Jacqueline Vella | Fiona Vella

Posts Tagged ‘Jacqueline Vella’

ĊOFF BLU GĦALL-PROTEZZJONI TAT-TFAL

Għalkemm l-interpretazzjoni tal-kuluri taf tvarja minn kultura għall-oħra, bosta jaqblu illi l-kulur blu jnissel sens ta’ trankwillità fil-bniedem, probabbilment minħabba li jfakkar fil-ġmiel tas-sema u fil-wisgħa tal-baħar. Għaldaqstant hemm min jisħaq illi f’uffiċini miżbugħa b’dan il-kulur, il-ħaddiema jħossuhom aktar sereni u jkunu iżjed produttivi. Uħud mill-konsulenti tal-moda jirrakkomandaw illi jintlibsu ħwejjeġ blu meta wieħed ikun sejjer għal xi intervista tax-xogħol peress li dan il-kulur jissimbolizza l-lealtà. Jingħad ukoll illi minn studji li saru rriżulta illi dawk l-individwi li jerfgħu l-piż, ikunu kapaċi jimmaniġġjaw toqol ferm akbar b’iktar faċilità jekk il-ħitan tal-gym ikunu blu. Apparti minn dan, il-blu huwa wkoll il-kulur li jwassal messaġġ ta’ saħħa u għerf. Naturalment ma setax jonqos illi b’dawn id-doni kollha, dan il-kulur ikun dak favorit tiegħi. U għalhekk tistgħu taħsbu kif inħsadt meta sirt naf x’kien qed jirrappreżenta din id-darba fil-kampanja Ċoff Blu…

Fl-1989 Bonnie Finney iddeċidiet li twaħħal ċoff blu mal-aerial tal-vann tagħha wara li n-neputi Michael Dickerson, tifel ta’ erbgħa snin, ġie maqtul bis-swat li qala’ mingħand il-ġenituri tiegħu. Ħut Michael, it-tnejn taħt l-età ta’ tliet snin, ukoll kienu qed jiġu maħqura severament, tant li darba minnhom waħda mit-tfal spiċċat l-isptar u minn hemm ġie skopert id-delitt tiegħu. “Għaliex ċoff blu?” staqsewha n-nies. Ir-risposta tagħha kienet li għażlet dak il-kulur minħabba li kien ifakkarha fil-ġrieħi koħol li kienet tara kontinwament fuq l-għeżież neputijiet tagħha. Għalhekk il-blu kien iservi bħala tifkira kostanti biex tkompli tiġġieled u xxerred il-messaġġ biex jiġu protetti t-tfal. Meta saru jafu b’dan, in-nies f’Norfolk Virginia bdew iwaħħlu ċ-ċfuf blu huma wkoll sabiex jagħtu sostenn lil dan il-messaġġ. Finalment miljuni ta’ nies madwar il-pajjiż għamlu l-istess u llum din il-kampanja xterdet anki b’mod internazzjonali.

Dan ix-xahar il-Fondazzjoni għal Servizzi ta’ Ħarsien Soċjali nediet il-kampanja ‘Ċoff Blu’ sabiex anki f’pajjiżna titqajjem aktar kuxjenza dwar l-abbuż tat-tfal. Għalhekk din il-ġimgħa tkellimt ma’ Carlo Olivari Demanuele u ma’ Jacqueline Vella li jagħmlu parti mill-kumitat li qed jaħdem fuq din il-kampanja.

“Flimkien mal-kollegi Elizabeth Scerri u Roseanne Cassar aħna ffurmajna kumitat sabiex niġbru l-materjal dwar din il-kampanja peress li ġie deċiż li din tiġi introdotta anki f’pajjiżna. Fil-fatt din il-kampanja ġiet adattata għall-kultura tagħna fejn fostom iffukajna ħafna fuq it-trobbija pożittiva tat-tfal.”

X’tinkludi t-trobbija pożittiva?

“Kulħadd huwa konxju kemm huma kruċjali l-ewwel snin tat-trobbija tat-tfal. Matul dawn is-snin bikrin it-tfal jiffurmaw il-karattru u l-personalità tagħhom u kollox jiġi bbażat fuq l-esperjenza tat-trobbija tagħhom.

Bi trobbija pożittiva nifhmu trobbija fl-aħjar interess tat-tfal fejn fuq kollox jiġu mħarrsa d-drittijiet tagħhom, jiġu ggwidati fid-deċiżjonijiet tagħhom, jingħataw l-opportunità li jissawwru f’individwi, filwaqt li jiġu mgħejjuna biex jiffurmaw u jiżviluppaw il-personalità tagħhom. Fuq kollox it-trobbija pożittiva tinkludi wkoll trobbija mingħajr ebda tip ta’ abbuż flimkien ma’ element ta’ dixxiplina u għixien f’ambjent kemm jista’ jkun pożittiv.

Huwa importanti li nsemmu illi meta qed ngħidu trobbija pożittiva m’aħniex nindirizzaw biss lill-ġenituri imma anki lill-edukaturi kollha tat-tfal. Ngħidu aħna jekk hemm iż-żewġ ġenituri jaħdmu, it-tfal ser ikunu qed iqattgħu ħafna ħin man-nanniet, maz-zijiet jew ma’ aħwa ikbar. F’dawn il-każi huwa neċessarju illi kull wieħed u waħda minnhom jużaw l-istess sistema ta’ trobbija ħalli t-tfal jgħixu f’kontinwità u koerenza. Ma tagħmilx sens illi l-ġenituri jużaw metodi mod u mbagħad l-edukaturi l-oħra jkollhom attitudnijiet oħrajn.”

Mill-esperjenza tagħkom, x’inhuma d-diffikultajiet li jħabbtu wiċċhom magħhom il-ġenituri tal-llum?

“Billi tkun ġenitur ma jfissirx li tkun taf x’inhuma l-aħjar modi biex trabbi lil uliedek. Anzi, ġeneralment hekk kif titwieled l-ewwel tarbija l-ġenituri jibdew jitgħallmu mill-iżbalji u mill-esperjenza. Irridu nammettu illi t-trobbija tat-tfal mhiex xi ħaġa faċli speċjalment bil-pressjoni u l-istress tax-xogħol preżenti fil-ħajja ta’ llum. Barra minn hekk, it-tfal t’issa mhumiex it-tfal ta’ dari li joqogħdu kwieti b’ħarsa biss. F’daż-żminijiet it-tfal jafu d-drittijiet tagħhom, jistaqsu ħafna affarijiet u jistennew li l-ġenituri tagħhom jieħdu interess f’ħajjithom.

Permezz ta’ din il-kampanja aħna qed nirrikonoxxu dawn id-diffikultajiet u qed noffru għodda sempliċi imma utli ħalli l-ġenituri jkunu jistgħu jgħinu lilhom infushom u jkunu aktar effettivi u pożittivi fil-ħajja ta’ wliedhom.”

Fhiex tikkonsisti din l-għodda?

“Hija għodda xjentifikament pruvata u għalhekk ħassejna li għandna ngħadduha lil kulħadd. Tinkludi bosta fatturi li kollha flimkien jgħinu biex it-trobbija tat-tfal tkun ħafna aktar pożittiva.

Waħda mill-aktar fatturi importanti fit-trobbija pożittiva hija l-komunikazzjoni effettiva bejn il-ġenituri u t-tfal. Ma nistgħux nieqfu nenfasizzaw kemm huwa neċessarju dan id-djalogu li permezz tiegħu l-ġenituri jinkoraġġixxu t-tfal, jibnulhom stima tagħhom infushom u jagħtuhom sens ta’ responsabbiltà u ko-operazzjoni bejn il-membri tal-familja.

Il-pożittività hija element qawwi fit-trobbija. Fi żminijiet oħra kien hawn it-twemmin illi bit-tmaqdir, tipprovoka lit-tfal biex jaħdmu aktar. Imma llum dan ir-raġunar m’għadux meqjus daqshekk effettiv. Instab illi huwa ħafna aħjar illi tfaħħar lit-tfal sabiex b’hekk timmotivahom biex jaħdmu aktar tajjeb. Ma tridx tesaġera u lanqas tigdeb. Imma jekk per eżempju, t-tifel ġie jurik tpinġija, inti għandek tkellmu dwarha u tfaħħru għax-xogħol li għamel. Jekk it-tpinġija tkun tajba, importanti li tgħidlu li hi tajba. Fl-istess ħin jekk forsi din it-tpinġija mhiex ta’ livell tajjeb daqs is-soltu, tgħidlu li għalkemm ix-xogħol li għamel għoġbok, is-soltu jpinġi ħafna isbaħ. B’hekk bla ma tmaqdar tkun qed tfiehem illi inti temmen li t-tifel kien kapaċi jagħmel xi ħaġa aħjar bi ftit aktar attenzjoni u b’hekk trabbilu aktar fiduċja.”

X’parti tilgħab it-trobbija pożittiva fil-ħajja futura ta’ wliedna, anki ‘l quddiem meta jsiru adulti?

“Jekk il-ġenituri jgħinu lil uliedhom jibnu ċertu stima fihom infushom, il-quddiem meta ser isibu lil xi ħadd li jgħaddilhom kummenti negattivi, ser ikunu kapaċi jilqgħu għalihom. Min-naħa l-oħra jekk it-tfal jitrabbew bi stima baxxa, kummenti bħal dawn ikissruhom għax jikkonfermawlhom dak li jkun qed jinkwetahom. Huwa vitali li nrawwmu f’uliedna sens ta’ kuraġġ ħalli jkunu jistgħu jikkumbattu mad-diffikultajiet tal-ħajja.

Barra minn hekk għandna nħajjru lil uliedna sabiex jesprimu l-emozzjonijiet tagħhom. Jeħtieġ li nsibu ħin għal dan akkost il-ħajja sfrenata li ngħixu fejn it-tfal huma ffukati ħafna fuq l-istudju. Dak li qed iħossu t-tfal huwa importanti ħafna għall-familja għax fl-aħħar mill-aħħar din ser timxi skont l-ambjent li joħolqu dawn l-emozzjonijiet. Fil-fatt huwa tajjeb illi nrawwmu lit-tfal jiftħu qalbhom magħna sa mill-ewwel snin ta’ ħajjithom. Meta jibdew imorru l-iskola, għandna nistaqsuhom kif kienet il-ġurnata tagħhom. Fl-istess ħin dan ikun sinjal li aħna qed ninteressaw ruħna f’ħajjithom u f’dak li jgħaddu minnu. Inkunu nistgħu wkoll nitkellmu dwar l-emozzjonijiet diversi li jħossu huma u anki dawk li jgħaddu minnhom l-oħrajn li jistgħu jkollhom kuntatt magħhom.

Ħafna mill-azzjonijiet tagħna huma marbutin mal-emozzjonijiet tagħna. Għaldaqstant huwa tajjeb li nkunu konxji minn dan ħalli ma nħallux l-emozzjonijiet jirkbuna u b’hekk inkunu nistgħu nikkontrollawhom aktar. L-emozzjonijiet huma parti integrali mill-ħajja tagħna u ma nistgħux inħalluhom barra. Ma nistgħux per eżempju nisħqu fuq is-subien biex ma jibkux! Mela s-subien m’għandhomx l-emozzjonijiet tagħhom ukoll?

Fil-fatt f’dan il-qasam f’dawn l-aħħar snin f’pajjiżna, sar ħafna żvilupp u diġà qed naraw ir-riżultati tiegħu. Biss biss jekk ninnutaw lit-tfal Maltin jitkellmu waqt xi programm fuq it-TV nintebħu x’differenza hemm bejnhom u bejn it-tfal ta’ dari. It-tfal ta’ llum huma ħafna aktar kunfidenti u dan proprju minħabba li nbidel il-mod kif nindirizzaw lit-tfal – billi aħna l-adulti nitkellmu magħhom u nistaqsuhom għall-opinjoni tagħhom u mhux sempliċiment niddettawlhom.

Il-ġenituri u l-edukaturi għandhom id-dmir illi jħarrġu lit-tfal kif joqogħdu fuq saqajhom u jagħrfu jagħmlu għażliet tajbin fil-ħajja tagħhom. Akkost ta’ dan, nixtiequ nenfasizzaw li m’għandna ninsew qatt illi jafu kemm jafu, uliedna jibqgħu tfal u għandhom bżonn il-gwida u l-protezzjoni tagħna. ”

X’jikkostitwixxi abbuż?

“Hemm diversi tipi ta’ abbuż fosthom dak psikoloġiku u dak fiżiku.

Maġġorment l-abbuż psikoloġiku jinħoloq permezz ta’ ħafna titli u kummenti negattivi li xejn ma jagħmlu ġid. Anzi pjuttost aġir bħal dan inaffar lit-tfal u joħolqilhom bosta problemi.

Sfortunatament sa ftit snin ilu f’Malta kellna kultura li kienet titratta l-kummenti bla rażan u s-swat fuq it-tfal bħala mezzi ta’ dixxiplina. Iżda llum għal dawn is-sitwazzjonijiet għandna tolleranza zero. Għalhekk akkost li forsi uħud mill-ġenituri trabbew f’ambjent differenti, dawn għandhom jevitaw assolutament li jużaw dawn il-mezzi biex jikkoreġu lil uliedhom.

Barra minn hekk, meta l-ġenituri jerfgħu jdejhom fuq it-tfal, dawn xorta waħda ma jitgħallmux. Pjuttost darb’oħra ser jaħbu dak li jkunu għamlu, b’konsegwenza illi l-ġenituri ma jkunux jafu x’qed jiġri sewwasew. Apparti minn hekk dawn it-tfal ser jibdew iqisu l-vjolenza bħala soluzzjoni għall-problemi li jsibu huma. Nagħtu każ jekk qegħdin l-iskola u xi ħadd ser jikkuntrarjahom dawn faċilment ser jirrevertu għall-aġir vjolenti li huma mdorrija bih u b’hekk il-vjolenza ser tibqa’ tiġi perpetwata.

Bil-vjolenza l-ġenituri ma jkunux qed joffru soluzzjoni lil uliedhom, mhux qed jagħtuhom għażliet u mhux qed iwasslu l-messaġġ li huma lilhom iħobbuhom u li hija l-azzjoni li għamlu li ma togħġobhomx. Minflok imġieba vjolenti tagħti x’jifhem illi t-tfal huma ħżiena u għalhekk qed jiġu kkastigati bil-vjolenza.

Meta ġenitur ikun irrabbjat ikun aktar għaqli jekk jitbiegħed għal ftit mis-sitwazzjoni sakemm jikkalma. B’hekk ikun jista’ jagħti ġudizzju aħjar ta’ x’għandha tkun il-konsegwenza għall-komportament ta’ wliedu. Fl-istess ħin b’attitudni bħal din it-tfal ikunu qed jitgħallmu xi ħaġa importanti fil-ħajja tagħhom: illi meta inti tiġi kkonfrontat b’sitwazzjoni li tipprovokak daqstant, għandek tibża’ għal ġildek u timxi ‘l hemm minnha.”

X’tifhmu biha konsegwenza?

“Nużawha biex niddistingwuha mill-kelma ‘kastig’. Kastig jingħata biex jikkastiga imma ma tieħu xejn aktar minnu. Il-konsegwenza tgħallem lil dak li jkun illi għal kull azzjoni hemm prezz x’wieħed iħallas. Fuq kollox il-konsegwenza tagħfas fuq in-negattività tal-azzjoni u mhux fuq il-persuna li hi ‘ħażina’.

Biex nagħtu eżempju, jekk tifla waqqgħet vażun fl-art u kissritu, bi traskuraġni, l-ewwel ma nagħmlu nneħħu lit-tifla mill-periklu. Imbagħad għandna nfiehmu lit-tifla illi aħna ddispjaċuti għax dak il-vażun kien għal qalbna jew kien jiswa l-flus eċċ. Flimkien tiġi diskussa kif ser tissolva l-konsegwenza, bħal ngħidu aħna jiġi deċiż illi t-tfal ser jagħtuna xi ftit tal-flus mill-karus tagħhom jew li ser inaddfu l-kamra tagħhom għal numru ta’ ġranet biex ipattu għall-ħsara li għamlu.”

Kemm jgħin li jkun hemm ċertu regoli fil-familja?

“Ir-regoli huma bżonnjużi ħafna fil-ħajja minħabba li joffru ċertu direzzjoni u sigurtà. Jekk it-tfal jafu li mat-8:30pm iridu jidħlu jorqdu, allura dawn jifhmu illi x-xogħol tal-iskola u dak kollu li jridu jagħmlu fil-ġurnata jrid ikun lest sa dak il-ħin u mhux jibqgħu iġebbduha sal-aħħar.

Fl-istess waqt, fejn ikun hemm bżonn, ir-regoli għandhom ikunu flessibbli għax hija proprju r-riġidità li ddejjaq. Ngħidu aħna jekk waħda mir-regoli fil-familja tgħid illi kulħadd għandu jkun fuq il-mejda tal-ikel mas-7:00pm u jekk per eżempju xi ħadd mit-tfal jippratika xi sports qrib dak il-ħin, m’għandiex tinħoloq problema sempliċiment minħabba dan ir-regolament. Hekk jew hekk aktarx deċiżjoni bħal din oriġinarjament tkun ittieħdet biex tgħaqqad il-familja flimkien f’ħin partikolari. Allura bi ftit ħsieb, fejn ikun possibbli, wieħed jista’ jmexxi dan il-ħin stabbilit għal ġurnata oħra.”

Intom tisħqu illi r-relazzjoni bejn il-ġenituri u l-ulied tkun b’saħħitha skont kemm wieħed jinvesti fiha. X’tikkummentaw dwar dan?

“Kull omm u missier jixtiequ l-aħjar għal uliedhom imma kultant jinqalgħu xi diffikultajiet li joħolqu stress fir-relazzjoni ta’ bejniethom.

Komunikazzjoni effettiva, attenzjoni mistħoqqa u ħin ta’ kwalità mal-ulied huma tlieta mill-pedamenti ewlenin għal trobbija b’saħħitha u relazzjoni mill-aħjar.

Il-komunikazzjoni u d-djalogu jistgħu jiġu mnebbħa mill-affarijiet ta’ kuljum u m’hemmx għalfejn id-dedikazzjoni ta’ ħafna ħin għad-diskussjoni. L-importanti li nkunu qegħdin nisimgħu sewwa lil uliedna u nifhmu dak li qed jippruvaw jgħidulna. B’hekk inkunu qegħdin nevitaw illi wliedna jmorru jiftħu qalbhom ma’ ħaddieħor li mhux neċessarjament ser jagħtihom l-aħjar widen jew parir.

Il-ħin ta’ kwalità nistgħu nivvintawh mix-xejn. Biss biss jekk il-ġenituri għandhom ftit li xejn ħin għad-dispożizzjoni tagħhom, jistgħu jieħdu l-okkażżjoni li jkunu qrib ta’ wliedhom meta jkunu qed iwassluhom x’imkien bil-karozza. Hekk jew hekk dak huwa ħin li joffrilek intimità u attenzjoni personali kemm trid.”

Kemm huwa importanti illi l-ġenituri jżommu ruħhom aġġornati mas-sistemi moderni tat-trobbija?

“Is-soċjetà u l-kultura ta’poplu u ta’ pajjiż jinbidlu matul is-snin. Għaldaqstant jgħin ħafna illi kemm il-ġenituri u kif ukoll l-edukaturi jżommu ruħhom infurmati dwar dak kollu li jkun qed iseħħ speċjalment f’dak li jikkonċerna t-trobbija tat-tfal.

Fil-fatt il-Fondazzjoni għal Servizzi ta’ Ħarsien Soċjali toffri diversi programmi u servizzi għall-benefiċċju tat-tfal u l-familja. Matul is-sena jiġu organizzati numru ta’ korsijiet ta’ parenting skills u bi pjaċir ngħidu illi dejjem ikun hemm interess u attendenza tajba għalihom.

Fid-dinja kollox jorbot u huwa għalhekk illi permezz ta’ trobbija pożittiva l-ġenituri jkunu qed iwittu t-triq għall-ħajja ferm aħjar t’uliedhom.”

Għal dawk li jixtiequ aktar informazzjoni dwar it-trobbija pożittiva l-Fondazzjoni għandha fuljett informattiv ħafna li wieħed jista’ jeċċedi għaliha permezz tal-website: www.appogg.gov.mt inkella billi jċempel lill-Aġenzija Appoġġ fuq 2295 9000 jew lill-Aġenzija Sedqa fuq 2388 5110. Wieħed jista’ jċempel ukoll Supportline 179 f’każ ta’ bżonn ta’ għajnuna.

(Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tat-30 ta’ Mejju 2010)

Share on Facebook

2010.05.30 / no responses / Category: Torca - Perspettivi
SAPPORT BIEX TERĠA’ TIBDA…

Qabel jiena sirt omm, kont naħseb illi ma kinetx daqshekk diffiċli li tkun ġenitur. Kont noqgħod ninnota l-attitudnijiet ta’ diversi ġenituri oħra filwaqt li nixtarr u nimmemorizza min kien l-aħjar minnhom ħalli l-quddiem nagħmel bħalhom. Qrajt ukoll numru ta’ kotba u tħarriġt dwar kif tkun ġenitur tajjeb u dwar kif għandek tieħu ħsieb ‘l uliedek. Għalhekk meta wasal il-mument ħsibt li kont ippreparata sewwa. Imma ħej, akkost li bosta avżawni li ħajti kienet ser tinqaleb mill-lejl għan-nhar, qatt ma fhimt tassew x’riedu jfissru qabel sibt ruħi fis-sitwazzjoni.

Niftakar li l-ewwel reazzjoni tiegħi kien l-element ta’ sorpriża dwar kif ħlejqa daqshekk ċkejkna tista’ tibki u tagħmel daqstant storbju! Imbagħad hekk kif ħriġt mill-isptar u mort id-dar inħsadt meta ġejt wiċċ imb’wiċċ mar-realtà li ġiet afdata l-ħajja ta’ bniedem f’idi – jien li qatt ma rabbejt lil ħadd qabel. Tarbija ħelwa b’par għajnejn sbieħ u kbar tħares lejk, tiddependi għal kollox minnek u b’fiduċja assoluta li inti ser tagħtiha l-aqwa kura u mħabba. Tippanikja daqsxejn għall-ewwel imma ftit ftit tibda tidra u titgħallem u tħossok kburija li bis-saħħa tiegħek t-tarbija qegħdha tikber kuntenta u b’saħħitha.

Madanakollu kull ġurnata ġġib it-tibdil tagħha. Aktar ma t-tfal jikbru, aktar tibda toħroġ il-personalità tagħhom li mhux neċessarjament tkun preċiżament bħal tiegħek. Tibda ssib ruħek f’kunflitt bejn dak li jridu huma u dak li trid int. Jiġu waqtiet meta tixtieq tkun ħelwa ma’ wliedek imma fl-istess ħin tkun tridhom jirrispettawk u b’xi mod jifhmu dik iċ-ċertu awtorità tiegħek. Tkun tixtieq tagħtihom dik il-biċċa ċikkulata żejda imma min-naħa l-oħra tridhom jieklu ikel sustanzzjuż. Tkun trid li wliedek ikunu kemmxejn avventurużi imma fl-istess waqt ikollok il-biża’ li ser iweġġgħu.

Fuq dan kollu, speċjalment bħala mara, sikwit jiżdied il-piż li trid tieħu ċerti deċiżjonijiet fundamentali, fostom jekk hux ser tibqa’ taħdem jew jekk hux ser tieqaf. Jekk tagħżel li tibqa’, jeħtieġ li tara ma’ min ser tħalli ‘l uliedek, x’ħinijiet tista’ taħdem u x’ser tagħmel fil-każ li jkunu ma jifilħux. Min-naħa l-oħra jekk tikkunsidra li tieqaf, trid tara jekk dan hux ser ikun ta’ piż finanzjarju fuq il-familja, ikollok taċċetta li issa inti mara tad-dar u li ser tħalli warajk il-kariga tax-xogħol li kellek u li kultant ser jiġu mumenti fejn ser tħossok minsija u waħdek ħafna.

Tibda tagħraf li mhux faċli li tkun omm u li dak il-ħolm romantiku li kellek dwar it-trobbija ta’ wliedek, fih l-iebes tiegħu ukoll. Kultant jiġu drabi li tħossok mfarrka u għajjiena u tibda tiddubita kemm oriġinarjament kont kapaċi li tidħol għal responsabbiltà bħal dik. Tkun għatxana għal spalla fuq xhiex isserraħ, imqar għal ftit, sakemm tiġi f’tiegħek, sakemm ikollok is-saħħa terġa tibda mill-ġdid…

Proprju dwar dan is-suġġett dil-ġimgħa ltqajt ma’ Jacqueline Vella, il-ko-ordinatriċi ta’ Home-Start Malta; servizz issapportjat mill-Aġenzija Appoġġ b’kollaborazzjoni mal-Home-Start International u sponsorjat mill-HSBC Cares for Children Fund u mill- Vodafone Malta Foundation.

“Illum ninsabu konxji kemm huma essenzjali l-ewwel snin tat-trobbija għall-iżvilupp tat-tfal u kemm huwa vitali li dawn jgħixu f’ambjent protett u seren. Home-Start tikkunsidra illi l-ġenituri huma l-qofol biex jinħoloq dan l-ambjent ideali u għalhekk dan is-servizz ġie stabbilit biex joffrilhom sapport waqt li qed irabbu ‘l uliedhom fl-età ta’ inqas minn 5 snin. Home-Start tisħaq dwar l-importanza illi dawk il-ġenituri li huma għaddejjin minn xi diffikultà għandhom jitolbu l-għajnuna fil-pront għax aktar ma jirreaġixxu minn kmieni, anqas jitħallew jaqgħu lura u jkunu jistgħu jirkupraw malajr kemm jista’ jkun. Sfortunatament meta persuna tkun għaddejja minn żmien diffiċli, il-motivazzjoni u l-enerġija tista’ tonqsilha biex tagħti biżżejjed ħin lil uliedha.”

Kif oriġina dan is-servizz u kemm ilu jiġi applikat f’pajjiżna?

“Il-kunċett ta’ Home-Start oriġina fl-Ingilterra fl-1973 meta xi professjonisti li jaħdmu ma’ familji ta’ tfal żgħar irrealizzaw u fehmu l-importanza li jingħata sapport lill-ġenituri matul it-trobbija ta’ wliedhom. Malli beda jidher biċ-ċar kemm il-ġenituri setgħu jibbenefikaw minn dan is-servizz, Home-Start bdiet tiġi applikata anki f’pajjiżi oħra fostom f’Malta fejn dan is-servizz beda fl-2006.

Kif jingħata s-servizz ta’ Home-Start?

“Is-servizz tal-Home-Start jingħata permezz tal-voluntieri tagħna. Kif għedna, l-ġenituri huma l-aħjar persuni li jistgħu jagħtu l-aħjar formazzjoni u mħabba lil uliedhom. Għalhekk x’hemm aħjar minn ġenituri li jgħinu lill-ġenituri oħra? L-esperjenza li jkollhom il-voluntiera hija essenzjali biex ikunu voluntiera tajba, iżda barra minn hekk huma jingħataw ukoll taħriġ min-naħa tagħna. Persuni oħra li jkunu rabbew it-tfal minflok il-ġenituri naturali, bħal ngħidu aħna xi aħwa akbar, jistgħu wkoll ikunu voluntiera ma’ Home-Start għax huma wkoll għandhom ħafna x’jagħtu.

Il-voluntiera ta’ Home-Start jitħarrġu f’dan il-qasam matul kors ta’ 40 siegħa. Waqt dan il-kors, jiena nsir naf aktar mill-qrib lil dawn il-voluntiera u allura nkun nista’ nfassal aħjar ma’ liema tip ta’ familji jistgħu jaħdmu. Kull familja jkollha l-bżonnijiet u l-ambjent tagħha u daqstant ieħor kull voluntiera għandha n-natural u l-personalità tagħha. L-armonija bejn it-tnejn hija neċessarja biex dan is-servizz jingħata bl-aħjar mod possibbli.

B’ko-ordinazzjoni mal-familji, il-voluntiera jżuru darba fil-ġimgħa lill-familja assenjata lilhom u jagħtu sapport emozzjonali u prattiku.”

Min jista’ japplika għal dan is-servizz?

“Jistgħu japplikaw familji li għandhom wild jew aktar taħt il-5 snin u li jħossu li bħalissa għaddejjin minn xi sitwazzjoni diffiċli. Fil-preżent dan is-servizz qiegħed jingħata f’lokalitajiet partikolari: il-Kottonera, il-Kalkara, Ħaż-Żabbar, il-Fgura u ż-Żejtun. Bdejna minn dawn il-postijiet peress li hemmhekk konna diġà qed nagħtu xi servizzi kommunitarji u allura kellna l-pedamenti lesti biex jitwettaq anki dax-xogħol. Ġieli rnexxielna nagħtu das-servizz lil xi familji minn lokalitajiet oħra iżda għalkemm nixtiequ li nespandu das-servizz, niddependu ħafna min numru ta’ voluntiera li jkollna lesti biex jagħmlu dax-xogħol.

Nixtieq niċċara l-punt illi l-għan ewlieni ta’ Home-Start mhux li nġibu lill-ġenituri dipendenti fuqna imma li f’mumenti partikolarment diffiċli, nagħtuhom daqqa t’id sakemm ikollhom forza biżżejjed biex ikomplu weħidhom. Kultant bniedem ikollu biss bżonn ta’ daqsxejn kuraġġ, kelma ta’ ħabib, naqra attenzjoni u widna li tisimgħu mingħajr ma tiġġuddikah. Għalkemm it-trobbija tat-tfal hija xi ħaġa sabiħa, kultant taf tħarbat l-armonija li tkun laħqet inħolqot f’familja u wieħed jaf jitfixkel jekk ma jkollux ma’ min jista’ jaqsam dawn id-diffikultajiet. In-natura tal-problemi li jistgħu jinqalgħu huma ta’ kull xorta: single parent, it-twelid ta’ tewmin, separazzjoni, tarbija bi bżonnijiet speċjali jew saħansitra dik il-mara li marret toqgħod f’post ġdid, ma taf lil ħadd madwarha u tispiċċa iżolata jew il-bogħod mill-ħbieb u mill-familjari.”

X’inhu mistenni mill-voluntiera li jaħdmu ma’ Home-Start?

“Il-voluntiera għandhom rwol speċjali ħafna f’Home-Start. Taf int, il-familja tagħna dejjem hija daqsxejn sagra. Mhux ser naqbdu u nħallu lil kwalunkwe persuna tidħol f’darna u f’ħajjitna! Għalhekk aħna nenfasizzaw mal-voluntiera tagħna illi huwa privileġġ li dawn jingħataw l-opportunità li jidħlu fid-djar u fil-ħajja ta’ dawn il-familji. Wara ċertu numru ta’ żjarat, tinħoloq relazzjoni ta’ fiduċja u ta’ ħbiberija bejn il-familja u l-voluntier u din hija essenzjali biex l-iskop ta’ Home-Start jirnexxi. Għaldaqstant l-impenn f’dan ix-xogħol huwa neċessarju ħafna. Tal-inqas nirrikjedu illi l-voluntiera jagħtu s-servizz tagħhom għal 3 siegħat darba fil-ġimgħa għal madwar sena. Madanakollu nixtieq niċċara li aħna nifhmu wkoll il-bżonnijiet tal-voluntier u fejn nistgħu nirranġaw bejnietna.

Waqt is-servizz tagħhom il-voluntiera jiġu mitluba jagħtu sapport billi fuq kollox jisimgħu lil familji x’għandhom x’jgħidu, li jagħtuhom ċans jiftħu qalbhom, li jinteressaw ruħhom fihom, li juruhom diversi għażliet fil-ħajja u li forsi kultant jaqsmu xi esperjenza magħhom biex jibnulhom mill-ġdid il-kunfidenza fihom infushom. Fejn ikun hemm bżonn, imorru wkoll magħhom għal xi appuntament għand it-tabib jew l-iskola. U dan kollu jsir taħt kunfidenzjalità assoluta.

Il-voluntiera li għandna bħalissa huma kollha nisa għalkemm nixtiequ li jkollna rġiel ukoll. Kif kulħadd jista’ jifhem, mara ma’ mara tkun tista’ tifhem aktar mill-qrib il-bżonnijet tal-oħra. U daqstant ieħor fil-każ tal-irġiel. Nifhmu iżda li l-irġiel għandhom daqsxejn problema biex jivvolontarjaw peress li ħafna minnhom ikunu xogħol. Però nista’ nappella għan-nanniet u nfakkarhom li anki huma mistiedna jipparteċipaw f’dan is-servizz.”

Kemm kien ta’ suċċess s’issa Home-Start?

“F’das-sitwazzjonijiet is-suċċess kif tkejjlu? Ir-riżultati ta’ xogħol bħal dan ma tarahomx mill-lum għal għada. Jieħdu ż-żmien imma żgur li jservu ta’ ħafna ġid. Mhux kulħadd idum l-istess biex jerġa’ jiġi fuq saqajh u ovvjament jiddependi wkoll mit-tip ta’ diffikultà li jkollha kull familja.

Però biex inwieġbek, nista’ ngħidlek illi l-ewwel nett għandna voluntiera magħna li ilhom mill-bidu nett tat-tnehdija ta’ Home-Start u jinsabu kuntenti ħafna li għandhom l-opportunità li jagħmlu dax-xogħol. Barra minn hekk, il-familji b’mod volontarju jagħżlu li jibbenefikaw minn das-servizz u jingħataw l-għajnuna. Huwa tajjeb li nsemmi wkoll illi uħud minn dawn il-ġenituri, tant apprezzaw li meta kellhom bżonn huma ngħataw daqqa t’id, li llum huma stess huma volontarji magħna u issa qed jgħinu lil ħaddieħor!”

Dawk li huma interessati japplikaw bħala voluntiera ma’ Home-Start, fejn jistgħu jikkuntattjawkom?

“Bħalissa qed nagħmlu s-sitt sejħa għal voluntiera ma’ Home-Start. Għalhekk min jixtieq japplika bħala voluntier jew għal aktar informazzoni jista’ jċempel lit-tim ta’ Home-Start fuq 21678043 jew 99018398. Jista’ wkoll jibgħat email fuq: home.start@maltanet.net jew iżur il-website: www.appogg.gov.mt.”

Meta ddeċidejt li nagħmel din l-intervista, tlabt ukoll biex niltaqa’ ma’ xi ħadd mill-voluntiera biex tkellimni dwar din l-esperjenza tagħha. Rita, issa ilha 4 snin taħdem bħala volontarja ma’ Home-Start Malta u sal-lum hija tat is-servizz tagħha lil numru ta’ familji…

Kif sirt taf bis-servizz tal-Home-Start Malta u għaliex tħajjart tissieħeb bħala voluntiera?

“Sirt naf għall-ewwel darba b’Home-Start meta rajt lil Jacqueline fuq it-TV waqt li kienet qegħdha tagħmel sejħa għal voluntiera. Jiena stess kont għaddejt minn żmien fejn kelli bżonn l-għajnuna u sibt min jgħini u għalhekk dejjem xtaqt nagħti xi ħaġa lura. Fil-fatt mhux l-ewwel darba li għent lil sħabi f’xi mumenti diffiċli tagħhom. Kien għalhekk li tħajjart nissieħeb mal-Home-Start.”

Taħseb illi t-taħriġ li tieħdu huwa adegwat biżżejjed biex tkunu tistgħu twettqu dax-xogħol?

“Jiena mara tad-dar u għall-ewwel ikkonfondejt kemm ser inkun kapaċi nagħti das-servizz. Barra minn hekk kont drajt ngħix b’ċertu indipendenza; dik li nista’ mmur fejn u meta rrid naqdi l-qadi u nagħmel il-ħruġ tiegħi. U għalhekk qisni ddubitajt kemm ser inkun nista’ nżomm dan l-impenn. Iżda t-taħriġ li ngħatajt mill-Home-Start neħħieli dawn id-dubji u meta bdejt nara li stajt nagħmel il-ġid, aktar qawwejt qalbi, tant li sena wara sena nerġa’ noffri l-għajnuna tiegħi. Nammetti illi fil-bidu, meta tkun ser tiltaqa’ ma’ familja ġdida, tibqa’ tħoss dik iċ-ċertu nċertezza dwar kif ser tmur. Imma wara ftit it-tnejn nidraw lil xulxin u bil-mod il-mod tinbena ħbiberija ġdida. Fl-istess ħin matul il-kors nitgħallmu kif ma naqbżux ċertu limiti, billi noqogħdu attenti illi l-familji ma jsirux dipendenti fuqna u lanqas aħna ma nsiru involuti emozzjonalment iżżejjed magħhom.

Barra minn hekk, kemm il-kors li ngħatajna fil-bidu u anki l-laqgħat li jkollna b’mod regolari ma’ Jacqueline u l-voluntiera l-oħra nħoss li għenuni ħafna anki fil-ħajja tiegħi personali. Biex nagħtik eżempju: kif jiena issa għandi l-abbiltà illi ġod-dar ta’ dawn il-familji naf inżomm ċertu kontroll, daqstant ieħor sirt inżomm l-istess kontroll f’dari u dan jgħin ħafna fil-ħajja tal-familja tiegħi.”

Kemm jagħtik sodisfazzjon dan il-volontarjat?

“Ħafna! Ikabbrek bħala persuna għax tagħraf kemm inti kapaċi tkun ta’ benefiċċju għall-oħrajn. Permezz ta’ dan ix-xogħol qed nitgħallem aktar dwar il-bniedem. Fuq kollox qed nagħraf kemm ma tistax tiġġudika persuna mill-faċċata tagħha biss. Ma nieqaf qatt nimmeravilja ruħi mill-qalb kbira li nsib f’ċertu nies akkost il-bixra differenti ta’ kif jidhru minn barra. Fhimt illi ċertu attitudnijiet tal-persuni jkunu ġejjin minn bosta konsegwenzi partikolari u mhux għax ikunu hekk oriġinarjament. Meta tidħol mill-qrib fil-ħajja ta’ dawn l-individwi tibda tiskopri l-veru persuna u titgħallem tapprezza lilha u ċertu attitudnijiet tagħha. Ġieli rajthom iwettqu atti ta’ karità, akkost id-diffikultajiet li jkunu fihom, li jiena stess niddubita kontx inkun kapaċi nagħmilhom. Qatt ma ddejjaqt nakkompanja lil dawn il-persuni, akkost li kultant l-istil tal-ħajja tagħhom ikun ferm differenti minn tiegħi. Anzi nħossni kburija li jqisuni u jirreferu għalija bħala l-ħabiba tagħhom.”

Temmen illi dax-xogħol qed ikun ta’ benefiċċju għall-familji?

“Bla dubju! Għalkemm forsi r-riżultati ma tarahomx mill-ewwel jiena xorta nemmen illi t-tajjeb ikun qiegħed isir. Dan bħal meta konna żgħar u ommna kienet tgħidilna ħafna affarijiet u mbagħad nifhmuhom u nagħmluhom meta nikbru. L-istess dan is-servizz: biss biss it-tfal li qed jingħatalhom ambjent aħjar fil-familja tagħhom, il-quddiem nittama li jkunu kapaċi jagħmlu l-istess ma’ wliedhom.

Imbagħad ikun hemm ċertu bidliet li tibda tarahom mill-ewwel. Bħal ngħidu aħna, akkost li aħna ngħidulhom li jistgħu joqogħdu komdi d-dar, anki bil-paġama jekk iridu, tinnota li meta tmur inti żżurhom jibdew jaħslu xagħarhom u jilbsu pulit. Tinduna li diġà qed tagħtihom dik in-naqra motivazzjoni u skop biex jibdew iduru dawra magħhom infushom. Il-fatt li għandhom lil xi ħadd jismagħhom mingħajr ma jiġġudikahom jgħinhom ħafna biex jiftħu qalbhom u jaqsmu d-diffikultajiet u d-dubji tagħhom. Ftit ftit jibdew joħorġu minn qoxorthom u jsiru indipendenti sakemm ma jkollhomx bżonn aktar l-għajnuna tagħna.”

X’messaġġ tixtieq tgħaddi lil min qiegħed jikkunsidra li jingħaqad bħala volontarju ma’ Home-Start?

“Lil min hu mħajjar, nagħmillu kuraġġ għax huwa xogħol li jagħtik sodisfazzjon kbir. Tagħti ftit ħin minn tiegħek u għalkemm ma tmurx għal hekk, tirċievi lura ħafna inti wkoll. Permezz ta’ dax-xogħol issib lilek innifsek, titgħallem ħafna u timla’ dak il-vojt li kultant taf tħoss ġo fik.”

L-Aġenzija Appoġġ tifforma parti mill-Fondazzjoni għal Servizzi ta’ Ħarsien Soċjali li tinkorpora wkoll Aġenzija Sedqa (www.sedqa.gov.mt) u Aġenzija Sapport (www.sapport.gov.mt.)

(Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tat-28 ta’ Frar 2010)

Share on Facebook

2010.02.28 / no responses / Category: Torca - Perspettivi