sikwit dil-ħajja mhiex faċli tgħixha. Bosta drabi teħodlok ħafna aktar milli tagħtik u lil uħud minna għandha ħabta tkabarhom saħansitra xi ftit aktar mill-oħrajn. Jiġu mumenti meta jagħtik li tfendi għal rasek u li tħalli l-mewġ iħabbat mal-bqija… min jiflaħ jikkumbatti jgħix u min ma jiflaħx jintilef. Iżda xi ħaġa ġewwa fik ma tħallikx tirraġuna hekk għal tul ta’ żmien. “Ma nistax nibdel id-dinja waħdi, imma nista’ nitfa’ ġebla matul l-ilmijiet sabiex noħloq ħafna rimi,” inkoraġġiet darba Madre Tereża bi sfida quddiem id-diffikultajiet tal-ħajja. L-eżempju ta’ nies bħalha huwa kruċjali biex nagħrfu ngħixu l-umanità tagħna. Il-ħlewwa ta’ dawn ir-rimi messew miegħi din il-ġimgħa meta waqt intervista ma’ John Rolè u Pat Bonello mill-Appoġġ dwar il-fostering u dwar servizz ġdid ta’ Trobbija Speċjalizzata li għadu kemm ġie mniedi dan l-aħħar, dawn qaluli li dawk li jidħlu biex jagħtu l-għajnuna tagħhom jagħmlu dan bil-ħsieb sħiħ li jwettqu xi ħaġa tajba f’ħajjithom.

    INTERVISTA: JOHN ROLÈ – Leader, Fostering Services

    FOSTERING

    L-idea tal-fostering minn dejjem kienet tintrigani għax nista’ nobsor li jesiġi ħafna kuraġġ. Kont kurjuża biex nifhem min kien kapaċi jħobb daqstant, kemm kien hemm nies minn dawn, u x’riżultati qed ikollu dan il-qasam?

    “Aħna konxji li l-fostering mhiex xi biċċa xogħol faċli biex tidħol għaliha għax fiha diversi sfidi, titlob impenn serju u tirrikjedi ħafna mħabba,” beda jispjegali John Rolè. “Huwa każ fejn l-individwi letteralment jiftħu l-familja tagħhom sabiex jilqgħu fiha lil dawn it-tfal ħalli jgħinuhom jgħixu ħajja aħjar. Fortunatament jeżistu numru ta’ familji Maltin u Għawdxin li bil-ġenerożità enormi tagħhom lesti li jagħtu daqqa t’id biex jingħata ċans ieħor lil dawn it-tfal li jgawdu d-dritt ta’ tfulija xierqa. Infatti bħalissa għandna 250 tifel u tifla fostered, filwaqt li hemm 201 familja li qed jagħtu l-għajnuna fil-qasam tal-fostering.

    Is-sistema formali bħala tim tal-fostering fl-Appoġġ ilha għaddejja biss mis-sena 2000. Madanakollu diġà qed naraw il-frott tax-xogħol li sar u huwa dan li jżommok għaddej. Bħala eżempju, nista’ nsemmilek il-każ ta’ tifel li kien fostered u li llum huwa żagħżugħ iggradwat bħala avukat, fejn fil-preżent jifforma wkoll parti mill-board tal-fostering. Għad irridu naraw x’ser ikun ir-riżultat tal-għadd ta’ tfal li qed igawdu mill-għajnuna tal-fostering. Biss biss illum qegħdin indaħħlu anki trabi direttament ma’ foster carers, minflok li jgħaddu l-ewwel fl-istituzzjonijiet, kif kien isir qabel. Is-sena l-oħra kellna 12-il tarbija li ġew fostered, filwaqt li b’kollox kien hemm 50 tifel u tifla li ġew milqugħa f’familji oħra. Dis-sena kien hemm 14-il tarbija li ġew fostered u għad baqa’ 115-il tifel u tifla li qed jistennew lil xi ħadd biex jilqagħhom għandu.”

    Is-sejħa għal familji ġodda li lesti biex jgħinu hija dejjem miftuħa. John spjega dwar il-proċess li jgħaddu minnu dawk li juru l-ħajra li jiffosterjaw.

    “Meta aħna nirċievu talba jew applikazzjoni mingħand xi familja li tixtieq tidħol għall-fostering, aħna mmorru nżuruhom sabiex niddiskutu aktar fil-fond dwar din il-possibilità. Naturalment l-għan ta’ din il-laqgħa tkun kemm biex infiehmu aħjar fhiex jikkonsisti dan ix-xogħol, kemm biex naraw x’wassal lil din il-familja biex tieħu din id-deċiżjoni, u anki biex nevalwaw l-ambjent li fih dawn il-foster carers prospettivi ser ikunu qed jilqgħu lit-tfal. Huwa importanti ħafna li f’dawn il-każi, fejn hemm diġà t-tfal fil-familji, dawn ukoll jiġu kkonsultati u nklużi fid-deċiżjoni sabiex finalment jitwettaq pass għaqli.

    Dawk il-familji li jidhrilna li jistgħu jgħinu jgħaddu imbagħad għall-pass li jmiss: fejn huma jiġu mitluba li jattendu għal 6 laqgħat ta’ 3 siegħat il-waħda. F’dawn il-laqgħat huma jingħataw taħriġ f’diversi John Rolèaspetti tal-fostering bħal: il-fostering x’jinvolvi b’mod ġenerali, it-tfal min huma, it-trawmiet li jgħaddu minnhom u l-pakkett li jġorru magħhom,  min huma l-ġenituri ta’ dawn it-tfal u l-problemi li dawn ikunu sabu ruħhom fihom li finalment wassluhom biex uliedhom ikollhom bżonn il-fostering, l-abilitajiet neċessarji fil-foster carers: x’inkunu qed infittxu aħna bħala aġenzija – f’din is-sessjoni jattendu anki xi foster carers stess biex jgħaddu l-esperjenzi tagħhom, nitellmu wkoll fuq l-effett tal-fostering fuq il-koppja u fuq uliedhom u kif dawn għandhom jieħdu ħsieb lil xulxin. Finalment niddiskutu l-possibilità li dawn it-tfal imorru lura għand il-ġenituri tagħhom u allura x’għandhom jagħmlu l-foster carers matul is-snin sabiex ikun hemm tranżizzjoni tajba jekk jasal dan il-mument. U allura hawn jidħol ukoll l-aspett ta’ kif il-foster carers ser jgħixu u jaċċettaw din it-tranżizzjoni? U x’tip ta’ kuntatt jista’ jibqa’ jkun hemm ma’ dawn it-tfal, jekk dawn ikunu marru lura għand il-ġenituri tagħhom.”

    Xtaqt nifhem kif it-tfal jiġu magħżula biex imorru għand xi familja partikolari għal fostering?

    “Ġeneralment in-nies għandhom it-tendenza li jmorru direttament fl-istituzzjonijiet fejn jinżammu t-tfal meta jkunu jixtiequ jagħmlu l-ġid lil xi tifel jew tifla. U allura jkun hemm każi fejn koppja torbot qalbha ma’ xi tifel jew tifla partikolari li jgħixu f’dawn il-postijiet u eventwalment jitħajjru biex ikunu l-foster carers tagħhom. Għalkemm aħna napprezzaw il-ġest ta’ dawn l-individwi, nippreferu ħafna aktar illi l-kuntatt ma jsirx b’dan il-mod għax jaf ikun hemm sitwazzjonijiet li jikkumplikaw jew li jagħmlu impossibli dan l-arranġament. Biex nagħtuk eżempju, immaġina li t-tifel li xi ħadd ikun jixtieq li jrabbi, bla ma jafu, jinzerta t-tifel ta’ xi ġar u jkun hemm ċirkustanza fejn l-identità tal-foster carer ma tkunx tista’ tiġi mikxufa.

    Fil-fatt qabel ma aħna niddeċiedu min minn dawn it-tfal ser imur għand xi familja partikolari, inkunu evalwajna sewwa kull aspett sabiex din l-esperjenza tibda u tkompli possibilment bl-iktar mod stabbli. Għalhekk inqisu l-ħtiġijiet tat-tfal u naraw li l-kwalitajiet li għandhom il-foster carers u l-ambjent u s-sitwazzjoni li qegħdin jgħixu fihom, huma adattati għal dan il-każ. Biex nagħtuk eżempju ieħor, jekk ikun hemm xi tfal oħra fil-familja, ġeneralment naraw li t-tfal li jiġu fostered ikunu iżgħar, kemm biex it-tfal tal-koppja jkunu ta’ eżempju għalihom u anki biex dawn ma jqisuhomx bħala kompetizzjoni għalihom imma idealment jieħdu ħsiebhom huma wkoll.

    Illum qed issir ħafna enfażi li għandha tinħoloq stabbiltà fil-ħajja tat-tfal u allura ma nistgħux nippermettu li jsiru ċerti żbalji li bihom terġa’ tinħoloq l-instabbiltà. Tgħallimna ħafna mis-sitwazzjonijiet u l-konsegwenzi tal-passat. U għalkemm ma nistgħu qatt nagħtu garanzija li kollox ser jirnexxi kif nixtiequ aħna, min-naħa tagħha aħna nippruvaw nagħmlu mill-aħjar biex kull esperjenza ta’ fostering tagħti l-frott meħtieġ.”

    John  sostna li ma jrid bl-ebda mod jitfa’ xi dell ikraħ fuq l-istituzzjonijiet varji li jieħdu ħsieb it-tfal għax dawn ċertament jagħmlu ħafna ġid fost it-tfal li jieħdu ħsieb. Iżda fl-istess ħin ir-riċerka turi li l-kuntatt one-to-one mat-tfal joffri aktar opportunità sabiex dawn jakkwistaw il-ħiliet tant neċessarji fi tfulithom.

    “Forsi wieħed ma jirrealizzax li wħud minn dawn it-tfal ikunu saħansitra nieqsa mill-aktar affarijiet bażiċi li aħna neħduhom bħala ovvji. Ngħidu aħna, jekk tarbija tibki, normalment il-ġenitur jew il-kustodju, ser jerfagħha, jħaddanha miegħu u jara x’għandha bżonn. Iżda sfortunatament, mhux it-trabi kollha jgawdu minn din il-kura. F’ċerti każi, it-trabi jibdew jiġu mċaħħda mill-possibilità li jikkomunikaw sewwa u anki milli jifhmu u jitgħallmu ċerti emozzjonijiet. Per eżempju jekk tarbija għandha l-ġuħ, dak il-ħin għaliha jkun l-aħħar tad-dinja jekk ħadd ma jitmagħha. Għalhekk meta ommha taqbadha f’idejha u tħaddanha magħha biex tisqiha, it-tarbija tagħraf li hemm min jieħu ħsiebha u titgħallem tisma’ t-taħbiet kalm tal-qalb tal-omm u tirregola t-taħbiet ta’ qalbha ma’ tagħha. B’mod awtomatiku, f’dawn il-mumenti kruċjali, it-tarbija tkun qed titħarreġ kif aktar il-quddiem għandha tirreaġixxi għad-diffikultajiet tal-ħajja. Min-naħa l-oħra, tarbija li tiġi injorata u titħalla tibki għal ħin twil ġo cot, jew tarbija li titwaqqa’ jew anki tiġi msawwta, titla’ konfuża, beżgħana u anzjuża kontinwament. Aktar il-quddiem, meta din ser tikber u ssib ruħha taħt stress, mhux ser tkun kapaċi tilqagħlu daqshekk u tippanikja mingħajr ma tkun taf sewwa x’għandha tagħmel biex tikkalma.

    Dawn l-esperjenzi jikkonfermaw għala t-tfal igawdu aktar meta jkunu ġewwa familja fejn jistgħu jingħataw attenzjoni individwali. Permezz tal-foster carers li jiġu mħarrġa apposta, biż-żmien dawn it-tfal jingħataw il-ħiliet biex inaqqsu l-biża’ u jitgħallmu li hemm nies li jħobbuhom u li tixirqilhom il-fiduċja tagħhom. Mhux darba u tnejn li jiġu foster carers li jgħidulna b’dawn il-mumenti mqanqla fejn akkost li juru ħafna mħabba lit-tfal li jkunu fostered, dawn isibu diffikultà biex jirrispondu lura. “Imma jiena nħobbok tant!” jgħidulhom. U t-tfal iwieġbu, “Ma nafx kif inħobb. Għini!”

    Speċjalment fil-bidu l-foster carers iridu jkunu konxji li huma ser jagħtu ħafna mingħajr ma jieħdu daqstant lura. Iċ-ċavetta hija hekk kif jirnexxielhom jibnu relazzjoni sabiħa ma’ dawn it-tfal li f’ħajjithom ikunu diġà għaddew minn tbatija kbira. Infatti għal kull sena trawmatika tagħhom, huma jkollhom bżonn sentejn biex ifiequ: sena biex ineħħu dak li kellhom ġewwa fihom u oħra biex jassorbu dak li kellhom jitgħallmu f’dik is-sena ta’ qabel. Meta t-tfal jibdew jesperjenzaw il-veru mħabba bla kundizzjoni li suppost ħadu fil-bidu nett, hemm normalment tibda tara t-trasformazzjoni hekk kif it-tfal bil-mod jibdew jidraw jafdaw u finalment jikkomunikaw tajjeb u jħobbu lil dawk ta’ madwarhom.”

    Iebsa biex tifhem kif xi ħadd daqstant żgħir ikun diġà għadda minn tant inkwiet f’ħajtu u hija inkwetanti jekk toqgħod taħseb x’jista’ jiġri minn dawn it-tfal jekk xi ħadd ma jieħux ħsiebhom kif jixraq. Iżda John u Pat sikwit semmew ukoll it-tbatija li jgħaddu minnha l-ġenituri nfushom ta’ dawn it-tfal li xi drabi minħabba d-diffikultajiet tagħhom, isibu ruħhom fis-sitwazzjoni ħarxa li jagħtu t-tfal tagħhom għal foster caring bit-tama li almenu wliedhom jgħixu ħajja aħjar minn tagħhom.

    “Fil-fatt ħafna minn dawn it-tfal li jiġu fostered, akkost li jkunu batew fil-familja tagħhom, xorta waħda jkollhom lealtà kbira lejn il-familjari tagħhom. Għalkemm mhux kollha jkunu jridu jew jistgħu jmorru lura fid-dar tal-ġenituri tagħhom, xorta waħda huma jkunu ħerqana li jkunu jafu li “xi ħadd qiegħed jieħu ħsieb il-mummy” u li “xi ħadd qiegħed jagħti każ tal-problemi li kien hemm fil-familja tagħna”. Naturalment mhux it-tfal kollha jkollhom din il-lealtà.

    Għandna każi fejn ir-rabta bejn it-tfal u l-foster carers tant kibret, li anki meta laħqu l-età tagħhom, dawn għażlu li jibqgħu jgħixu ma’ din il-familja li ħadet ħsiebhom fl-agħar mumenti ta’ ħajjithom.

    Bħala eżempju ta’ x’iġġib din il-bidla fit-tfal nista’ nsemmilek każ li seħħ dan l-aħħar fejn tifel ta’ 9 snin li ġie fostered ra tarbija tat-twelid li qed tiġi iffosterjata u lil dawk li qed jieħdu ħsieb lilu qalilhom “Kemm hu tajjeb li ser tmur għall-fostering dik it-tifla! Għax għallinqas hi ser tiffranka dak kollu li għaddejt minnu jien u mhux ser ikollha d-diffikultajiet li jien qed inġib hawn lilkhom!”

    Ma tistax ma tħossx għal kliem bħal dan u għalhekk ma kontx sorpriża daqstant meta ntbaħt li sitwazzjonijiet bħal dawn iqanqlu anki lil dawk li kienu qed ikellmuni u li min jaf kemm jaraw aktar b’għajnejhom!

    INTERVISTA: PAT BONELLO – Manager, Out of Home Care Programme

    TROBBIJA SPEĊJALIZZATA

    F’dawn l-aħħar ġranet l-Appoġġ fetħet tip ta’ servizz ieħor  magħruf bħala Trobbija Speċjalizzata. Dan huwa maħsub biex jagħti għajnuna lil tfal li għandhom aktar diffikultajiet fil-ħajja minn tfal oħrajn u għalhekk anki l-pakkett finanzjarju li jingħata lil min ikun qed jieħu ħsiebhom huwa kemmxejn akbar u jista’ jilħaq  l-€10,000 – li fih ikun inkluż ic-Child in Care Benefit, għal kull tifel jew tifla li jkollhom bżonn din it-tip ta’ trobbija.  Il-familji jew individwi li se jilqgħu din l-isfida, li biha jistgħu jagħmlu differenza kbira fil-ħajja ta’ dawn it-tfal jew żgħażagħ, iridu jkunu lesti li jilqgħuhom fi ħdan il-familja tagħhom u jagħtuhom żmien ta’ trobbija li tilħaq il-bżonnijiet partikolari tagħhom.

    “In-nies li ser jitħajjru għal dan it-tip ta’ servizz ser ikollhom sfida akbar minħabba ċ-ċirkustanzi tat-tfal. Fost dawn l-isfidi nistgħu nsemmu tfal li jkunu aktar kbar fl-età, tfal b’xi diżabilità, tfal b’xi mardPat Bonello kroniku, żewġt aħwa flimkien, tfal jew żgħażagħ li missew mad-droga, tfajla tqila b’tarbija li ma tistax tgħix mal-familja tagħha minħabba li tinsab f’periklu eċċ. Aħna nafu li mhux ser ikun hemm mijiet li jidħlu għal dan ix-xogħol imma anki jekk jirnexxielna nagħmlu d-differenza fil-ħajja ta’ ftit minn dawn it-tfal inkunu qed nagħmlu ħafna. Naturalment aħna ser inkunu qed noffru taħriġ adegwat għal dawk li jiddeċiedu li joffru l-għajnuna tagħhom, filwaqt li dawn ser ikunu wkoll segwiti b’mod regolari minn ħaddiema soċjali inkarigati apposta. Ċertament ir-riżultati, għalkemm sikwit jiġu bil-mod ħafna, jagħtu bosta sodisfazzjon lil kull min ikun involut.

    “M’hemmx dubju! L-aħjar post għat-tfal huwa mal-familji tagħhom u aħna nippruvaw nagħmlu minn kollox biex it-tfal ma jinħarġux mid-dar tagħhom. Imma sfortunatament ikun hemm każi fejn għall-protezzjoni u għall-ġid tat-tfal stess, dan ikollu jsir. Xi wħud minn dawn it-tfal jibdew jgħixu ġewwa l-istituzzjonijiet u hemmhekk huma jingħataw l-opportunità li jkunu maħbuba u li jibdew mill-ġdid jgħixu tfulithom. Ta’ min isemmi li ħafna minn dawn it-tfal irnexxew fil-ħajja bil-ħiliet differenti tagħhom u llum huma adulti eżemplari. F’dawn l-aħħar snin, numru minnhom qed jimxu wkoll għand familji ġodda li b’imħabba u b’ġenerożità kbira qed jieħdu ħsiebhom u jrabbuhom daqs li kieku kienu wliedhom.

    Kien ikun ħafna aħjar li kieku dawn it-tfal qatt m’għaddew minn dawn l-esperjenzi trawmatiċi. Imma issa hekk ġara u ma nistgħux immorru lura! Għalhekk issa jiddependi kemm aħna ser inkunu lesti li ngħinuhom jirkupraw dak li tilfu fis-snin bikrin ta’ ħajjithom. Studji varji flimkien mal-esperjenzi tagħna ta’ kuljum jikkonfermaw li l-bidla u l-fejqan huma possibbli. Iżda kollox jistrieħ fuq kemm nies ser ikunu lesti li joffru spalla ta’ kuraġġ u l-kenn ta’ djarhom biex dawn it-tfal iduqu l-ħlewwa ta’ xi jfisser li tkun maħbub tassew.”

    Għal aktar tagħrif jew biex tapplika biex toffri l-għajnuna tiegħek bħala foster carer tista’ ċċempel fuq Supportline 179 jew lill-Aġenzija Appoġġ fuq 22959000 jew permezz tal-website www.appogg.gov.mt Jekk tixtieq tipprovdi servizz ta’ Trobbija Speċjalizzata, jew tixtieq aktar informazzjoni, tista’ wkoll iċċempel fuq in-numri ta’ hawn fuq jew inkella tibgħat email fuq outofhome.appogg@gov.mt

    (Nota: Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tal-20 ta’ Novembru 2011)

    2011.11.20 / no responses / Category: Torca - Perspettivi

  • ĊOFF BLU GĦALL-PROTEZZJONI TAT-TFAL

    Għalkemm l-interpretazzjoni tal-kuluri taf tvarja minn kultura għall-oħra, bosta jaqblu illi l-kulur blu jnissel sens ta’ trankwillità fil-bniedem, probabbilment minħabba li jfakkar fil-ġmiel tas-sema u fil-wisgħa tal-baħar. Għaldaqstant hemm min jisħaq illi f’uffiċini  miżbugħa b’dan il-kulur, il-ħaddiema jħossuhom aktar sereni u jkunu iżjed produttivi. Uħud mill-konsulenti tal-moda jirrakkomandaw illi jintlibsu ħwejjeġ blu meta wieħed ikun sejjer għal xi intervista tax-xogħol peress li dan il-kulur jissimbolizza l-lealtà. Jingħad ukoll illi minn studji li saru rriżulta illi dawk l-individwi li jerfgħu l-piż, ikunu kapaċi jimmaniġġjaw toqol ferm  akbar b’iktar faċilità jekk il-ħitan tal-gym ikunu blu. Apparti minn dan, il-blu huwa wkoll il-kulur li jwassal messaġġ ta’ saħħa u għerf. Naturalment ma setax jonqos illi b’dawn id-doni kollha, dan il-kulur ikun dak favorit tiegħi. U għalhekk tistgħu taħsbu kif inħsadt meta sirt naf x’kien qed jirrappreżenta din id-darba fil-kampanja Ċoff Blu…

    Fl-1989 Bonnie Finney iddeċidiet li twaħħal ċoff blu mal-aerial tal-vann tagħha wara li n-neputi Michael Dickerson, tifel ta’ erbgħa snin, ġie maqtul bis-swat li qala’ mingħand il-ġenituri tiegħu. Ħut Michael, it-tnejn taħt l-età ta’ tliet snin, ukoll kienu qed jiġu maħqura severament, tant li darba minnhom waħda mit-tfal spiċċat l-isptar u minn hemm ġie skopert id-delitt tiegħu. “Għaliex ċoff blu?” staqsewha n-nies. Ir-risposta tagħha kienet li għażlet dak il-kulur minħabba li kien ifakkarha fil-ġrieħi koħol li kienet tara kontinwament fuq l-għeżież neputijiet tagħha. Għalhekk il-blu kien iservi bħala tifkira kostanti biex tkompli tiġġieled u xxerred il-messaġġ biex jiġu protetti t-tfal. Meta saru jafu b’dan, in-nies f’Norfolk Virginia bdew iwaħħlu ċ-ċfuf blu huma wkoll sabiex jagħtu sostenn lil dan il-messaġġ. Finalment miljuni ta’ nies madwar il-pajjiż għamlu l-istess u llum din il-kampanja xterdet anki b’mod internazzjonali.

    Dan ix-xahar il-Fondazzjoni għal Servizzi ta’ Ħarsien Soċjali nediet il-kampanja ‘Ċoff Blu’ sabiex anki f’pajjiżna titqajjem aktar kuxjenza dwar l-abbuż tat-tfal. Għalhekk din il-ġimgħa tkellimt ma’ Carlo Olivari Demanuele u ma’ Jacqueline Vella li jagħmlu parti mill-kumitat li qed jaħdem fuq din il-kampanja.

    “Flimkien mal-kollegi Elizabeth Scerri u Roseanne Cassar aħna ffurmajna kumitat sabiex niġbru l-materjal dwar din il-kampanja peress li ġie deċiż li din tiġi introdotta anki f’pajjiżna. Fil-fatt din il-kampanja ġiet adattata għall-kultura tagħna fejn fostom iffukajna ħafna fuq it-trobbija pożittiva tat-tfal.”

    X’tinkludi t-trobbija pożittiva?

    “Kulħadd huwa konxju kemm huma kruċjali l-ewwel snin tat-trobbija tat-tfal. Matul dawn is-snin bikrin it-tfal jiffurmaw il-karattru u l-personalità tagħhom u kollox jiġi bbażat fuq l-esperjenza tat-trobbija tagħhom.

    Bi trobbija pożittiva nifhmu trobbija fl-aħjar interess tat-tfal fejn fuq kollox jiġu mħarrsa d-drittijiet tagħhom, jiġu ggwidati fid-deċiżjonijiet tagħhom, jingħataw l-opportunità li jissawwru f’individwi, Carlo Olivari Demanuelefilwaqt li jiġu mgħejjuna biex jiffurmaw u jiżviluppaw il-personalità tagħhom. Fuq kollox it-trobbija pożittiva tinkludi wkoll trobbija mingħajr ebda tip ta’ abbuż flimkien ma’ element ta’ dixxiplina u għixien f’ambjent kemm jista’ jkun pożittiv.

    Huwa importanti li nsemmu illi meta qed ngħidu trobbija pożittiva m’aħniex nindirizzaw biss lill-ġenituri imma anki lill-edukaturi kollha tat-tfal. Ngħidu aħna jekk hemm iż-żewġ ġenituri jaħdmu, it-tfal ser ikunu qed iqattgħu ħafna ħin man-nanniet, maz-zijiet jew ma’ aħwa ikbar. F’dawn il-każi huwa neċessarju illi kull wieħed u waħda minnhom jużaw l-istess sistema ta’ trobbija ħalli t-tfal jgħixu f’kontinwità u koerenza. Ma tagħmilx sens illi l-ġenituri jużaw metodi mod u mbagħad l-edukaturi l-oħra jkollhom attitudnijiet oħrajn.”

    Mill-esperjenza tagħkom, x’inhuma d-diffikultajiet li jħabbtu wiċċhom magħhom il-ġenituri tal-llum?

    “Billi tkun ġenitur ma jfissirx li tkun taf x’inhuma l-aħjar modi biex trabbi lil uliedek. Anzi, ġeneralment hekk kif titwieled l-ewwel tarbija l-ġenituri jibdew jitgħallmu mill-iżbalji u mill-esperjenza. Irridu nammettu illi t-trobbija tat-tfal mhiex xi ħaġa faċli speċjalment bil-pressjoni u l-istress tax-xogħol preżenti fil-ħajja ta’ llum. Barra minn hekk, it-tfal t’issa mhumiex it-tfal ta’ dari li joqogħdu kwieti b’ħarsa biss. F’daż-żminijiet it-tfal jafu d-drittijiet tagħhom, jistaqsu ħafna affarijiet u jistennew li l-ġenituri tagħhom jieħdu interess f’ħajjithom.

    Permezz ta’ din il-kampanja aħna qed nirrikonoxxu dawn id-diffikultajiet u qed noffru għodda sempliċi imma utli ħalli l-ġenituri jkunu jistgħu jgħinu lilhom infushom u jkunu aktar effettivi u pożittivi fil-ħajja ta’ wliedhom.”

    Fhiex tikkonsisti din l-għodda?

    “Hija għodda xjentifikament pruvata u għalhekk ħassejna li għandna ngħadduha lil kulħadd. Tinkludi bosta fatturi li kollha flimkien jgħinu biex it-trobbija tat-tfal tkun ħafna aktar pożittiva.

    Waħda mill-aktar fatturi importanti fit-trobbija pożittiva hija l-komunikazzjoni effettiva bejn il-ġenituri u t-tfal. Ma nistgħux nieqfu nenfasizzaw kemm huwa neċessarju dan id-djalogu li permezz tiegħu l-ġenituri jinkoraġġixxu t-tfal, jibnulhom stima tagħhom infushom u jagħtuhom sens ta’ responsabbiltà u ko-operazzjoni bejn il-membri tal-familja.

    Il-pożittività hija element qawwi fit-trobbija. Fi żminijiet oħra kien hawn it-twemmin illi bit-tmaqdir, tipprovoka lit-tfal biex jaħdmu aktar. Imma llum dan ir-raġunar m’għadux meqjus daqshekk effettiv. Jacqueline VellaInstab illi huwa ħafna aħjar illi tfaħħar lit-tfal sabiex b’hekk timmotivahom biex jaħdmu aktar tajjeb. Ma tridx tesaġera u lanqas tigdeb. Imma jekk per eżempju, t-tifel ġie jurik tpinġija, inti għandek tkellmu dwarha u tfaħħru għax-xogħol li għamel. Jekk it-tpinġija tkun tajba, importanti li tgħidlu li hi tajba. Fl-istess ħin jekk forsi din it-tpinġija mhiex ta’ livell tajjeb daqs is-soltu, tgħidlu li għalkemm ix-xogħol li għamel għoġbok, is-soltu jpinġi ħafna isbaħ. B’hekk bla ma tmaqdar tkun qed tfiehem illi inti temmen li t-tifel kien kapaċi jagħmel xi ħaġa aħjar bi ftit aktar attenzjoni u b’hekk trabbilu aktar fiduċja.”

    X’parti tilgħab it-trobbija pożittiva fil-ħajja futura ta’ wliedna, anki ‘l quddiem meta jsiru adulti?

    “Jekk il-ġenituri jgħinu lil uliedhom jibnu ċertu stima fihom infushom, il-quddiem meta ser isibu lil xi ħadd li jgħaddilhom kummenti negattivi, ser ikunu kapaċi jilqgħu għalihom. Min-naħa l-oħra jekk it-tfal jitrabbew bi stima baxxa, kummenti bħal dawn ikissruhom għax jikkonfermawlhom dak li jkun qed jinkwetahom. Huwa vitali li nrawwmu f’uliedna sens ta’ kuraġġ ħalli jkunu jistgħu jikkumbattu mad-diffikultajiet tal-ħajja.

    Barra minn hekk għandna nħajjru lil uliedna sabiex jesprimu l-emozzjonijiet tagħhom. Jeħtieġ li nsibu ħin għal dan akkost il-ħajja sfrenata li ngħixu fejn it-tfal huma ffukati ħafna fuq l-istudju. Dak li qed iħossu t-tfal huwa importanti ħafna għall-familja għax fl-aħħar mill-aħħar din ser timxi skont l-ambjent li joħolqu dawn l-emozzjonijiet. Fil-fatt huwa tajjeb illi nrawwmu lit-tfal jiftħu qalbhom magħna sa mill-ewwel snin ta’ ħajjithom. Meta jibdew imorru l-iskola, għandna nistaqsuhom kif kienet il-ġurnata tagħhom. Fl-istess ħin dan ikun sinjal li aħna qed ninteressaw ruħna f’ħajjithom u f’dak li jgħaddu minnu. Inkunu nistgħu wkoll nitkellmu dwar l-emozzjonijiet diversi li jħossu huma u anki dawk li jgħaddu minnhom l-oħrajn li jistgħu jkollhom kuntatt magħhom.

    Ħafna mill-azzjonijiet tagħna huma marbutin mal-emozzjonijiet tagħna. Għaldaqstant huwa tajjeb li nkunu konxji minn dan ħalli ma nħallux l-emozzjonijiet jirkbuna u b’hekk inkunu nistgħu nikkontrollawhom aktar. L-emozzjonijiet huma parti integrali mill-ħajja tagħna u ma nistgħux inħalluhom barra. Ma nistgħux per eżempju nisħqu fuq is-subien biex ma jibkux! Mela s-subien m’għandhomx l-emozzjonijiet tagħhom ukoll?

    Fil-fatt f’dan il-qasam f’dawn l-aħħar snin f’pajjiżna, sar ħafna żvilupp u diġà qed naraw ir-riżultati tiegħu. Biss biss jekk ninnutaw lit-tfal Maltin jitkellmu waqt xi programm fuq it-TV nintebħu x’differenza hemm bejnhom u bejn it-tfal ta’ dari. It-tfal ta’ llum huma ħafna aktar kunfidenti u dan proprju minħabba li nbidel il-mod kif nindirizzaw lit-tfal – billi aħna l-adulti nitkellmu magħhom u nistaqsuhom għall-opinjoni tagħhom u mhux sempliċiment niddettawlhom.

    Il-ġenituri u l-edukaturi għandhom id-dmir illi jħarrġu lit-tfal kif joqogħdu fuq saqajhom u jagħrfu jagħmlu għażliet tajbin fil-ħajja tagħhom. Akkost ta’ dan, nixtiequ nenfasizzaw li m’għandna ninsew qatt illi jafu kemm jafu, uliedna jibqgħu tfal u għandhom bżonn il-gwida u l-protezzjoni tagħna. ”

    X’jikkostitwixxi abbuż?

    “Hemm diversi tipi ta’ abbuż fosthom dak psikoloġiku u dak fiżiku.

    Maġġorment l-abbuż psikoloġiku jinħoloq permezz ta’ ħafna titli u kummenti negattivi li xejn ma jagħmlu ġid. Anzi pjuttost aġir bħal dan inaffar lit-tfal u joħolqilhom bosta problemi.

    Sfortunatament sa ftit snin ilu f’Malta kellna kultura li kienet titratta l-kummenti bla rażan u s-swat fuq it-tfal bħala mezzi ta’ dixxiplina. Iżda llum għal dawn is-sitwazzjonijiet għandna tolleranza zero. Għalhekk akkost li forsi uħud mill-ġenituri trabbew f’ambjent differenti, dawn għandhom jevitaw assolutament li jużaw dawn il-mezzi biex jikkoreġu lil uliedhom.

    Barra minn hekk, meta l-ġenituri jerfgħu jdejhom fuq it-tfal, dawn xorta waħda ma jitgħallmux.  Pjuttost darb’oħra ser jaħbu dak li jkunu għamlu, b’konsegwenza illi l-ġenituri ma jkunux jafu x’qed jiġri sewwasew. Apparti minn hekk dawn it-tfal ser jibdew iqisu l-vjolenza bħala soluzzjoni għall-problemi li jsibu huma. Nagħtu każ jekk qegħdin l-iskola u xi ħadd ser jikkuntrarjahom dawn faċilment ser jirrevertu għall-aġir vjolenti li huma mdorrija bih u b’hekk il-vjolenza ser tibqa’ tiġi perpetwata.

    Bil-vjolenza l-ġenituri ma jkunux qed joffru soluzzjoni lil uliedhom, mhux qed jagħtuhom għażliet u mhux qed iwasslu l-messaġġ li huma lilhom iħobbuhom u li hija l-azzjoni li għamlu li ma togħġobhomx. Minflok imġieba vjolenti tagħti x’jifhem illi t-tfal huma ħżiena u għalhekk qed jiġu kkastigati bil-vjolenza.

    Meta ġenitur ikun irrabbjat ikun aktar għaqli jekk jitbiegħed għal ftit mis-sitwazzjoni sakemm jikkalma. B’hekk ikun jista’ jagħti ġudizzju aħjar ta’ x’għandha tkun il-konsegwenza għall-komportament ta’ wliedu. Fl-istess ħin b’attitudni bħal din it-tfal ikunu qed jitgħallmu xi ħaġa importanti fil-ħajja tagħhom: illi meta inti tiġi kkonfrontat b’sitwazzjoni li tipprovokak daqstant, għandek tibża’ għal ġildek u timxi ‘l hemm minnha.”

    X’tifhmu biha konsegwenza?

    “Nużawha biex niddistingwuha mill-kelma ‘kastig’. Kastig jingħata biex jikkastiga imma ma tieħu xejn aktar minnu. Il-konsegwenza tgħallem lil dak li jkun illi għal kull azzjoni hemm prezz x’wieħed iħallas. Fuq kollox il-konsegwenza tagħfas fuq in-negattività tal-azzjoni u mhux fuq il-persuna li hi ‘ħażina’.

    Biex nagħtu eżempju, jekk tifla waqqgħet vażun fl-art u kissritu, bi traskuraġni, l-ewwel ma nagħmlu nneħħu lit-tifla mill-periklu. Imbagħad għandna nfiehmu lit-tifla illi aħna ddispjaċuti għax dak il-vażun kien għal qalbna jew kien jiswa l-flus eċċ. Flimkien tiġi diskussa kif ser tissolva l-konsegwenza, bħal ngħidu aħna jiġi deċiż illi t-tfal ser jagħtuna xi ftit tal-flus mill-karus tagħhom jew li ser inaddfu l-kamra tagħhom għal numru ta’ ġranet biex ipattu għall-ħsara li għamlu.”

    Kemm jgħin li jkun hemm ċertu regoli fil-familja?

    “Ir-regoli huma bżonnjużi ħafna fil-ħajja minħabba li joffru ċertu direzzjoni u sigurtà. Jekk it-tfal jafu li mat-8:30pm iridu jidħlu jorqdu, allura dawn jifhmu illi x-xogħol tal-iskola u dak kollu li jridu jagħmlu fil-ġurnata jrid ikun lest sa dak il-ħin u mhux jibqgħu iġebbduha sal-aħħar.

    Fl-istess waqt, fejn ikun hemm bżonn, ir-regoli għandhom ikunu flessibbli għax hija proprju r-riġidità li ddejjaq. Ngħidu aħna jekk waħda mir-regoli fil-familja tgħid illi kulħadd għandu jkun fuq il-mejda tal-ikel mas-7:00pm u jekk per eżempju xi ħadd mit-tfal jippratika xi sports qrib dak il-ħin, m’għandiex tinħoloq problema sempliċiment minħabba dan ir-regolament. Hekk jew hekk aktarx deċiżjoni bħal din oriġinarjament tkun ittieħdet biex tgħaqqad il-familja flimkien f’ħin partikolari. Allura bi ftit ħsieb, fejn ikun possibbli, wieħed jista’ jmexxi dan il-ħin stabbilit għal ġurnata oħra.”

    Intom tisħqu illi r-relazzjoni bejn il-ġenituri u l-ulied tkun b’saħħitha skont kemm wieħed jinvesti fiha. X’tikkummentaw dwar dan?

    “Kull omm u missier jixtiequ l-aħjar għal uliedhom imma kultant jinqalgħu xi diffikultajiet li joħolqu stress fir-relazzjoni ta’ bejniethom.

    Komunikazzjoni effettiva, attenzjoni mistħoqqa u ħin ta’ kwalità mal-ulied huma tlieta mill-pedamenti ewlenin għal trobbija b’saħħitha u relazzjoni mill-aħjar.

    Il-komunikazzjoni u d-djalogu jistgħu jiġu mnebbħa mill-affarijiet ta’ kuljum u m’hemmx għalfejn id-dedikazzjoni ta’ ħafna ħin għad-diskussjoni. L-importanti li nkunu qegħdin nisimgħu sewwa lil uliedna u nifhmu dak li qed jippruvaw jgħidulna. B’hekk inkunu qegħdin nevitaw illi wliedna jmorru jiftħu qalbhom ma’ ħaddieħor li mhux neċessarjament ser jagħtihom l-aħjar widen jew parir.

    Il-ħin ta’ kwalità nistgħu nivvintawh mix-xejn. Biss biss jekk il-ġenituri għandhom ftit li xejn ħin għad-dispożizzjoni tagħhom, jistgħu jieħdu l-okkażżjoni li jkunu qrib ta’ wliedhom meta jkunu qed iwassluhom x’imkien bil-karozza. Hekk jew hekk dak huwa ħin li joffrilek intimità u attenzjoni personali kemm trid.”

    Kemm huwa importanti illi l-ġenituri jżommu ruħhom aġġornati mas-sistemi moderni tat-trobbija?

    “Is-soċjetà u l-kultura ta’poplu u ta’ pajjiż jinbidlu matul is-snin. Għaldaqstant jgħin ħafna illi kemm il-ġenituri u kif ukoll l-edukaturi jżommu ruħhom infurmati dwar dak kollu li jkun qed iseħħ speċjalment f’dak li jikkonċerna t-trobbija tat-tfal.

    Fil-fatt il-Fondazzjoni għal Servizzi ta’ Ħarsien Soċjali toffri diversi programmi u servizzi għall-benefiċċju tat-tfal u l-familja. Matul is-sena jiġu organizzati numru ta’ korsijiet ta’ parenting skills u bi pjaċir ngħidu illi dejjem ikun hemm interess u attendenza tajba għalihom.

    Fid-dinja kollox jorbot u huwa għalhekk illi permezz ta’ trobbija pożittiva l-ġenituri jkunu qed iwittu t-triq għall-ħajja ferm aħjar t’uliedhom.”

    Għal dawk li jixtiequ aktar informazzjoni dwar it-trobbija pożittiva l-Fondazzjoni għandha fuljett informattiv ħafna li wieħed jista’ jeċċedi għaliha permezz tal-website: www.appogg.gov.mt inkella billi jċempel lill-Aġenzija Appoġġ fuq 2295 9000 jew lill-Aġenzija Sedqa fuq 2388 5110. Wieħed jista’ jċempel ukoll Supportline 179 f’każ ta’ bżonn ta’ għajnuna.

    (Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tat-30 ta’ Mejju 2010)

    2010.05.30 / no responses / Category: Torca - Perspettivi

  • BIEX ĦADD MA JIBQA’ LURA

    Id-dinja hija post perikoluż, mhux kaġun ta’ dawk li jagħmlu l-ħażen imma minħabba dawk li jibqgħu jħarsu u ma jagħmlu xejn… Albert Einstein

    Ftit ilu qrajt ġrajja li ġrat tassew u li ħallietni mbellħa! Ma seħħietx f’pajjiżna imma ma tridx wisq biex timmaġinaha ssir hawn. L-istorja tirrakkonta kif fl-eqqel tal-lejl, fi triq kollha djar abitati, mara Tfalnstemgħet issejjaħ għall-ajjut għax xi ħadd kien qed jiġri warajha biex joqtolha. Fis-skiet tat-triq it-twerżieq tagħha kien qed jirmbombja u jinstema’ sewwa. Uħud min-nies ittawwlu bis-serqa minn wara l-purtieri tat-twieqi tagħhom u raw ix-xena sseħħ quddiemhom. Fl-istess ħin innutaw li anki l-ġirien tagħhom kienu qed isegwu dan l-inċident bl-istess mod u għalhekk reġgħu marru jorqdu. “Issa jċemplu l-oħrajn” iddeċidew. Hekk jew hekk wara ftit il-mara waqfet tgħajjat… Sabuha mejta l-għada fil-għodu. Meta l-pulizija staqsew lin-nies għala ħadd minnhom ma kien ċempel meta semgħu l-għajjat, inħasdu. Kollha wieġbu l-istess – ma kienux ċemplu għax ħasbu li ser iċempel dak li kien joqgħod ħdejhom jew faċċata tagħhom. Għaldaqstant ħadd ma ċempel u l-qattiel wettaq id-delitt proprju taħt għajnejn kulħadd!

    Ngħid għalija d-diżinteress tas-soċjetà qiegħed kull ma jmur jiżdied. Mhux l-ewwel darba li jgħaddili minn rasi li fir-realtà ħadd ma jinteressah tassew minn ħadd akkost il-bews u l-messaġġi kontinwi għaddejjin fuq il-mobiles u l-kompjuters tagħna. Sirna ngħixu f’ħajja virtwali fejn naħsbu li għandna ħafna ħbieb u li aħna kuntenti u li ħadd ma jonqsu xejn. Iżda nitħasseb x’nistgħu nsibu li kieku kellna veru niġu bżonn l-għajnuna ta’ xi ħadd minnhom.

    Dan l-aħħar qed naqraw u nisimgħu sikwit dwar il-faqar f’pajjiżna. Faqar li bosta drabi jkun moħbi u mistur kemm jista’ jkun minn wiċċ is-soċjetà. Imma ejja nammettuha, fuq dil-biċċa blata li ngħixu fuqha, kemm tista’ ddum taħbi?Kultant is-sinjali tal-faqar ikunu tant evidenti li trid iddawwar wiċċek in-naħa l-oħra biex ma tarax. Iweġġagħni l-faqar, speċjalment fejn hemm it-tfal involuti u kien għalhekk li dil-ġimgħa ddeċidejt li nistħarreġ aktar dwar fond imniedi mill-Appoġġ biex jindirizza l-bżonnijiet tat-tfal li bħalissa huma għaddejjin minn xi sitwazzjoni diffiċli.

    Ruth Sciberras hija ċ-Chairperson taċ-Children’s Fund.

    “Dan il-fond ilu fis-seħħ mill-2003 u s’issa għen madwar 200 tifel u tifla fis-sena. L-għan tiegħu huwa li jtaffi xi ftit mid-diffikultajiet li jkunu għaddejjin minnhom ċertu tfal minħabba xi sitwazzjoni diffiċli fil-familja tagħhom.”

    Min jista’ jibbenefika minn dan il-fond?

    “Il-fond hu mmirat għal dawk il-familji li diġà qed jirċievu xi servizzi oħra mill-Aġenzija Appoġġ. Fil-fatt ikunu s-social workers tagħna stess li jkunu qed isegwu lil dawn il-familji, li mbagħad jirreferuhomRuth Sciberras għall-għajnuna ta’ dan il-fond. Mill-visti regolari li jsiru fid-djar huma jkunu midħla ħafna tal-familja nkluż tat-tfal u jkunu qed isegwu ċertu bżonnijiet li dawn ikollhom jaffaċċjaw. Għaldaqstant meta s-social workers jiltaqgħu ma’ każ ġenwin huma jagħmlu talba formali liċ-Children’s Fund billi tintbagħat ittra lill-Kumitat ta’ dan il-fond ħalli dan jevalwa s-sitwazzjoni u jiddeċiedi jekk għandux isir il-ħlas jew le.”

    Fhiex tikkonsisti l-għajnuna li tingħata u kif jitqassmu l-flus?

    “Nixtieq nenfasizza illi l-fond qatt ma jagħti flus lill-individwi. Fil-fatt il-ħlas ta’ dawn is-servizzi jiġu amministrati għan-nom tal-familja li jkollha bżonnhom, mis-social workers li jkunu ressqu r-rikjesta lill-Kumitat.

    Il-Kumitat taċ-Children’s Fund hu magħmul mill-Maniġer tas-Servizzi tat-Tfal tal-Aġenzija Appoġġ, żewġ membri tal-istaff u rappreżentant mill-Kumitat tal-Ġbir ta’ Fondi. Il-ħlasijiet kollha jiġu riveduti u approvati mid-Direttur Operattiv tal-Aġenzija Appoġġ.

    L-għajnuna tingħata għax-xiri ta’ affarijiet bażiċi bħal ħrieqi jew ħalib għat-trabi, ikel, ħwejjeġ, mediċina, trattamenti mediċi, uniformijiet u bżonnijiet tal-iskola, fost oħrajn.

    Jista’ jkun ukoll li f’ċertu każi l-Kumitat jiddeċiedi li l-ispejjeż jinqasmu bejn il-ġenituri u l-fond. Għalhekk per eżempju jekk it-tifel għandu bżonn gear tal-futbol għax it-tfal l-oħra kollha għandhom u hu le, jsir ftehim mal-ġenituri biex dawn imorru jixtru l-gear, iġibu l-irċevuta u mbagħad jieħdu n-nofs l-ieħor lura.”

    Jeżistu ħafna tfal li qed jgħixu f’diffikultà?

    “Bħala l-Fondazzjoni għal Servizzi tal-Ħarsien Soċjali aħna niltaqgħu ma’ bosta każi bħal dawn. Xogħolna hu illi nidentifikaw l-bżonn ħalli nippruvaw intellgħu lil dawn l-individwi mill-qiegħ biex b’hekk tittaffa’ t-tbatija u ħadd ma jibqa’ lura.

    Dawn ta’ taħt huma l-ammonti li nħarġu bejn l-2006 u l-2009. Il-flus intefqu fuq spejjeż ta’ ħwejjeġ, ikel, edukazzjoni, mediċini, ħlasijiet professjonali, għixien, transport u xi bżonnijiet oħrajn.”

    Sena Tfal assistiti Flus li ngħataw €
    2006 125 6,544.50
    2007 258 7,285.81
    2008 216 7,211.01
    2009 120 7334.06

    Kemm huwa neċessarju illi kemm jista’ jkun it-tfal jgħixu tfulija  mħarrsa mid-diffikultajiet?

    “Huwa importanti mmens. Meta wieħed ibati ħafna fi tfulitu, din it-tbatija sikwit tħalli marka fuq ħajjet il-bniedem. Jafu jgħaddu diversi snin u l-memorja ta’ dawk is-snin fejn hu kien depravat minn ċertu Tifel fuq bajjaaffarijiet bażiċi, joħolqu effetti negattivi. Għaldaqstant f’każi bħal dawn, aktar ma t-tfal isibu sapport malajr, inqas ikun hemm minn dawn l-effetti.

    Madanakollu ċerti familji tant ikunu mgħobbijin bi problemi illi anki t-tfal tagħhom jispiċċaw jgħumu fl-istess ilma. Bla ma jridu dawn it-tfal isibu ruħhom f’ċirku vizzjuż li jittanta jitfagħhom fl-istess problemi li kienu jgħixu l-ġenituri tagħhom bħal mard, qagħad, dipendenza fuq il-benefiċċji soċjali, edukazzjoni limitata li ma tippermettilhomx xi għażla ta’ xogħol, użura, drogi u qrati.”

    Tkellimt ukoll ma’ Svetlana Tabone, membru fil-kumitat li jorganizza l-attivitajiet biex jinġabru l-fondi għaċ-Children’s Fund.

    “Aħna tim ta’ impjegati mill-Aġenzija Appoġġ li b’mod volontarju fil-ħin liberu tagħna, minn żmien għal żmien norganizzaw attivitajiet bl-iskop li niġbru l-flus għal dan il-fond. Uħud mill-attivitajiet li ġieli Svetlana Tabonesaru jinkludu l-bejgħ ta’ figolli u kejkijiet, maratoni ta’ ħasil ta’ karozzi u ta’ hairdressing, produzzjoni u bejgħ ta’ kalendarji, boroż ta’ San Martin u attivitajiet oħra ta’ divertiment għat-tfal. Kultant nagħmlu wkoll ‘baguette day’ fejn il-ħaddiema tal-Aġenzija minflok kulħadd imur għal rasu għall-break, jiltaqgħu flimkien u jixtru l-baguettes li nkunu ppreparajnilhom aħna. Għal dawn l-attivitajiet sikwit jiġu jgħinuna wkoll xi ħaddiema mill-aġenziji l-oħrajn flimkien ma’ xi ħbieb u familjari tagħna. Ikollna bżonn ħafna volontarji. Kull daqqa t’id tgħodd.”

    Kemm issibu rispons mill-pubbliku u mill-isponsors?

    “Dan l-aħħar kellna żewġ attivitajiet li kienu ta’ suċċess fostom ‘Step into Wonderland’ li saret fil-ġonna ta’ Sant’Anton u l-bejgħ ta’ madwar 500 figolla.

    Il-pubbliku dejjem laqa’ bi ħġaru l-istedina tagħna għal dawn l-attivitajiet u kkontribwixxa bil-qalb. Insibu ħafna għajnuna wkoll mill-isponsors tagħna li jagħtuna numru ta’ affarijiet b’xejn jew bi prezzijiet speċjali sabiex il-profitti jmorru kollha f’dan il-fond. Ġieli kien hemm ukoll xi personalitajiet li tellgħu attivitajiet huma stess b’risq iċ-Children’s Fund.”

    Min jixtieq jgħin x’għandu jagħmel?

    “Għall-attivitajiet tagħna jkollna bżonn il-volontiera. Barra minn hekk kumpaniji jistgħu jgħinu billi jagħtu xi fondi b’mod dirett jew inkella billi jħajjru lill-impjegati ħalli jipparteċipaw fl-attivitajiet li norganizzaw.

    Min hu interessat li jgħin liċ-Children’s Fund jista’ jikkuntattja lill-Aġenzija Appoġġ fuq 22959000 jew Supportline 179 inkella permezz ta’ email fuq: appogg@gov.mt. Donazzjonijiet jistgħu jsiru wkoll fil-kont bankarju HSBC 089059745003. Tingħata rċevuta għal kull donazzjoni ta’ flus li ssir.

    Kull għajnuna hi apprezzata. Bil-ftit li kull wieħed u waħda minna joffri, nistgħu nagħmlu l-ħajja ta’ dawn it-tfal ħafna aħjar!”

    (Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tat-2 ta’ Mejju 2010)

    2010.05.02 / no responses / Category: Torca - Perspettivi

  • SAPPORT BIEX TERĠA’ TIBDA…

    Qabel jiena sirt omm, kont naħseb illi ma kinetx daqshekk diffiċli li tkun ġenitur. Kont noqgħod ninnota l-attitudnijiet ta’ diversi ġenituri oħra filwaqt li nixtarr u nimmemorizza min kien l-aħjar minnhom ħalli l-quddiem nagħmel bħalhom. Qrajt ukoll numru ta’ kotba u tħarriġt dwar kif tkun ġenitur tajjeb u dwar kif għandek tieħu ħsieb ‘l uliedek. Għalhekk meta wasal il-mument ħsibt li kont ippreparata sewwa. Imma ħej, akkost li bosta avżawni li ħajti kienet ser tinqaleb mill-lejl għan-nhar, qatt ma fhimt tassew x’riedu jfissru qabel sibt ruħi fis-sitwazzjoni.

    Niftakar li l-ewwel reazzjoni tiegħi kien l-element ta’ sorpriża dwar kif ħlejqa daqshekk ċkejkna tista’ tibki u tagħmel daqstant storbju! Imbagħad hekk kif ħriġt mill-isptar u mort id-dar inħsadt meta ġejt wiċċ imb’wiċċ mar-realtà li ġiet afdata l-ħajja ta’ bniedem f’idi – jien li qatt ma rabbejt lil ħadd qabel. Tarbija ħelwa b’par għajnejn sbieħ u kbar tħares lejk, tiddependi għal kollox minnek u b’fiduċja assoluta li inti ser tagħtiha l-aqwa kura u mħabba. Tippanikja daqsxejn għall-ewwel imma ftit ftit tibda tidra u titgħallem u tħossok kburija li bis-saħħa tiegħek t-tarbija qegħdha tikber kuntenta u b’saħħitha.

    Madanakollu kull ġurnata ġġib it-tibdil tagħha. Aktar ma t-tfal jikbru, aktar tibda toħroġ il-personalità tagħhom li mhux neċessarjament tkun preċiżament bħal tiegħek. Tibda ssib ruħek f’kunflitt bejn dak li jridu huma u dak li trid int. Jiġu waqtiet meta tixtieq tkun ħelwa ma’ wliedek imma fl-istess ħin tkun tridhom jirrispettawk u b’xi mod jifhmu dik iċ-ċertu awtorità tiegħek. Tkun tixtieq tagħtihom dik il-biċċa ċikkulata żejda imma min-naħa l-oħra tridhom jieklu ikel sustanzzjuż. Tkun trid li wliedek ikunu kemmxejn avventurużi imma fl-istess waqt ikollok il-biża’ li ser iweġġgħu.

    Fuq dan kollu, speċjalment bħala mara, sikwit jiżdied il-piż li trid tieħu ċerti deċiżjonijiet fundamentali, fostom jekk hux ser tibqa’ taħdem jew jekk hux ser tieqaf. Jekk tagħżel li tibqa’, jeħtieġ li tara ma’ min ser tħalli ‘l uliedek, x’ħinijiet tista’ taħdem u x’ser tagħmel fil-każ li jkunu ma jifilħux. Min-naħa l-oħra jekk tikkunsidra li tieqaf, trid tara jekk dan hux ser ikun ta’ piż finanzjarju fuq il-familja, ikollok taċċetta li issa inti mara tad-dar u li ser tħalli warajk il-kariga tax-xogħol li kellek u li kultant ser jiġu mumenti fejn ser tħossok minsija u waħdek ħafna.

    Tibda tagħraf li mhux faċli li tkun omm u li dak il-ħolm romantiku li kellek dwar it-trobbija ta’ wliedek, fih l-iebes tiegħu ukoll. Kultant jiġu drabi li tħossok mfarrka u għajjiena u tibda tiddubita kemm oriġinarjament kont kapaċi li tidħol għal responsabbiltà bħal dik. Tkun għatxana għal spalla fuq xhiex isserraħ, imqar għal ftit, sakemm tiġi f’tiegħek, sakemm ikollok is-saħħa terġa tibda mill-ġdid…

    Proprju dwar dan is-suġġett dil-ġimgħa ltqajt ma’ Jacqueline Vella, il-ko-ordinatriċi ta’ Home-Start Malta; servizz issapportjat mill-Aġenzija Appoġġ b’kollaborazzjoni mal-Home-Start International u sponsorjat mill-HSBC Cares for Children Fund u mill- Vodafone Malta Foundation.

    “Illum ninsabu konxji kemm huma essenzjali l-ewwel snin tat-trobbija għall-iżvilupp tat-tfal u kemm huwa vitali li dawn jgħixu f’ambjent protett u seren. Home-Start tikkunsidra illi l-ġenituri huma l-Jacqueline Vellaqofol biex jinħoloq dan l-ambjent ideali u għalhekk dan is-servizz ġie stabbilit biex joffrilhom sapport waqt li qed irabbu ‘l uliedhom fl-età ta’ inqas minn 5 snin. Home-Start tisħaq dwar l-importanza illi dawk il-ġenituri li huma għaddejjin minn xi diffikultà għandhom jitolbu l-għajnuna fil-pront għax aktar ma jirreaġixxu minn kmieni, anqas jitħallew jaqgħu lura u jkunu jistgħu jirkupraw malajr kemm jista’ jkun. Sfortunatament meta persuna tkun għaddejja minn żmien diffiċli, il-motivazzjoni u l-enerġija tista’ tonqsilha biex tagħti biżżejjed ħin lil uliedha.”

    Kif oriġina dan is-servizz u kemm ilu jiġi applikat f’pajjiżna?

    “Il-kunċett ta’ Home-Start oriġina fl-Ingilterra fl-1973 meta xi professjonisti li jaħdmu ma’ familji ta’ tfal żgħar irrealizzaw u fehmu l-importanza li jingħata sapport lill-ġenituri matul it-trobbija ta’ wliedhom. Malli beda jidher biċ-ċar kemm il-ġenituri setgħu jibbenefikaw minn dan is-servizz, Home-Start bdiet tiġi applikata anki f’pajjiżi oħra fostom f’Malta fejn dan is-servizz beda fl-2006.

    Kif jingħata s-servizz ta’ Home-Start?

    “Is-servizz tal-Home-Start jingħata permezz tal-voluntieri tagħna. Kif għedna, l-ġenituri huma l-aħjar persuni li jistgħu jagħtu l-aħjar formazzjoni u mħabba lil uliedhom. Għalhekk x’hemm aħjar minn ġenituri li jgħinu lill-ġenituri oħra? L-esperjenza li jkollhom il-voluntiera hija essenzjali biex ikunu voluntiera tajba, iżda barra minn hekk huma jingħataw ukoll taħriġ min-naħa tagħna. Persuni oħra li jkunu rabbew it-tfal minflok il-ġenituri naturali, bħal ngħidu aħna xi aħwa akbar, jistgħu wkoll ikunu voluntiera ma’ Home-Start għax huma wkoll għandhom ħafna x’jagħtu.

    Il-voluntiera ta’ Home-Start jitħarrġu f’dan il-qasam matul kors ta’ 40 siegħa. Waqt dan il-kors, jiena nsir naf aktar mill-qrib lil dawn il-voluntiera u allura nkun nista’ nfassal aħjar ma’ liema tip ta’ familji jistgħu jaħdmu. Kull familja jkollha l-bżonnijiet u l-ambjent tagħha u daqstant ieħor kull voluntiera għandha n-natural u l-personalità tagħha. L-armonija bejn it-tnejn hija neċessarja biex dan is-servizz jingħata bl-aħjar mod possibbli.

    B’ko-ordinazzjoni mal-familji, il-voluntiera jżuru darba fil-ġimgħa lill-familja assenjata lilhom u jagħtu sapport emozzjonali u prattiku.”

    Min jista’ japplika għal dan is-servizz?

    “Jistgħu japplikaw familji li għandhom wild jew aktar taħt il-5 snin u li jħossu li bħalissa għaddejjin minn xi sitwazzjoni diffiċli. Fil-preżent dan is-servizz qiegħed jingħata f’lokalitajiet partikolari: il-Kottonera, il-Kalkara, Ħaż-Żabbar, il-Fgura u ż-Żejtun. Bdejna minn dawn il-postijiet peress li hemmhekk konna diġà qed nagħtu xi servizzi kommunitarji u allura kellna l-pedamenti lesti biex jitwettaq anki dax-xogħol. Ġieli rnexxielna nagħtu das-servizz lil xi familji minn lokalitajiet oħra iżda għalkemm nixtiequ li nespandu das-servizz, niddependu ħafna min numru ta’ voluntiera li jkollna lesti biex jagħmlu dax-xogħol.

    Nixtieq niċċara l-punt illi l-għan ewlieni ta’ Home-Start mhux li nġibu lill-ġenituri dipendenti fuqna imma li f’mumenti partikolarment diffiċli, nagħtuhom daqqa t’id sakemm ikollhom forza biżżejjed biexFamilja ikomplu weħidhom. Kultant bniedem ikollu biss bżonn ta’ daqsxejn kuraġġ, kelma ta’ ħabib, naqra attenzjoni u widna li tisimgħu mingħajr ma tiġġuddikah. Għalkemm it-trobbija tat-tfal hija xi ħaġa sabiħa, kultant taf tħarbat l-armonija li tkun laħqet inħolqot f’familja u wieħed jaf jitfixkel jekk ma jkollux ma’ min jista’ jaqsam dawn id-diffikultajiet. In-natura tal-problemi li jistgħu jinqalgħu huma ta’ kull xorta: single parent, it-twelid ta’ tewmin, separazzjoni, tarbija bi bżonnijiet speċjali jew saħansitra dik il-mara li marret toqgħod f’post ġdid, ma taf lil ħadd madwarha u tispiċċa iżolata jew il-bogħod mill-ħbieb u mill-familjari.”

    X’inhu mistenni mill-voluntiera li jaħdmu ma’ Home-Start?

    “Il-voluntiera għandhom rwol speċjali ħafna f’Home-Start. Taf int, il-familja tagħna dejjem hija daqsxejn sagra. Mhux ser naqbdu u nħallu lil kwalunkwe persuna tidħol f’darna u f’ħajjitna! Għalhekk aħna nenfasizzaw mal-voluntiera tagħna illi huwa privileġġ li dawn jingħataw l-opportunità li jidħlu fid-djar u fil-ħajja ta’ dawn il-familji. Wara ċertu numru ta’ żjarat, tinħoloq relazzjoni ta’ fiduċja u ta’ ħbiberija bejn il-familja u l-voluntier u din hija essenzjali biex l-iskop ta’ Home-Start jirnexxi. Għaldaqstant l-impenn f’dan ix-xogħol huwa neċessarju ħafna. Tal-inqas nirrikjedu illi l-voluntiera jagħtu s-servizz tagħhom għal 3 siegħat darba fil-ġimgħa għal madwar sena. Madanakollu nixtieq niċċara li aħna nifhmu wkoll il-bżonnijiet tal-voluntier u fejn nistgħu nirranġaw bejnietna.

    Waqt is-servizz tagħhom il-voluntiera jiġu mitluba jagħtu sapport billi fuq kollox jisimgħu lil familji x’għandhom x’jgħidu, li jagħtuhom ċans jiftħu qalbhom, li jinteressaw ruħhom fihom, li juruhom diversi għażliet fil-ħajja u li forsi kultant jaqsmu xi esperjenza magħhom biex jibnulhom mill-ġdid il-kunfidenza fihom infushom. Fejn ikun hemm bżonn, imorru wkoll magħhom għal xi appuntament għand it-tabib jew l-iskola. U dan kollu jsir taħt kunfidenzjalità assoluta.

    Il-voluntiera li għandna bħalissa huma kollha nisa għalkemm nixtiequ li jkollna rġiel ukoll. Kif kulħadd jista’ jifhem, mara ma’ mara tkun tista’ tifhem aktar mill-qrib il-bżonnijet tal-oħra. U daqstant ieħor fil-każ tal-irġiel. Nifhmu iżda li l-irġiel għandhom daqsxejn problema biex jivvolontarjaw peress li ħafna minnhom ikunu xogħol. Però nista’ nappella għan-nanniet u nfakkarhom li anki huma mistiedna jipparteċipaw f’dan is-servizz.”

    Kemm kien ta’ suċċess s’issa Home-Start?

    “F’das-sitwazzjonijiet is-suċċess kif tkejjlu? Ir-riżultati ta’ xogħol bħal dan ma tarahomx mill-lum għal għada. Jieħdu ż-żmien imma żgur li jservu ta’ ħafna ġid. Mhux kulħadd idum l-istess biex jerġa’ jiġi fuq saqajh u ovvjament jiddependi wkoll mit-tip ta’ diffikultà li jkollha kull familja.

    Però biex inwieġbek, nista’ ngħidlek illi l-ewwel nett għandna voluntiera magħna li ilhom mill-bidu nett tat-tnehdija ta’ Home-Start u jinsabu kuntenti ħafna li għandhom l-opportunità li jagħmlu dax-xogħol. Barra minn hekk, il-familji b’mod volontarju jagħżlu li jibbenefikaw minn das-servizz u jingħataw l-għajnuna. Huwa tajjeb li nsemmi wkoll illi uħud minn dawn il-ġenituri, tant apprezzaw li meta kellhom bżonn huma ngħataw daqqa t’id, li llum huma stess huma volontarji magħna u issa qed jgħinu lil ħaddieħor!”

    Dawk li huma interessati japplikaw bħala voluntiera ma’ Home-Start, fejn jistgħu jikkuntattjawkom?

    “Bħalissa qed nagħmlu s-sitt sejħa għal voluntiera ma’ Home-Start. Għalhekk min jixtieq japplika bħala voluntier jew għal aktar informazzoni jista’ jċempel lit-tim ta’ Home-Start fuq 21678043 jew 99018398. Jista’ wkoll jibgħat email fuq: home.start@maltanet.net jew iżur il-website: www.appogg.gov.mt.”

    Meta ddeċidejt li nagħmel din l-intervista, tlabt ukoll biex niltaqa’ ma’ xi ħadd mill-voluntiera biex tkellimni dwar din l-esperjenza tagħha. Rita, issa ilha 4 snin taħdem bħala volontarja ma’ Home-Start Malta u sal-lum hija tat is-servizz tagħha lil numru ta’ familji…

    Kif sirt taf bis-servizz tal-Home-Start Malta u għaliex tħajjart tissieħeb bħala voluntiera?

    “Sirt naf għall-ewwel darba b’Home-Start meta rajt lil Jacqueline fuq it-TV waqt li kienet qegħdha tagħmel sejħa għal voluntiera. Jiena stess kont għaddejt minn żmien fejn kelli bżonn l-għajnuna u sibt min jgħini u għalhekk dejjem xtaqt nagħti xi ħaġa lura. Fil-fatt mhux l-ewwel darba li għent lil sħabi f’xi mumenti diffiċli tagħhom. Kien għalhekk li tħajjart nissieħeb mal-Home-Start.”

    Taħseb illi t-taħriġ li tieħdu huwa adegwat biżżejjed biex tkunu tistgħu twettqu dax-xogħol?

    “Jiena mara tad-dar u għall-ewwel ikkonfondejt kemm ser inkun kapaċi nagħti das-servizz. Barra minn hekk kont drajt ngħix b’ċertu indipendenza; dik li nista’ mmur fejn u meta rrid naqdi l-qadi u Flyer - Home Start Maltanagħmel il-ħruġ tiegħi. U għalhekk qisni ddubitajt kemm ser inkun nista’ nżomm dan l-impenn. Iżda t-taħriġ li ngħatajt mill-Home-Start neħħieli dawn id-dubji u meta bdejt nara li stajt nagħmel il-ġid, aktar qawwejt qalbi, tant li sena wara sena nerġa’ noffri l-għajnuna tiegħi. Nammetti illi fil-bidu, meta tkun ser tiltaqa’ ma’ familja ġdida, tibqa’ tħoss dik iċ-ċertu nċertezza dwar kif ser tmur. Imma wara ftit it-tnejn nidraw lil xulxin u bil-mod il-mod tinbena ħbiberija ġdida. Fl-istess ħin matul il-kors nitgħallmu kif ma naqbżux ċertu limiti, billi noqogħdu attenti illi l-familji ma jsirux dipendenti fuqna u lanqas aħna ma nsiru involuti emozzjonalment iżżejjed magħhom.

    Barra minn hekk, kemm il-kors li ngħatajna fil-bidu u anki l-laqgħat li jkollna b’mod regolari ma’ Jacqueline u l-voluntiera l-oħra nħoss li għenuni ħafna anki fil-ħajja tiegħi personali. Biex nagħtik eżempju: kif jiena issa għandi l-abbiltà illi ġod-dar ta’ dawn il-familji naf inżomm ċertu kontroll, daqstant ieħor sirt inżomm l-istess kontroll f’dari u dan jgħin ħafna fil-ħajja tal-familja tiegħi.”

    Kemm jagħtik sodisfazzjon dan il-volontarjat?

    “Ħafna! Ikabbrek bħala persuna għax tagħraf kemm inti kapaċi tkun ta’ benefiċċju għall-oħrajn. Permezz ta’ dan ix-xogħol qed nitgħallem aktar dwar il-bniedem. Fuq kollox qed nagħraf kemm ma tistax tiġġudika persuna mill-faċċata tagħha biss. Ma nieqaf qatt nimmeravilja ruħi mill-qalb kbira li nsib f’ċertu nies akkost il-bixra differenti ta’ kif jidhru minn barra. Fhimt illi ċertu attitudnijiet tal-persuni jkunu ġejjin minn bosta konsegwenzi partikolari u mhux għax ikunu hekk oriġinarjament. Meta tidħol mill-qrib fil-ħajja ta’ dawn l-individwi tibda tiskopri l-veru persuna u titgħallem tapprezza lilha u ċertu attitudnijiet tagħha. Ġieli rajthom iwettqu atti ta’ karità, akkost id-diffikultajiet li jkunu fihom, li jiena stess niddubita kontx inkun kapaċi nagħmilhom. Qatt ma ddejjaqt nakkompanja lil dawn il-persuni, akkost li kultant l-istil tal-ħajja tagħhom ikun ferm differenti minn tiegħi. Anzi nħossni kburija li jqisuni u jirreferu għalija bħala l-ħabiba tagħhom.”

    Temmen illi dax-xogħol qed ikun ta’ benefiċċju għall-familji?

    “Bla dubju! Għalkemm forsi r-riżultati ma tarahomx mill-ewwel jiena xorta nemmen illi t-tajjeb ikun qiegħed isir. Dan bħal meta konna żgħar u ommna kienet tgħidilna ħafna affarijiet u mbagħad nifhmuhom u nagħmluhom meta nikbru. L-istess dan is-servizz: biss biss it-tfal li qed jingħatalhom ambjent aħjar fil-familja tagħhom, il-quddiem nittama li jkunu kapaċi jagħmlu l-istess ma’ wliedhom.

    Imbagħad ikun hemm ċertu bidliet li tibda tarahom mill-ewwel. Bħal ngħidu aħna, akkost li aħna ngħidulhom li jistgħu joqogħdu komdi d-dar, anki bil-paġama jekk iridu, tinnota li meta tmur inti żżurhom jibdew jaħslu xagħarhom u jilbsu pulit. Tinduna li diġà qed tagħtihom dik in-naqra motivazzjoni u skop biex jibdew iduru dawra magħhom infushom. Il-fatt li għandhom lil xi ħadd jismagħhom mingħajr ma jiġġudikahom jgħinhom ħafna biex jiftħu qalbhom u jaqsmu d-diffikultajiet u d-dubji tagħhom. Ftit ftit jibdew joħorġu minn qoxorthom u jsiru indipendenti sakemm ma jkollhomx bżonn aktar l-għajnuna tagħna.”

    X’messaġġ tixtieq tgħaddi lil min qiegħed jikkunsidra li jingħaqad bħala volontarju ma’ Home-Start?

    “Lil min hu mħajjar, nagħmillu kuraġġ għax huwa xogħol li jagħtik sodisfazzjon kbir. Tagħti ftit ħin minn tiegħek u għalkemm ma tmurx għal hekk, tirċievi lura ħafna inti wkoll. Permezz ta’ dax-xogħol issib lilek innifsek, titgħallem ħafna u timla’ dak il-vojt li kultant taf tħoss ġo fik.”

    L-Aġenzija Appoġġ tifforma parti mill-Fondazzjoni għal Servizzi ta’ Ħarsien Soċjali li tinkorpora wkoll Aġenzija Sedqa (www.sedqa.gov.mt) u Aġenzija Sapport (www.sapport.gov.mt.)

    (Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tat-28 ta’ Frar 2010)

    2010.02.28 / no responses / Category: Torca - Perspettivi

  • L-INTERESS TAT-TFAL JIĠI L-EWWEL

    Wara artiklu riċenti li deher fit-Torċa rigward abbuż fuq tifel ta’ erbgħa snin, iddiskutejna mal-APPOĠĠ il-proċeduri li jittieħdu f’dawn il-każi. Iltqajna ma’ Ruth Sciberras li hija s-Service Manager tat-Taqsima tas-Servizzi Għat-Tfal.

    “Diffiċli biex togħġob lil kulħadd” qaltilna. “Sfortunatament f’xogħolna bosta drabi, naħa waħda tirringrazzjak u n-naħa l-oħra tmaqdrek għax issostni li m’intix tagħmel xogħlok sew. Iżda aħna nagħmlu xogħolna mhux biex nintogħġbu imma biex inħarsu l-interessi tat-tfal.”

    Sciberras saħqet illi r-rapporti li jidħlu l-APPOĠĠ fuq każijiet ta’ trabi, qatt ma jitpoġġew fuq waiting list. “It-trabi huma fraġli wisq biex jistennew għax anki sempliċiment abbandun jipperikolalhom ħajjithom. F’każijiet bħal dawn immorru nagħmlu home-visit frekwenti u kull meta jinħass il-bżonn ħalli żgur ikollna t-tarbija taħt għajnejna. Mhux qed ngħid li m’għandnix każijiet oħra pendenti, għalkemm dawn qed jonqsu ħafna. Imma żgur mhux f’każ ta’ trabi.”

    Sfortunatament il-kultura tagħna għadha ‘taċċetta’ s-swat fuq it-tfal bħala mezz ta’ dixxiplina. Huma bosta l-każi ta’ abbuż ta’ din ix-xorta, kif ukoll tipi oħra ta’ abbuż li jidħlu għand l-APPOĠĠ. Minn statistika li pprovdewna biha jidher illi matul Jannar u Ġunju 2008 il-ħaddiema tas-servizz għall-ħarsien tat-tfal, ħadmu fuq 1179 każ. 267 minnhom kienu każijiet li bdew jaħdmu fuqhom għall-ewwel darba. Dawn il-każijiet kienu jinkludu abbuż sesswali, abbuż emozzjonali, abbuż fiżiku u traskuraġni. Numru ieħor ta’ tfal kienu f’riskju ta’ abbuż. Fatt allarmanti huwa n-numru ta’ tfal li jiddaħħlu l-isptar minħabba ksur, ħruq ta’ sigaretti, tbenġil u tfiegħ jew swat b’dak kollu li jiġi għal idejn l-adulti. Iċ-ċinturin għadu wieħed mill-aktar metodi użati biex jissawwtu t-tfal.

    Bosta mir-rapporti jidħlu minn fuq is-Supportline 179. Oħrajn jaslu minn diversi sorsi oħra bħall-membri tal-familja, l-Pulizija, l-isptar u mill-iskejjel. “Hekk kif jidħol rapport aħna nibdew ninvestigaw biex nikkonfermaw jekk il-każ hux ġenwin jew le. F’każ ta’ tfal kbar, aħna mmorru nkellmuhom l-iskola skont il-proċedura tan-National Child Protection Policy li għandna mal-iskejjel. F’każ ta’ tfal iżgħar li ma jkunux imorru l-iskola, aħna nibgħatu għall-ġenituri tagħhom sabiex nitkellmu ftit magħhom. Jekk dawn il-ġenituri ma jikkoperawx, nitolbu l-assistenza tal-Pulizija u mmorru l-għassa u nibgħatu għalihom biex jiltaqgħu magħna hemm.”

    Ruth Sciberras sostniet illi “Kemm jista’ jkun, aħna ma nkabbrux l-affarijiet. L-interess tagħna mhux li nieħdu t-tfal minn mal-ġenituri tagħhom imma li naħdmu magħħom ħalli dak l-abbuż jieqaf. Aktar Ruth Sciberrasnippreferu noffru gwida u għarfien  billi nuruhom li hemm metodi oħra ta’ dixxiplina u billi niġbdulhom l-attenzjoni ta’ kemm ħsara tkun qed issir lil uliedhom. Ħafna drabi l-ġenituri jkunu jħobbu ‘l uliedhom daqs il-mimmi t’għajnejhom. Jeħduhom għall-lezzjonijiet tal-Mużew, tal-pjanu, tal-futbol u ta’ ma nafx xiex. Imbagħad uliedhom jagħmlu xi ħaġa li ddejjaqhom u jfajjruhielhom għax ma jafux mod ieħor. It-tfal jgħidulna ‘Idejn il-mummy daqqa żżiegħel bija u daqqa ssawwattni’. Kliem li jweġġa’ u li jiftaħ l-għajnejn tal-ġenituri li jiżbaljaw. Kliem li jgħinhom jippruvaw metodi oħra ta’ dixxiplina flok is-swat.”

    L-APPOĠĠ jibqa’ jsegwi lil dawn it-tfal għal xi żmien wara billi jikkonferma mal-familja u mal-għalliema b’mod regolari sabiex jiġi assigurat li l-abbuż ma reġax ġie rrepetut.

    Fir-rigward tan-numru tas-social workers li jaħdmu fuq dawn il-każi Sciberras infurmatna illi hemm tmintax b’kollox. Ma taħsibx li hemm nuqqas ta’ staff “Imma aktar ma jinħoloq għarfien fis-soċjetà, aktar issib min iċempel. U allura jidħlu aktar każi. Il-unit dejjem qed jikber skont in-neċessità. Mhux qed ngħidlek li dejjem inlaħħqu mall-pass tad-domanda. Imma dan ma jfissirx li mhux qed jiżdiedu s-social workers. Fir-realtà l-problema nsibuha meta nfittxu psikoloġisti speċjalizzati fil-qasam tat-tfal. Mat-tfal trid tkun imħarreġ apposta għax ma tistax tpoġġielhom il-kliem f’ħalqhom. Ikollna bżonn ħafna ta’ nies speċjalizzati f’dan ix-xogħol. U kultant ma nsibux biżżejjed.”

    Staqsejniha jekk isirux home-visits għall-għarrieda peress li xi wħud li kellmuna, ilmentaw illi s-social workers javżaw minn qabel lil dak li jkun ġie irrappurtat qabel imorru għandu. Dwar dan Sciberras ikkonfermatilna illi huma bosta l-każi fejn is-social worker imur għall-għarrieda fuq il-post. L-appuntamenti imbagħad isiru fil-laqgħat ta’ wara.

    “Is-social workers joħorġu għonqhom għal dawn it-tfal. Jidħlu f’kull tip ta’ periklu. F’ċerti postijiet ikollhom saħansitra jmorru bil-pulizija magħhom għall-protezzjoni. Mhux l-ewwel darba li jerfgħu jdejhom fuqhom. Dan ix-xogħol jagħmluh għax iddedikati.”

    Ruth Sciberras assiguratna illi huma ma jaqbdux u jidħlu bl-addoċċ fil-ħajja tal-familji. Huma jippruvaw jifhmu s-sitwazzjoni tal-familja u flimkien magħha jittantaw isibu s-soluzzjonijiet.

    “Però finalment, il-mira tagħna hija t-tfal u l-ħarsien tagħhom. U għalhekk aħna naġixxu dejjem skont l-aħjar interess tagħhom.”

    Aktar informazzjoni dwar is-Servizz għall-Ħarsien tat-tfal tista’ tinkiseb mis-sit www.appogg.gov.mt. Aġenzija Appoġġ tifforma parti mill-Fondazzjoni għal Servizzi ta’ Ħarsien Soċjali li tinkorpora wkoll Aġenzija Sedqa (www.sedqa.gov.mt) u Aġenzija Sapport (www.sapport.gov.mt).

    (Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tad-19 t’April 2009)

    2009.04.19 / no responses / Category: Torca - Features & Articles

  • L-ABBUŻ SESSWALI FUQ IT-TFAL HUWA MARD JEW REAT KRIMINALI?

    F’pajjiżna jeżisti l-abbuż sesswali fuq it-tfal? Pedofelu kif jintagħraf? Il-pedofelija titfejjaq jew titrażżan biss? X’nista’ nagħmel bħala ġenitur biex nipproteġi lil uliedi? Li kieku kelli nirraporta abbuż sesswali, jemmnuni? Lil min nista’ nitlob għajnuna u x’miżuri jittieħdu? Għandu jinħareġ reġistru ta’ dawk li jabbużaw mit-tfal?

    INTERVISTA: RUTH SCIBERRAS – Manager – Appoġġ Children’s Services (Servizzi tat-Tfal tal-Aġenzija Appoġġ).

    Kemm hi mifruxa l-problema tal-abbuż sesswali fuq it-tfal f’Malta?

    Bejn Jannar u Ġunju tal-2008, l-Aġenzija Appoġġ kellha 68 każ ta’ abbuż sesswali. Madanakollu dawn huma biss il-każi li ġew quddiem l-Aġenzija u għalhekk in-numru ta’ vittmi jista’ fil-fatt ikun akbar minn dak rappurtat.

    Spiss nassoċċjaw l-abbuż fuq it-tfal ma’ dak sesswali biss, iżda hemm abbużi oħra li persuna tista’ tgħaddi minnhom, li huma l-abbuż fiżiku, l-abbuż emozzjonali u meta persuna tiġi traskurata u ma tingħatax dak li bi dritt hu tagħha.

    Fil-fatt, is-Servizz għall-Protezzjoni tat-Tfal fi ħdan l-Appoġġ, bejn Jannar u Ġunju 2008 ta servizz lil 1179 każ.

    Normalment kif issiru tafu b’abbuż bħal dan?

    L-Aġenzija Appoġġ tirċievi rapporti dwar allegat abbuż jew dwar tfal li jinsabu f’riskju ta’ abbuż minn diversi sorsi fosthom: is-Supportline 179, servizzi oħra tal-Aġenzija, skejjel, Pulizija, qraba, tobba, ħaddiema fi sptarijiet u ċentri tas-saħħa, Qrati u professjonisti oħra.

    X’azzjonijiet jittieħdu hekk kif ikun hemm suspett ta’ abbuż fuq it-tfal?

    Dawn l-allegazzjonijet jiġu investigati mis-Servizz għall-Ħarsien tat-Tfal tal-Aġenzija. Dan it-tim hu magħmul minn professjonisti mħarrġa fil-qasam spezjalizzat fil-protezzjoni tat-tfal. Meta tinġabar l-Ruth Sciberrasinformazzjoni kollha u jkun deċiż li l-abbuż ikun seħħ tassew jew għadu jseħħ, jitħejja pjan li jassigura l-aħjar interessi tat-tfal. Kull każ huwa individwali u għalhekk il-pjan ta’ azzjoni jista jvarja minn każ għall-ieħor. Issir ukoll ħidma mal-familjari tal-minuri billi jiġu ggwidati dwar x’għandu jsir, bħal referenza lejn għajnuna legali; referenza lejn il-Pulizija jekk il-każ ikun għadu ma ġiex rappurtat u l-familjari jkunu jixtiequ jmexxu l-każ; u referenza lejn għajnuna medika u psikoloġika.  Jekk l-abbuż ikun qed isir minn xi ħadd tal-familja, il-ħaddiema soċjali jiżguraw li xi membru ieħor tal-familja ser jieħu r-responsabbilita’ u joffri l-protezzjoni lill-minuri.  Jekk dan ma jkunx il-każ, tista’ tittieħed azzjoni biex il-minuri jiġu mneħħija minn dak l-ambjent sabiex ikunu protetti.

    F’kazi bħal dawn, it-tfal dejjem jgħidu l-veritá? Ġieli jkun hemm każi fejn jigdbu/jitfixklu/jiġu mġiegħla jigdbu?

    Ir-rapporti dejjem ikunu meqjusa bħala allegazzjoni, sakemm jiġi ppruvat mod ieħor. Ġieli jkun hemm sitwazzjonijiet fejn irriżulta li t-tfal kellhom bżonn aktar attenzjoni, jew sitwazzjonijiet fejn it-tfal jintużaw minn ġenitur kontra ġenitur ieħor. Iżda dan ma jseħħx fil-maġġoranza tal-każijiet rappurtati.

    Il-ġibda sesswali lejn it-tfal titfejjaq jew titrażżan?

    Ir-responsabbilta’ ta’ min iwettaq abbuż fuq persuna oħra, f’dan il-każ fuq minorenni, hija dejjem tal-persuna li tkun wettqet dan l-aġir, irrispettivament minn xi jkun ikkawża din l-imġieba.  Persuna li tabbuża mit-tfal għandha bżonn tirċievi kull tip ta’ għajnuna neċessarja, psikoloġika jew medika, sabiex b’hekk tkun tista tikkontrolla l-imġieba tagħha u l-ġibdiet sesswali tagħha.  Din l-għajnuna għandna tibqa tingħata fuq medda ta’ żmien fit-tul sabiex jiġi evitat li jerġa jseħħ dan l-abbuż.

    Taqbel li għandu jinħareġ reġistru ta’ dawk l-individwi li jwettqu atti sesswali fuq it-tfal?

    F’Malta għandu jkollna reġistru b’dawk li jinstabu ħatja li jkun wettqu abbuż fuq minuri. Pero m’għandux ikun aċċessibli għall-pubbliku – aċċess għal dan ir-reġistru għandu jkun ristrett għal entitajiet soċjali u professjonali li jaħdmu mat-tfal. Entitajiet li jaħdmu u/jew joffru servizz lill-minorenni (taħt it-18-il sena) ikun obbligatorju għalihom li jagħmlu screening ta’ persuni li jkunu ser jimpjegaw fl-organizzazzjoni/entita` tagħhom.

    Il-ħabs hu l-post adattat għal dawk li jwettqu atti sesswali fuq it-tfal?

    Il-piena tal-ħabs tingħata lil kull persuna li tkun wettqet att kriminali u li skont il-ġudikatura jkun ħaqqha din il-piena.  Dan għandu jkun il-każ ukoll f’sitwazzjoni ta’ atti kriminali li jikkonċernaw abbuż fuq minorenni.  Iżda nemmnu li għandu jkun hemm ukoll programmi terapewtiċi speċjalizzati għall-agressuri kif ukoll moniteraġġ kemm matul is-sentenza kif ukoll wara meta jkunu fil-komunita’. Dan minħabba r-riskju ta’ offiżi oħra mill-agressur. Jekk, per eżempju, ikun hemm bdil fl-indirizz ta’ fejn qed joqgħod, il-Pulizija għandhom ikunu infurmati b’dan.

    X’jiġri jekk dak li jabbuża mit-tfal ikun wieħed mill-ġenituri? Kemm hija kbira l-possibilitá li l-istorja tirrepeti ruħha?

    L-Aġenzija APPOĠĠ toffri servizzi ta’ sapport lil dawk it-tfal vittmi ta’ abbuż, skont il-ħtieġa u rrelevanti ta’ min hu l-agressur. Jekk l-agressur ikun membru tal-familja, tkun aktar faċli wkoll li jintlaħaq milli kieku jkun barrani u issir ħidma ma’ din il-persuna wkoll sabiex dan l-abbuż jieqaf. F’każ li l-agressur ikun membru tal-familja, jekk ikun fl-aħjar interess tat-tfal, tista’ tinħareġ ukoll Ordni għall-Ħarsien biex jiġu protetti t-tfal.

    F’Malta m’għandniex riċerki dwar pedofelija imma riċerki li saru barra minn Malta juru li hemm ċans kbir li l-agressuri jerġgħu jagħmlu offiża/offiżi oħra.

    X’inhuma dawk il-miżuri li għandhom jieħdu l-ġenituri biex jevitaw dan il-periklu minn fuq uliedhom?

    Il-ġenituri għandhom ir-responsabbilta’ li jkunu qrib tat-tfal, ikunu jafu sew lil dawk li jkunu qed jafdaw bil-kura ta’ wliedhom u wkoll min huma l-ħbieb tagħhom. Meta l-ġenituri jkollhom relazzjoni fil-qrib mal-ulied, dawn ikunu aktar komdi li jikkomunikaw magħhom. Il-ġenituri għandhom ukoll rwol importanti li jedukaw lill-uliedhom dwar x’inhu abbuż u dwar l-importanza li jitkellmu ma’ persuna adulta li jafdaw jekk jgħaddu minn xi esperjenza simili.  Importanti li t-tfal ikunu assertivi u jafu jgħidu le għal affarijiet li ma jridux.  Fis-soċjeta’ tal-lum żdied ukoll il-periklu tal-abbuż tat-tfal fuq l-internet. Minn dan l-aspett, il-ġenituri għandhom ikunu konxji ta’ xi jkun qed jiġri meta wliedhom ikunu fuq l-internet u kemm jista’ jkun jimmonitorjaw il-websites li jkunu qed iżuru wliedhom filwaqt li jimblukkaw ċerti siti permezz ta’ firewalls.

    Rigward abbuż, speċjalment dak fiżiku u sesswali, il-ġenituri għandhom ikunu attenti għal sinjali u sintomi u jekk ikunu f’sitwazzjoni fejn qed jissuspettaw xi tip ta’ abbuż, kemm fuq uliedhom kif ukoll fuq tfal oħra, jistgħu jfittxu s-sapport u jirrappurtaw lill-awtoritajiet konċernati.

    Għaliex ċertu tfal ma jitkellmux mill-ewwel jew wisq agħar ma jitkellmu qatt?

    Jista’ jkun li wħud mill-vittmi ma jaslux li jgħidu lil ta’ madwarhom dwar dak li jkunu għaddejin minnu għal diversi raġunijiet:

    (a)   Jista’ jkun li l-vittma tkun mhedda mill-agressur;

    (b)  Jista’ jkun ukoll li l-vittma – b’mod partikulari tfal żgħar – ma tkunx taf kif u ma’ min tista’ tafda;

    (ċ)   Hemm ukoll sitwazzjonijiet fejn il-vittma ma tkunx konxja li dik is-sitwazzjoni li tkun fiha mhix ‘normali’ u li dak li qed iseħħ lilha hu fil-fatt abbuż.

    Il-vittmi jistgħu jibdew jaħsbu wkoll li jekk jikxfu lill-agressur – speċjalment jekk dan ikun membru tal-familja – ma jiġux emmnuti u ġieli wkoll ikun hemm il-biża’ li jingħataw il-ħtija huma minflok l-agressuri, speċjalment jekk ikun hemm nuqqas ta’ provi tanġibbli. Ikun hemm ukoll l-element ta’ mistħija peress li jistgħu jidhru koroh huma kif ukoll il-membri tal-familja tagħhom, flimkien mal-biża’ li l-aggressur jista’ jpattihielhom wara.  Barra min hekk it-tfal jistgħu jħossuhom ħatja ta’ dak li jkun qed jiġri u jaħsbu li jekk jitkellmu ser jinqabdu li huma qed jagħmlu xi ħaġa ħażina.  Ma jirrealizzawx li r-responsabilita’ hi tal-persuna adulta.

    L-abbuż sesswali fuq it-tfal huwa mard jew reat kriminali?

    Kull abbuż hu kundannabbli b’mod speċjali meta jsir fuq minorenni. Ħafna drabi l-abbuż isir minn membri tal-familja, li huma fi dmir li jipproteġu lill-istess minuri. Madanakollu l-agressur, minbarra li jkun wettaq att kriminali, jkollu bżonn ukoll terapija.

    Min ikollu bżonn xi għajnuna jew aktar informazzjoni, jista’ jikkuntattja lill-Aġenzija APPOĠĠ 36, St. Luke’s Road, G’Mangia; Numru tat-Telefon: 2295 9000; websajt www.appogg.gov.mt.

    —————————————————————————————————————–

    INTERVISTA: Dr Michael Galea PhD – Clinical Psychologist and Family Therapist

    X’inhu l-abbuż tat-tfal?

    Nibdew fuq it-tifsira, għax tajjeb nifhmu fuq hiex qed nitkellmu. Abbuż tat-tfal jirreferi għal kull azzjoni li tipperikola l-ġid sħiħ, emozzjonali u fiżiku, ta’ persuni li huma taħt it-18-il sena. Abbuż tat-tfal jinkludi abbuż:

    a)     Emozzjonali (kull attitudni jew azzjoni li tmur kontra l-iżvilupp soċjali jew saħħa mentali tat-tfal, eż: tgħajjir, laqmijiet, theddid, u oħrajn);

    b)    Sesswali (kull att sesswali bejn adult u tfal, inkluż mess, kliem vulgari, avvanzi u provokazzjonijiet, esibizzjoniżmu, prostituzzjoni tat-tfal, min iġiegħel lit-tfal jaraw u/jew jieħdu sehem f’pornografija, stupru, użu tat-tfal għall-gratifikazzjoni sesswali, u oħrajn);

    ċ)     Fiżiku (kull sofferenza mposta – allura mhux aċċidentali – fuq it-tfal;

    d)    Nuqqasijiet Fiżiċi u Emozzjonali (nuqqasijiet ta’ provvediment għall-bżonnijiet emozzjonali u fiżiċi tagħhom, eż. tfal abbandunati, mwarrbin apposta, mitluqa, mhux imħarsa b’mod responsabbli).

    Kemm hi mifruxa l-problema tal-abbuż sesswali fuq it-tfal f’Malta?

    Minn studju li kont għamilt fost studenti universitarji fl-2004, kien irriżulta illi 11% tal-parteċipanti kienu indikaw xi każ/każijiet ta’ abbużi ta’ natura severa. L-iktar tipi ta’ abbużi misjuba kienu: abbandun emozzjonali (6%), abbuż fiżiku (5%) u abbuż emozzjonali (5%). Statistika komprensiva tal-pajjiż li tkopri kull tip t’abbuż, kif imfissra hawn fuq, għad m’hawnx. Pero’ hemm diversi informazzjoni li turi li l-abbuż jeżisti sew f’pajjiżna. Ma ninsewx li spiss ir-realta’ hi ferm ikbar minn dak li jiġi irrapportat!

    X’inhu l-profil tipiku ta’ pedofelu?

    Klinikament, issir differenza bejn min jabbuża minn tfal żgħar (pedofelija) u min jabbuża mill-adoloxxenti (effebofilja). Bniedem hu pedofilu jekk hu interessat sesswalment fi tfal li għad ma żviluppawx, normalment ngħidu li għad m’għalqux il-ħdax-il sena. L-abbuż jista’ jkun fuq subien u/jew bniet, kemm minn adulti rġiel u/jew nisa. Iva, hemm nisa li jabbużaw ukoll – kontra kif jaħsbu ħafna. Legalment, biex att tali jkun abbuż, min jabbuża jrid ikun ta’ l-inqas 5 snin ikbar mill-vittma.

    Hemm min jaħseb li l-pedofilu hu xi annimal jew mostru li tagħrfu minn mil bogħod. Kemm sejjer żbaljat min jaħseb hekk! Ftakar li min irid jabbuża lit-tfal, irid jagħmilha magħhom, jirbħilhom il-fiduċja, Dr Michael Galeaforsi jilgħab magħhom, jgħaddi ħin fil-kumpanija tagħhom, jitkellem fuq dak li jitkellmu huma eċċ. Hemm xi red flags li ta’ min jagħti każ tagħhom (għalkemm mhux bilfors jindikaw abbuż): meta adult ikollu relazzjoni partikolari ma’ xi tifel/tifla fejn forsi jibda jgħaddi ħafna ħin mat-tifel biss filwaqt li jinjora tfal oħra; l-adult jibda joffri xi rigali lit-tifel konċernat jew jagħtih xi privileġġi; ikun hemm xi ċajt doppju sens, stampi u/jew magazines tal-adulti, messaġġi anke partikolari bil-mobile, PDAs; ċertu logħob fiżiku goff fejn l-adult imiss direttament lit-tifel waqt il-logħob; sigrieti bejniethom eċċ.

    Pedofelu titwieled jew issir? Il-ġibda sesswali lejn it-tfal titfejjaq jew titrażżan?

    Pedofelu hu bniedem bi żbilanċ kimiku tal-moħħ li jikkawża interess partikolari lejn tfal żgħar. Bħala tali, dan hu mard u teżisti ċerta kura tiegħu. Illum hemm mezzi u mediċini fejn persuna tali titnaqqaslu l-ħerqa u l-għatx sesswali, imsejjaħ libidu, lejn it-tfal. Jeżistu anke strateġiji u postijiet apposta barra minn Malta fejn nies tali, jingħataw kura speċjalizzata u fejn ikun hemm astensjoni totali minn kuntatt mat-tfal (stampi, TV, films, u oħrajn) filwaqt li jingħataw superviżjoni stretta, kura medika, u tagħlim iffukat fuq il-problemi tagħhom.

    Jeżistu każijiet ukoll fejn adult ta’ ċerta personalita’ u attitudni jibdew jinteressawh ferm iktar it-tfal milli adulti bħalu. Dan jista’ jseħħ minħabba diversi kawżi bħal ngħidu aħna: esperjenza negattiva mas-sess oppost, kien/għadu jiffrekwenta postijiet/gruppi ta’ persuni bħalu u mhux imħalltin, mistħija esaġerata u self-esteem baxx ħafna, persuna sensittiva ħafna u tibża’ li ħaddieħor (speċjalment tas-sess oppost) tgħidilha ‘le’ (u għalhekk teħodha bħala falliment kbir), eċċ.

    Taqbel li għandu jinħareġ reġistru ta’ dawk l-individwi li jwettqu atti sesswali fuq it-tfal?

    Ħafna minna ninkwetaw ferm għax jista’ jkun hemm persuni pedofili fostna li kapaċi qed jiġru ma’ saqajna kontinwament u ma nafux bihom. Fost l-ideat li hemm nibtet din tar-reġistru dwar persuni tali biex l-awtoritajiet ikunu jafu b’dawn l-individwi ħalli jżommu għajnejhom fuqhom. Hemm anke min qed jitlob li jkun hemm reġistri pubbliċi, b’sistema ta’ ‘name and shame’, bl-iskop dejjem ikun biex jiġu skoraġġiti reati sesswali fuq it-tfal. Pero’ dawn l-ideat, għalkemm l-għan tagħhom hu tajjeb, mhux dejjem jintlaħaq. Spiss jidħlu vizzji, abbużi fis-sistema u vendikazzjonijiet illi flok jgħinu, ifixklu l-proċess.

    L-idea ta’ reġistru bid-dettalji ta’ persuni li jkunu abbużaw xi tfal (isem, natura tal-offiża u fejn seħħ ir-reat) ilha tissemma’ f’pajjiżi barranin. Iżda ħafna jiddubitaw kemm id-drittijiet ċivili taċ-ċittadini jkunu mħarsa b’reġistru bħal dan. Kien hemm każijiet fejn sar abbuż minn dettalji simili, fejn informazzjoni sensittiva spiċċat għand il-pubbliku. Sitwazzjonijiet bħal dawn aktar joħolqu deni milli ġid, apparti l-biża’, is-suspetti u l-paranoia li tinħoloq fil-komunita’. Ma ninsewx ukoll li informazzjoni bħal din tista’ twassal għall-vendikazzjonijiet, apparti affarijiet oħrajn.

    Alternattiva għar-reġistru hija li min irid jaħdem mat-tfal, ikollu bżonn speċi ta’ ID card partikolari, li tista’ tiġġedded kull tant żmien. Din l-ID card tinħareġ biss wara li l-persuna kandidata jkollha l-passat tagħha iċċekkjat minħabba reati relatati mat-tfal. Din l-idea rnexxiet f’xi postijiet fosthom fl-Awstralja.

    Bla tlaqliq ngħid li l-ideat huma kollha tajbin u għandu jkollna diskussjoni nazzjonali fuq das-suġġett. Għala le? Pero’ ma ninsewx l-iskop tas-suġġett. L-idea mhix li jkollok reġistru u tieqaf hemm imma li r-reġistru jew is-sistema ta’ ID card, fost l-oħrajn, inaqqsu l-abbużi. Inkella għalxejn ikunu saru!

    Pero’ jien nistaqsi: f’pajjiżna qed ikollna infurzar tal-liġi? Dil-ġimgħa stess smajna fuq każ ta’ persuna li ammettiet abbuż sesswali fuq minorenni u ngħatat sentenza sospiża. Dan mhux l-ewwel darba li ġara. Niftakar per eżempju meta ftit xhur ilu s-CEO tal-aġenzija Appoġġ, dak iż-żmien is-Sur Joe Gerada, kiteb u tkellem u iġġieled bl-iktar mod matur kontra deċiżjoni żbaljata tal-MFA wara li tawwlu l-kuntratt ta’ xogħol ta’ impjegat magħhom li kien akkużat b’reati simili. U Alla jbierek kollox baqa’ kif kien! Qed nitkellem fuq każijiet pubbliċi. Żgur li kulħadd sema’ bihom. Jekk le, skużani ħabib, m’intix tgħix f’Malta!

    Allura jien inkompli nistaqsi: xi skop hemm li nagħmlu reġistru? Sempliċiment biex nikkuppjaw lill-barranin – bħas-soltu, imma bla konvinzjoni u bla nfurzar tal-liġi? Reġistru għall-kurżita’ biss? Xi skop hemm li għandna saħansitra uffiċċju għad-drittijiet tat-tfal, jekk dan (indipendentement minn min imexxieh) ma jrendix? Sabiħ li jkollok liġijiet sbieħ imma ftit jiswa jekk dawn ma jitħarsux u meta jinkisru, qisu ma ġara xejn!

    X’inhuma r-riperkussjonijiet li jgħaddu minnhom it-tfal u kemm minn dawn il-problemi jaffetwaw il-ħajja futura adulta tagħhom?

    Tfal li ġew abbużati sesswalment iħossuhom mistħijin ħafna, ħatja (qisu tort tagħhom), ma jistgħu jafdaw kważi lil ħadd, imbeżża’, ostili u magħluqa fihom infushom. Spiss tinduna li tali tfal huma sottomessi wisq, jevitaw mess jew affezzjoni normali, juru sinjali ta’ rigressjoni (ta’ meta kienu iżgħar) u jaġixxu quddiem ħaddiehor b’mod stramb u mhux normali (għajjat, twerżieq f’daqqa, ixarrbu s-sodda u oħrajn). Sinjali oħra huma jekk it-tifel/tifla tibda timxi b’diffikulta’, tpinġi stampi b’temi sesswali, biża’ mhux tas-soltu biex torqod weħidha, eċċ. Dawn jistgħu jindikaw abbuż sesswali.

    Tfal vittmi ta’ abbuż sesswali spiss ikollhom problemi fl-iskola. Jistgħu jibdew jevitaw xi ħabib tal-familja, ġirien u/jew xi kuġin/ziju bla raġuni ovvja. Jista’ jkun hemm sintomi fiżiċi bħal irritazzjoni fil-ħalq, parti anali u/jew ġenitali. Tfal iktar imfarfrin jistgħu juru għemejjel ta’ ħsara personali (xorb tal-alkoħol, droga jew jippruvaw iweġġgħu lilhom infushom apposta).

    X’inhuma dawk il-miżuri li għandhom jieħdu l-ġenituri biex jevitaw dan il-periklu minn fuq uliedhom?

    Xi fatti li ta’ min jiftakar dwar l-abbuż sesswali tat-tfal huma:

    a) It-tfal kollha jistgħu jiġu abbużati, kemm bniet u kemm subien, speċjalment dawk ta’ bejn l-4 u 11-il sena. Attenzjoni partikulari għandha tingħata lil tfal li jġibu ruħhom kmieni u anki lil tfal b’xi diżabilita’;

    b) Spiss il-pedofelu hu persuna magħrufa mat-tfal (ġenitur/i, familja, ġirien, jew ħabib kbir);

    c) Abbuz sesswali tat-tfal spiss jinvolvi persważjoni, theddid u rikatt. Kull abbuż sesswali jiġi akkumpanjat b’abbużi emozzjonali imma mhux kull abbuż sesswali jinvolvi vjolenza fiżika;

    d) spiss tfal vittmi tal-abbuż jiġu abbużati ripetutament għax it-theddid iżommhom siekta minħabba biża’ jekk jitkellmu;

    e) l-abbuż jista’ jseħħ id-dar, l-skola, fid-dar tal-ġirien jew barra.

    L-edukazzjoni ta’ uliedna hi l-ewwel u l-aqwa tarka konta kull abbuż. X’għandek tgħidilhom?

    a) Ħadd m’għandu dritt imiss ġisimhom, partikolarment f’partijiet soltu mgħottija mill-malja;

    b) Mhux kull ma jitolbuhom il-kbar bilfors hu tajjeb;

    ċ) Għandhom jgħidu LE għal stediniet tal-kbar li ma jogħġbuhomx;

    d) Qatt m’għandhom iżommu sigrieti;

    e) Dejjem għandhom ikunu jafu jċemplu lill-pulizija u jinfurmaw lill-ġenituri;

    f) L-abbuż mhux tort tagħhom.

    Li titkellem ma’ uliedek huwa importanti ferm. Li tkun tafhom u tkun taf l-interessi tagħhom. Min huma ħbiebhom? Jekk uliedek iħossuhom komdi jitkellmu miegħek, isibuha aktar faċli biex jgħidulek dwar xi ħadd li qed jittantahom jew idejjaqhom. Tista’ anke tippjana minn qabel ma’ uliedek biex jekk jiġri xi abbuż, ikunu jafu x’għandhom jagħmlu. Dan mhux biex tbeżżagħhom imma biex tibnilhom is-saħħa ħalli jekk jiġri xi abbuż, ma jinfixlux imma jiffaċċjawh b’kuraġġ. Fuq kollox qatt m’għandek twaħħal fit-tfal, jiġri kif jiġri l-abbuż. Dejjem assigurahom minn imħabbtek.

    L-abbuż sesswali fuq it-tfal huwa mard jew reat kriminali?

    Din hi polemika perikoluża. Meta tgħid li persuna hi marida, allura tkun qed tiskużaha b’mod sħiħ jew parzjali ta’ għemilha. Jekk l-azzjoni hi reat kriminali, allura r-riżultat ikun aktar ċar. Spiss nisimgħu li persuna ġiet meħlusa minħabba raġunijiet ta’ saħħa mentali waqt l-att ta’ l-akkuża, qisek qed tgħid li l-persuna għamlet ir-reat għax kellha x’ifixkilha minħabba xi kundizzjoni mentali, bħal psikożi jew problemi fl-aġir minħabba taħwid fil-moħħ u għalhekk ma kinetx responsabbli għal dak li sar. Ovvjament se ssib min jara dan bħala logħob bil-kliem. Madanakollu irridu ngħidu illi jeżistu każijiet ta’ persuni li minħabba kundizzjonijiet mentali, jistgħu jaġixxu perikolużament lejn ħaddiehor. Ovvjament, f’każijiet simili, l-awtoritajiet għandhom kull dritt u dmir li jipproteġu lill-persuni vulnerabbli bħat-tfal minn dawn l-adulti – meta jsiru jafu bihom. Isir meta jsir, l-abbuż sesswali hu dejjem reat ikrah ferm u b’ħafna konsegwenzi serji. Iżda hu reat ferm agħar meta jseħħ minn persuna li taf x’qed tagħmel u li tixtieq tagħmel dak l-abbuż. Dawn huma l-veri għedewwa ta’ soċjeta’ sana. Il-problema hi li f’kull soċjeta’ tad-dinja, jeżistu persuni tali – imma li tkun taf min huma mhux tant faċli u hawnhekk tinsab il-problema vera.

    Fl-opinjoni tiegħi, soċjeta’ li ma tilqax u ma tipproteġix lil dawk li huma l-aktar vulnerabbli fi ħdanha (żgħar, kbar u anzjani), hi soċjeta’ marida serjament.

    mgalea00@yahoo.com

    (Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tal-15 ta’ Frar 2009)

    2009.02.15 / no responses / Category: Torca - Perspettivi