żgħażagħ | Fiona Vella

Posts Tagged ‘żgħażagħ’

L-età ġusta biex isir is-sess

Jafu li qed jiksru l-liġi?

Probabbilment uħud minnkhom jiggustaw jaraw ritratti bħal dawn ta’ żgħażagħ jiskopru l-ewwel imħabba tagħhom. Kuntrarjament, ċerti ġenituri, speċjalment dawk ta’ tfajliet żgħar, jafu jitmeżmżu b’immaġni bħal dawn għax ma jridux jaraw lil uliedhom f’età daqstant żagħżugħa, diġà f’relazzjoni intima. Min-naħa l-oħra, iż-żgħażagħ infushom, fosthom dawk ta’ taħt it-18 il-sena, aktarx se jqisu esperjenzi bħal dawn bħala affaxxinanti u mixtieqa. Iżda minn dawn kollha li semmejt hawn fuq, kemm minnhom huma konxji li dawn iż-żgħażagħ li qed ikunu intimi bejniethom f’età ta’ inqas minn 18 il-sena, qegħdin fil-fatt jiksru l-liġi ta’ Malta?

Propost tibdil fil-liġi relatat mal-attività sesswali taż-żgħażagħ

Dan l-aħħar Dr Etienne Grech li huwa Membru Parlamentari, Ċermen tal-Kumitat Parlamentari tas-Saħħa u tabib tal-familja, ħareġ bil-proposta li għandha tiġi kkunsidrata d-dekriminilizazzjoni tal-attività sesswali bejn il-minuri fl-età bejn it-13 u l-15 il-sena. Dan meta bħalissa għaddejjha wkoll diskussjoni jekk l-Età tal-Kunsens Sesswali għandiex titnaqqas minn 18 għal 16 il-sena.

“Nistqarr li għall-ewwel, suġġeriment bħal dan, jaf jaħsad lil ħafna minħabba li se jkun hemm min jaħseb li se niftħu l-bieb għall-libertinaġġ sesswali,” spjegali Dr Grech. “Imma ninsab ċert li meta wieħed jixtarr ir-raġunijiet wara proposta bħal din, ikun jista’ jifhem u japprezza aktar il-bażi wara dan l-argument.”

“Minn studji li qegħdin isiru, qegħdin naraw biċ-ċar illi mill-età ta’ 14 il-sena, numru konsiderevoli ta’ żgħażagħ qegħdin ikollhom relazzjonijiet sesswali kemm bejniethom u kif ukoll ma’ individwi ta’ età akbar. Fl-istess ħin qegħdin nirrealizzaw ukoll, illi ħafna minn dawn lanqas biss għandhom l-iċken idea li b’dan l-aġir tagħhom huma jkunu qed jiksru l-liġi; hekk kif il-liġi tagħna ma tagħtix kunsens lil dawk ta’ anqas minn 18 il-sena li jkollhom atti sesswali. Jintebħu b’dan biss jekk xi ħadd mill-ġenituri jippreżenta xi kwerela u minn hemm jibda l-inkwiet.”

Hija kontra l-liġi li tabib jeżamina individwu taħt it-18 il-sena mingħajr il-preżenza ta’ adult

Iżda b’tagħrif bħal dan u minħabba li hu tabib tal-familja, Dr Grech huwa konxju li din il-kwistjoni għandha riperkussjonijiet oħra.

“Hija wkoll kontra l-liġi li tabib jeżamina jew jagħti trattament lil individwi li għadhom m’għalqux it-18 il-sena, jekk ma jkunux akkumpanjati mill-ġenituri tagħhom jew minn xi adult responsabbli minnhom,” fehemni Dr Grech.

“Għaldaqstant, jekk tiġi tfajla ta’ taħt it-18 il-sena weħidha għandi u tistaqsini biex ninfurmaha dwar il-kontraċettivi jew biex nagħtiha r-riċetta ħalli tixtri kontraċettiv, jiena mistenni li nirrifjuta li ngħinha. Jekk le, inkun qed nikser il-liġi. Issa immaġina din is-sitwazzjoni fejn tfajla qed tgħidlek biċ-ċar li għandha l-intenzjoni li jkollha att sesswali u qed titlob biex tieħu prekawzjoni u inti trid tgħalqilha l-bieb f’wiċċha. Taħseb li billi inti ma tipprovdihiex b’kontraċettiv, lil din se twaqqafha milli tmur tagħmel li għandha tagħmel, jekk hemm bżonn anki mingħajr il-protezzjoni li xtaqet?”

Żgħażagħ li jiddarsu mill-preżenza tal-ġenituri

“Għalkemm individwi ta’ din l-età jkunu lesti li jersqu għand tabib tal-fiduċja tagħhom biex jistaqsu għal pariri bħal dawn, uħud mill-istess żgħażagħ mhu se jitkellmu qatt dwar dan is-suġġett fil-preżenza ta’ xi ħadd mill-ġenituri tagħhom. U b’hekk is-sitwazzjoni kif inhi, qed titfagħhom f’riskju ta’ mard sesswali, tqala mhux mixtieqa u problemi oħra.”

Fil-fatt, waqt punti relatati li tqajjmu mill-Kunsill Nazzjonali Żgħażagħ intqal illi jekk titnaqqas l-età tal-kunsens sesswali u b’hekk dawn it-tip ta’ relazzjonijiet ma jibqgħux jitqiesu bħala illeċiti, probabbilment aktar żgħażagħ ser ikunu lesti li jfittxu informazzjoni adegwata mingħand nies professjonali. Madanakollu, huma saħqu wkoll illi tibdil bħal dan jista’ jpoġġi f’riskju akbar lil nies vulnerabbli, u li għalhekk il-leġiżlazzjoni tal-protezzjoni tat-tfal għandha tkompli tiġi nfurzata. Barra minn hekk, huma għafsu fuq il-bżonn ta’ aktar edukazzjoni dwar dawn it-temi sabiex iż-żgħażagħ ikunu kapaċi jsiru aktar assertivi ħalli jirriffjutaw azzjonijiet mhux mixtieqa.

Malta fost il-ftit pajjiżi bl-ogħla età tal-kunsens sesswali fl-Ewropa

Dwar dan is-suġġett, Dr Joanne Cassar, lekċerer fil-qasam tal-Istudji taż-Żgħażagħ u l-Kommunità, ippreżentat xi punti sinifikanti minn servej nazzjonali li sar fl-2012 mill-Ministeru tas-Saħħa bl-isem ‘Tagħrif Sesswali, Attitudnijiet u Kondotti’. Fost ir-riżultati ta’ dan l-istħarriġ ġie indikat illi 41% taż-żgħażagħ Maltin ta’ età bejn 16 u 18 il-sena diġà kellhom relazzjoni sesswali. Fost ir-raġunijiet prinċipali l-għala sar l-ewwel att sesswali, iż-żgħażagħ irrispondew hekk: 47.5% għax kienu jħobbu s-sieħeb/sieħba tagħhom; 44.7% għax dak kien il-pass naturali li kien imiss fir-relazzjoni tagħhom; u 25.4% għax ħassew li kellhom l-età ġusta biex ikollhom din l-esperjenza. Minn dawn 41.6% użaw il-kondom waqt l-ewwel relazzjoni sesswali tagħhom, mentri l-oħrajn ma ħadu l-ebda prekawzjoni. Fost dawn iż-żgħażagħ li kellhom relazzjoni sesswali, 82.5% qablu li jeħtieġ li tkun tħobb lis-sieħeb/sieħba tiegħek biex tagħmel dan l-att. Intant, din ir-riċerka uriet ukoll illi fost il-pajjiżi Ewropej, Malta, it-Turkija u l-Vatikan kellhom l-ogħla età, dik ta’ 18 il-sena, f’dak li hu kunsens sesswali. Biex insemmi xi pajjiżi oħra: fi Spanja, din l-età tinżel għal 13; fil-Ġermanja, 14; fl-Iżvezja 15; fl-Iżvizzera, 16; u fl-Irlanda, 17.

Ma tistax titfa’ liż-żgħażagħ kollha f’keffa waħda

Cassar qalet illi meta l-attività sesswali titqies bħala xi ħaġa tajba miż-żgħażagħ ta’ 16 il-sena, dan l-aġir jista’ jiġi kkunsidrat bħala parti mill-iżvilupp tagħhom bħala individwi. L-esplorazzjoni tagħhom fil-qasam tas-sesswalità tgħinhom jistabilixxu sens akbar ta’ identità hekk kif huma jkunu qed jesperjenzaw is-sodisfazzjon tal-intimità sesswali u ta’ relazzjonijiet interpersonali. Skont din il-perspettiva, stqarret Cassar, mhux addattat li wieħed jikkriminalizza lil dawn iż-żgħażagħ minħabba l-atteġġjament sesswali tagħhom. Iżda min-naħa l-oħra, hija semmiet li wieħed ma jistax jitfa’ ż-żgħażagħ kollha f’keffa waħda peress li mbagħad issib ukoll individwi tal-istess età li għalihom esperjenza ta’ relazzjoni sesswali lanqas biss joħolmu li jgħixuha għalissa, għax mhumiex lesti għaliha u għax pjuttost hi xi ħaġa li tbeżżagħhom.

Jeħtieġ tissaħħaħ l-edukazzjoni dwar is-sesswalità u s-saħħa riproduttiva

Anki l-psikoterapista Amanda Grech taqbel li għandu jinħoloq bilanċ bejn li nsegwu lil dawn iż-żgħażagħ imma li fl-istess ħin, inħallulhom l-ispazju fejn jikbru. Hija spjegat kif skont ċerti studji li saru jidher illi jeżistu numru ta’ fatturi li jistgħu jbassru l-possibilità li xi żgħażagħ jistgħu jidħlu għal relazzjoni sesswali kmieni ħafna fil-ħajja. Fost dawn hemm dawk li jgħixu ma’ ġenitur wieħed, dawk li għandhom ġenituri b’attitudni sesswali permessiva, u dawk li kienu vittmi ta’ esperjenzi trawmatiċi waqt it-tfulija tagħhom, partikolarment f’każ ta’ abbuż sesswali. Għaldaqstant, hija tirrakkommanda illi għandha tissaħħaħ aktar l-edukazzjoni dwar is-sesswalità u s-saħħa riproduttiva, u li din għandha tiffoka partikolarment fuq it-tip ta’ familji li semmiet fuq. Barra minn hekk, jgħin ukoll jekk tingħata iżjed għajnuna relatata mat-tagħlim tal-kapaċitajiet ġenitorjali ħalli b’hekk ikun hemm aktar ġenituri mgħarrfa dwar dan il-qasam.

Tista’ tiżżewweġ ta’ 16 imma twettaq is-sess ta’ 18

Dun Joseph Mizzi, id-Direttur ta’ Kana, irrimarka wkoll dwar id-diskrepanza li teżisti bħalissa fejn wieħed jista’ jiżżewweġ fl-età ta’ 16 il-sena, jekk ikollu l-permess tal-ġenituri tiegħu, imma fl-istess ħin imbagħad teżisti liġi oħra li tgħid li l-età tal-kunsens sesswali hija dik ta’ 18 il-sena. U din ir-realtà toħloq inkonsistenza u konfużjoni.

Min-naħa l-oħra, huwa tkellem ukoll dwar il-preokkupazzjoni li jekk titbaxxa l-età tal-kunsens sesswali, dan jista’ jinċentiva u jħajjar aktar attività sesswali barra miż-żwieġ. Għaldaqstant huwa saħaq illi f’każ li titbaxxa din l-età, l-istat, il-Knisja, l-NGOs, u l-korpi kollha konċernati m’għandhom qatt jieqfu mill-kampanja soda u intensiva ta’ edukazzjoni u formazzjoni tal-karattru tat-tfal, l-adoloxxenti u ż-żgħażagħ tagħna. Fl-opinjoni ta’ Mizzi, is-suġġett tal-Personal, Social and Careers Development (PSCD) li qed jiġi mgħallem fl-iskejjel tagħna, qed imiss wisq ħafif ħafif mat-tema tas-sesswalità u b’hekk jiddubita kemm huwa effettiv.

Ma jemminx li s-soluzzjoni tinsab fit-tnaqqis tal-età tal-kunsens

Min-naħa tiegħu, George Buttigieg, Konsulent fl-Ostretiċija u Ġinekologu, jelenka dawn l-erbgħa argumenti favur li l-età tal-kunsens sesswali titniżżel għal 16 il-sena:
1. li Malta tiġi uniformi mal-parti l-kbira tal-Ewropa;
2. li din il-bidla tirrifletti l-aġir sesswali taż-żgħażagħ Maltin fil-preżent;
3. l-eliminazzjoni jew tnaqqis ta’ każijiet li jitressqu quddiem il-qrati taħt l-Att 203 (sitwazzjonijiet li umanament ma jagħmlux sens iżda li jistgħu jitressqu la l-liġi hi kif inhi); u
4. il-faċilità tal-kura medika assoċċjata ma’ problemi sesswali fiż-żgħażagħ taħt it-18 il-sena li ma jersqux liberament għal din il-kura.Madanakollu, Buttigieg ma jemminx li s-soluzzjoni tinsab fit-tnaqqis tal-età tal-kunsens imma li jingħata għarfien u saħħa lill-prinċipju tal-age banding li jgħaqqad ir-rispett tan-natura umana fis-seklu 21 flimkien mal-ħarsien tal-vulnerabbilità sesswali taż-żgħażagħ tagħna.
L-ebda liġi mhu se twaqqaf liż-żgħażagħ milli jwettqu s-sess

Fil-fehma tiegħu, bosta żgħażagħ m’humiex konxji minn dak li tgħid il-liġi. Iżda anki jekk ikunu jafu, ma jaħsibx li dawn se jagħtu każ jew li se jibżgħu mill-liġi. Lanqas ma jaħseb li jekk tinżel l-età tal-kunsens sesswali għal 16 il-sena, se tiżdied aktar it-tqala fost iż-żgħażagħ għax fir-realtà, jidhirlu li qegħdin f’dinja fejn kulħadd jagħmel dak li jfettillu bla ma joqgħod jagħti każ x’jgħidu t-tobba jew il-politikanti.Personalment, fir-realtà li qed ngħixu fiha, l-aktar ħaġa neċessarja b’mod immedjat hija li niffaċilitaw l-aċċess għall-għajnuna medika għaż-żagħżagħ ta’ 16 il-sena billi nħalluhom fil-libertà li jmorru għand tabib għall-kontraċezzjoni, pariri relatati u kura ta’ mard li jista’ jirriżulta mill-attività sesswali.

Il-professjoni medika qiegħda tiġi mxekkla mill-liġi

Ċertament, dan l-aħħar argument tqajjem ukoll mill-Kunsill Mediku ta’ Malta minħabba li bħalissa, il-professjoni medika qiegħda tiġi mxekkla mill-liġi milli tgħin lil dawn iż-żgħażagħ f’dak li għandu x’jaqsam mas-saħħa sesswali, peress li kif diġà semmejt qabel, mhux permess li tabib jara żagħżagħ taħt it-18 il-sena mingħajr il-preżenza ta’ adult. B’hekk, kemm is-saħħa sesswali taż-żgħażagħ u kif ukoll il-kommunità nnifisha qegħdin ikunu f’riskju, anki għax individwi li jkollhom xi problemi ta’ mard jew infezzjonijiet relatati mas-sess, ma jistgħux jersqu għand tabib u b’hekk tinħoloq ħafna tbatija inutli u tixrid ta’ dan il-mard mhux ikkurat.Wasal iż-żmien li naffaċċjaw ir-realtàBħala ġenituri taż-żgħażagħ tagħna, huwa ideali li nibqgħu noħolmu li wliedna se jistennew l-età ġusta sabiex ikollhom l-ewwel esperjenza ta’ relazzjoni sesswali. Madanakollu, ir-riċerka li qed issir qiegħda turi realtà differenti fejn numru konsiderevoli taż-żgħażagħ ta’ llum qegħdin jiddeċiedu li jwettqu dan l-att, akkost il-konsegwenzi kollha li jista’ jkun hemm, bħall-mard u tqala mhux mixtieqa. B’hekk, naħseb li ta’ min li wieħed jirrifletti kemmxejn dwar l-argumenti li saru hawn fuq mill-esperti konċernati.

Share on Facebook

2015.06.28 / no responses / Category: Torca - Features & Articles
DAQQA T’ID LIŻ-ŻGĦAŻAGĦ

Qawl Ċiniż jgħid: “Agħti ħuta lil xi ħadd u tkun tmajtu għall-ġurnata. Għallmu kif jistad u tkun tmajtu għal ħajtu.” L-għerf li hemm maħżun f’dan il-qawl huwa proprju l-għan wara l-proġett Embark4Life. “Kull bniedem jiġi f’punt fejn irid jakkwista l-indipendenza f’ħajtu,” saħqu miegħi Stephen Vella, il-Project Leader, u Jessica Camilleri, il-Project Administrator ta’ dan il-proġett. “Imma hemm każi fejn individwu ma jkollux il-ħiliet bażiċi u lanqas l-għajnuna tant meħtieġa biex jilħaqhom, u għalhekk isibha diffiċli ferm biex ifendi għal rasu. Huwa hemm fejn nidħlu aħna biex nagħtu daqqa t’id. Iżda finalment huwa f’idejn iż-żagħżugħ li jagħraf il-bżonn li jaċċetta l-għajnuna tagħna u li jiddeċiedi li jibda kapitlu ġdid f’ħajtu.” X’hemm isbaħ milli wieħed jgħinek issib it-triq it-tajba u mbagħad iħallik fil-libertà biex tkompli miexi fejn tixtieq qalbek?

Il-proġett Embark4Life beda fl-2009 u bħalissa qed isiru arranġamenti sabiex jibqa’ għaddej sal-aħħar tal-2012. Qed jiġi ko-finanzjat mill-Unjoni Ewropea permezz tal-European Social Fund u huwa ikkoordinat mill-Aġenzija Appoġġ u mill-Aġenzija Sedqa b’kollaborazzjoni mal-ETC u mal-Awtorità tad-Djar. Dal-proġett ġie partikolarment imfassal sabiex jagħti għajnuna lil żgħażagħ ta’ bejn l-eta ta’ 16 u 24 sena ħalli jintegraw aħjar fid-dinja tax-xogħol u fis-soċjetà.

“Dehrilna li jekk diversi entitajiet jgħaqqdu l-forzi tagħhom flimkien, il-proġett ikollu ċans akbar li jkun ta’ suċċess. B’hekk apparti li l-ebda entità ma tkun qed taħdem għal rasha u forsi anki tidduplika x-xogħol, b’kollaborazzjoni akbar bejniethom, l-entitajiet konċernati jkunu jistgħu joffru qafas aktar sikur għal din l-istrateġija mmirata biex tgħin liż-żgħażagħ li jkunu ser jiġu introdotti għad-dinja tax-xogħol. Għall-istess raġuni, qed naħdmu wkoll id f’id ma’ numru ta’ istituzzjonijiet li huma relatati b’xi mod jew ieħor ma’ dal-qasam, bħal ngħidu aħna: Aġenzija Appoġġ, Aġenzija Sedqa, Suret il-Bniedem, Dar Osanna Pia, u l-Probation Services.

Ġie deċiż li naħdmu ma’ dik is-sezzjoni ta’ żgħażagħ li għandhom bejn l-età ta’ 16 u 24 sena minħabba li nemmnu li din hija l-faxxa l-aktar vulnerabbli biex tintegra fid-dinja tax-xogħol. Għażilna li l-età tibda minn 16-il sena għax nixtiequ li għallinqas iż-żgħażagħ ikunu spiċċaw l-edukazzjoni formali tagħhom u idealment ikollhom l-ischool leaving certificate, ħalli b’hekk ikun hemm pedament sod ta’ edukazzjoni. Immirajna l-għażla tagħna sal-età ta’ 24 sena għax naħsbu illi f’dan il-perjodu, iż-żgħażagħ ikunu aktar miftuħa għat-tagħlim u għat-taħriġ. Barra minn hekk ġuvni ta’ 18-il sena li jsib ruħu fit-triq, ċertament issirlu iżjed ħsara u jista’ jiġi ħafna aktar sfruttat minn wieħed li jsib ruħu fl-istess kundizzjoni f’età akbar għax dan b’xi mod jew ieħor ikun tgħallem ikampa fil-ħajja u jkun diġà rabba ċertu qoxra.”

Fhiex tikkonsisti l-għajnuna jew is-servizzi ta’ Embark4Life u għal min huma applikabbli ?

“Hemm diversi servizzi li jingħataw u dawn dejjem jiddependu mill-ħtiġijiet partikolari ta’ kull individwu. Huma applikabbli għal żgħażagħ li qed isibu diffikultà biex jidħlu fil-qasam tax-xogħol minħabba diversi raġunijiet bħal ngħidu aħna dawk li jkunu trabbew f’xi istituzzjonijiet, dawk li qegħdin f’riskju li jiġu mkeċċija mill-familji tagħhom, dawk li kellhom problema ta’ droga u dawk li qegħdin fil-ħabs u qed jaħsbu kif ser jintegraw ruħhom meta joħorġu minn hemm ġew.

Flimkien ma’ kull individwu aħna nfasslu pjan b’numru ta’ parametri li jkopru l-istili bażiċi li wieħed għandu bżonn biex jirnexxi fil-ħajja. Mhux kulħadd għandu l-istess ħtiġijiet. Ngħidu aħna, hemm min ikun falla ħafna lezzjonijiet meta kien l-iskola, tant li meta jiġi biex joħroġ, lanqas l-ischool leaving certificate ma jingħatalu. Hemm min għandu diffikultà biex jifhem il-lingwa Ingliża u allura mbagħad issibu jbati biex jgħaddi minn ċerti eżamijiet bħal per eżempju, biex iġib il-liċenzja tal-karozza. Żgħażagħ oħra jkun jonqoshom xi ‘O’ Levels u l-ġenituri tagħhom ma jkunux jifilħu jħallsulhom għall-lezzjonijiet. Lil dawn iż-żgħażagħ, aħna noffrulhom servizz ta’ taħriġ b’xejn, weħidhom jew fi grupp, biex jirkupraw l-edukazzjoni u ċ-ċertifikati li jkollhom bżonn. Nagħtu wkoll għajnuna f’dik li tikkonċerna l-komunikazzjoni u għaldaqstant inħarrġu liż-żgħażagħ kif jikkomunikaw aħjar, kif jużaw il-kompjuter, kif jidħlu fl-internet, kif jiktbu cv u kif jippreparaw ruħhom għal intervista.

Sfortunatament naraw ukoll ħafna żgħażagħ li donnhom ma jkunu jistgħu joħorġu qatt mill-fażi tat-taħriġ. Jibqgħu jattendu għall-kors wara l-ieħor u jġibu ċ-ċertifikati kollha, imma mbagħad isibu diffikultà biex jużaw dawk il-ħiliet li jkunu tgħallmu sabiex bihom isibu xogħol adattat. Lil dawn iż-żgħażagħ aħna ngħinuhom billi ninkoraġġuhom japplikaw għal xi xogħol, anki billi nuruhom bl-opportunitajiet kontinwi li jkun hemm fl-ETC. Kultant niltaqgħu ukoll ma’ żgħażagħ li ma jkunux qed japplikaw għax-xogħol peress li jidhrilhom li l-ebda pożizzjoni ta’ xogħol offruta ma tkun tixtraq għall-kwalifikazzjonijiet li jkollhom. F’dawn il-każi, aħna naħdmu ma’ dawn l-individwi biex infehmuhom li m’hemm xejn ħażin li tibda minn xogħol partikolari u mbagħad tibda tiela’ tarġa tarġa ‘l fuq. Bla dubju, jekk ma tibdiex minn x’imkien, żgur li ma tasalx u jekk ma taħdimx, ma jkollokx flus biex tmantni ruħek.”

Iżda apparti mit-taħriġ edukattiv, Embark4Life joffri wkoll saqaf fuq ras numru ta’ żgħażagħ li jsibu ruħhom f’diffikultà…

“Huwa inutli li tipprova tħajjar żagħżugħ biex imur jaħdem jekk dan m’għandux fejn joqgħod u ma jafx kif ser jiekol matul il-ġurnata! Daqstant ieħor hu impossibli li ssib impjieg lil xi ħadd li għandu problemi ta’ alkoħol jew droga. F’dawn il-każi partikolari aħna noffru wkoll sistemazzjoni temporanja fi djar jew hostels apposta bħal Suret il-Bniedem u Dar Osanna Pia, sakemm iż-żagħżugħ jitgħallem ħiliet biżżejjed u jsir aktar responsabbli tiegħu nnifsu sabiex jinqata’ minn dawn il-vizzji, jrabbi aktar fiduċja fih innifsu u jkun jista’ jvara ħajtu fid-dinja tax-xogħol. Nixtiequ niċċaraw li din is-sistemazzjoni hija waħda temporanja u allura matul numru stabbilit ta’ xhur, iż-żagħżugħ bl-għajnuna ta’ youth worker li tkun qed issegwih u tinkoraġġieh, irid juri biċ-ċar li lest li jgħin lilu nnifsu sabiex jirnexxi u allura jeħtieġ li jattendi għat-taħriġ li nippjanaw u li finalment jibda jmur jiċċekkja x’opportunitajiet hemm mal-ETC u anki jibda jirreġistra. L-għajnuna tal-youth worker tinkludi wkoll taħriġ f’kif wieħed iqassam u jfaddal flusu ħalli fi ftit taż-żmien ikun jista’ jikri proprjetà għal rasu.

Permezz ta’ Embark4Life, b’kollaborazzjoni mal-Awtorità tad-Djar, kull tant żmien, aħna nagħmlu sejħa pubblika għal dawk li għandhom xi appartamenti vojta u jkunu jixtiequ jikruhom lil dan il-proġett. Eventwalment aħna nidħlu f’kuntratt mas-sid u nikru dawn il-postijiet għal mhux aktar minn sena. Fl-istess ħin, aħna nidħlu bi sħab maż-żagħżugħ jew żagħżugħa konċernata bi ftehim li huma jridu jħallsu d-dawl, l-ilma, l-ikel u l-ħtiġijiet l-oħra tal-post. Barra minn hekk, il-ftehim ikun jinkludi wkoll il-pjan li sa disgħa xhur wara, jridu jkunu bdew ifaddlu biżżejjed flus biex meta aħna noħorġu mill-kuntratt ta’ kiri, huma jkunu jistgħu jibqgħu jikru l-post bi flushom. Ovvjament dawn ir-regolamenti mhumiex inflessibli għax aħna nagħtu attenzjoni individwali lil kull każ. Infatti hemm każi fejn akkost li wieħed ikun tassew qed jgħin ruħu u jġemma’, ma jkunx irnexxielu jilħaq il-mira ppjanata saż-żmien stabbilit. Allura, anki biex ma jintilifx il-ġid kollu li nkunu għamilna miegħu, aħna nikkunsidraw li nestendu das-servizz tagħna bi tliet xhur oħra.”

Stephen u Jessica enfasizzaw kemm il-darba li s-suċċess ta’ dan il-proġett huwa rikonoxxut skont kemm jirnexxielhom jintegraw liż-żgħażagħ mal-bqija tas-soċjetà, b’mod speċjali fil-qasam tax-xogħol. Huma wrewni statistika ta’ kemm ġew mgħejuna żgħażagħ s’issa u kienu sodisfatti ħafna bir-riżultati li ottjenew kemm ilu li beda l-proġett.

“Inħossu sodisfazzjon kbir meta naraw li ż-żgħażagħ qed jirrikorru b’mod konsistenti għall-għajnuna li qed noffru. Imma aktar minn hekk, il-ġid ta’ dan il-proġett ikun evidenti meta naraw bidla drastika jew aħjar tranżizzjoni f’dawn iż-żgħażagħ, fejn minflok li jirċievu biss, huma jsiru wkoll ċittadini parteċipi fis-soċjetà.

Akkost li qed nuruk din l-istatistika, għalina kull każ partikolari huwa suċċess. Biex nagħtuk eżempju, dan l-aħħar koppja li ġew mgħejjuna permezz ta’ dan il-proġett, għażlu li jagħmlu l-festin tat-tieġ tagħhom proprju f’dawn l-uffiċini. Kien il-mod tagħhom kif ħallsuna lura ta’ dak li għamilna magħhom, billi wrewna wkoll li jqisuna bħala parti mill-familja tagħhom. Sfortunament fl-istess ħin, dan huwa wkoll eżempju ċar li jfissirlek is-sitwazzjoni li tinħoloq meta jkun hemm in-nuqqas tal-preżenza tal-familjari”.

X’jista’ jagħmel żagħżugħ li jixtieq jipparteċipa f’dan il-proġett?

“Min hu interessat jiġi referut mill-entitajiet li qed jipparteċipaw fil-proġett, prinċiparjament Aġenzija Sedqa u Aġenzija Appoġġ, Aġenzija Żgħażagħ u l-Probation Officers. Madanakollu, meta jkun hemm żgħażagħ li ma kellhomx kuntatt ma’ dawn l-entitajiet, aħna nirreferuhom lil waħda mill-entitajiet rikonoxxuti sabiex tirreferihom hi. Ġieli jiġu każi meta ma nkunux nistgħu nsibu post alternattiv għal xi żagħżugħ li jeħtieġu u allura, fejn ikun possibbli, ngħidulu jistaporti ftit ieħor sakemm nirranġaw is-sitwazzjoni. Min-naħa l-oħra, ġieli jersqu għandna żgħażagħ għax ikunu imbuttati minn ħaddieħor, iżda ma jkollhom l-ebda ħeġġa biex jikkollaboraw. Ikun hemm ukoll min jidhirlu li m’għandux bżonn l-għajnuna tagħna, akkost li xi ħadd jirreferih għandna. Min jiġi hawn irid ikun liberu li jixtieq l-għajnuna, ma jistax jiġi sfurzat. Naturalment aħna ma nkeċċu lil ħadd u nagħtu ċans lil dak li jkun biex jagħraf x’inhi l-aħjar triq għalih. Però finalment hemm ħafna żgħażagħ oħra għatxana li jagħmlu bidla f’ħajjithom u Embark4Life jiftaħ il-bibien tiegħu beraħ għal dawn!”

Sabiex inkun nista’ nara b’għajnejja r-riżultati ta’ Embark4Life, iltqajt ma’ żagħżugħ li bħalissa qiegħed jipparteċipa f’dan il-proġett…

“Għandi 17-il sena. Kienet social worker tal-Appoġġ li ntroduċietni għal Embark4Life. Nistqarr li għall-ewwel ma tantx kont ħadtu ħafna bis-serjetà dan il-proġett u llum nistħi meta niftakar kemm ġieli ħallejt nies jistennewni biex jagħtuni xi taħriġ u jiena ma attendejtx! F’ħajti jiena għaddejt minn ċerti diffikultajiet…dort f’diversi istituzzjonijiet, tlaqt mill-iskola mingħajr school leaving certificate u saħansitra għamilt perjodu l-ħabs. Illum, meta noqgħod naħseb, nirrealizza li kelli wisq libertinaġġ u qisni ftit li xejn kelli kontroll fuqi nnifsi.

Illum qed ngħix f’dar li tilqa’ ż-żgħażagħ u s-servizz li qed jingħata lili qed jiġi ssapportjat finanzjarjament mill-proġett E4L. Hawnhekk jieħdu ħsiebi ħafna u fuq kollox qed jgħallmuni kif insir aktar responsabbli, iddixxipplinat u indipendenti. Fl-uffiċini ta’ Embark4Life, attendejt għal taħriġ maħsub għalija fejn permezz tiegħu ġibt l-ischool leaving certificate. Barra minn hekk, bħalissa qed nistudja l-Malti, l-Ingliż u l-kompjuter. Preżentament inħossni kburi ħafna li rnexxieli nżomm ix-xogħol għal dawn l-aħħar disgħa xhur u nofs, xi ħaġa li qatt ma kont kapaċi nagħmel qabel. Kien permezz ta’ dan ix-xogħol li ndunajt li togħġobni l-kċina u għalhekk ser nibda nieħu taħriġ fl-ITS.

Hawnhekk għenuni ħafna speċjalment meta emmnu fija u meta ħallsuli dak li kelli bżonn biex niġi fuq saqajja. Għallmuni ħafna affarijiet tal-ħajja fosthom kif nikteb cv, kif insib xogħol u kif infaddal. Għamluli r-referenzi u sabuli dar fejn noqgħod temporanjament sakemm nitgħallem noqgħod għal rasi, għalkemm nammetti li s’issa din l-idea li noqgħod waħdi, tbeżżagħni xi ftit. F’dawn l-uffiċċji niltaqa’ wkoll ma’ sħabi, li forsi barra t-triq kienu jdaħħluni fl-inkwiet, imma hawn nieħu gost narahom jieħdu l-għajnuna u jitgħallmu bħali.

Nirrakomanda liż-żgħażagħ li għandhom bżonn l-għajnuna sabiex jagħrfu jaċċettawha u jieħdu l-ġid minnha. Jekk f’qalbhom veru jħossu l-bżonn li jitgħallmu xi ħaġa, hawnhekk tajjeb ħafna. Żgur aħjar milli toqgħod tiġri barra bla skop!”

Għal aktar informazzjoni dwar il-proġett Embark4Life, wieħed jista’ jċempel fuq 21323520. Jista’ wkoll jibgħat email fuq e4l.fsws@gov.mt jew jidħol fil-website www.fsws.gov.mt. L-uffiċini ta’ Embark4Life jinsabu f’168, Triq il-Wied, l-Imsida.

Dan il-proġett qed jitmexxa mill-Fondazzjoni għal Servizzi ta’ Ħarsien Soċjali li tinkorpora Aġenzija Sedqa (www.sedqa.gov.mt), Aġenzija Appoġġ (www.appogg.gov.mt) u Aġenzija Sapport (www.sapport.gov.mt).

(Nota: Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tas-7 t’Awwissu 2011)

Share on Facebook

2011.08.07 / no responses / Category: Torca - Perspettivi
DIVERTIMENT F’POST L-INKWIET?

Il-Milied li għadda, irċevejt email li ħallietni xxukkjata! Bagħtithieli ħabiba tiegħi barranija, studenta ta’ 18-il sena li ġiet Malta biex tistudja fl-Università tagħna. Tfajla kwieta, bilkemm tgħid kelma fil-klassi, aħseb u ara tinbex lil xi ħadd f’Paceville. “Qlajt xebgħa,” kitbitli. “Għandi mnieħri miksur u żewġ black eyes. Ġuvni barrani segwieni waqt li kont miexja lura lejn id-dar minn Paceville. F’ħin minnhom ħatafni u waddabni f’għalqa biswit ħafna djar. Ried bilfors ikollu x’jaqsam miegħi u meta rreżistejtu, qabad jagħtini bla ħniena bil-ponn f’wiċċi u telaqni biss meta ra xi nies resqin qrib.” Moħħi nixef u jdejja weħlu mal-keyboard. X’ser naqbad ngħidilha? Ċempiltilha wara ftit u għalkemm ippruvat tbellagħhieli li issa kienet aħjar, leħinha kien miksur u mbeżżgħa. Kien żmien meta suppost kienet qed tistudja għall-eżamijiet u minflok kellha tgħaddi minn dit-trawma sħiħa f’pajjiżna! Tistgħu timmaġinaw x’baqa’ mill-ġenituri tagħha u mill-Maltin li kienu qed jilqugħha f’darhom.

Din il-memorja reġgħet ġiet f’moħħi dil-ġimgħa hekk kif waqt li kont qed inqalleb il-paġni ta’ gazzetta lokali, nilmaħ dan il-kliem: “Did-darba lil ibni ġietu tajba… imma bħala ġenitur, missier ta’ erbgħa, inħossni nistħi li bqajt sieket għal tant żmien, akkost li kont konxju minn dak li qed jhedded liż-żgħażagħ, lil uliedi.” L-ittra kienet miktuba mill-avukat Dr Anthony P Farrugia li dan l-aħħar għadda minn mumenti diffiċli wara li ibnu u t-tfajla tiegħu ġew attakkati minn grupp ta’ żgħażagħ li kienu għadhom kif serqu turist fl-inħawi tal-bajja ta’ San Ġorġ u dawn marru jagħtuh l-għajnuna. “X’nagħmel allura? Inwissi lil uliedi biex darb’oħra, jekk jaraw lil xi ħadd fil-bżonn, jibqgħu għaddejjin u ma jindaħlux sabiex ma jidħlux fl-inkwiet?”Dr Farrugia saħaq illi ġuvnott li kien magħhom, kellu jinżel saħansitra sa Spinola biex isejjaħ lill-pulizija. Huwa staqsa il-għala f’post fejn jinġabru tant żgħażagħ, m’hemmx aktar sorveljanza sabiex dawn jiġu protetti u anki biex tinżamm l-ordni pubblika?

Naturalment, bħal kif jiġri s-soltu, il-karba ta’ dal-missier ma waqgħetx fuq widnejn torox u qamet agħa fost in-nies. Kulħadd jgħid tiegħu. Mitt bniedem, mitt fehma. Fosthom kien hemm min insista li dawn l-inċidenti jseħħu b’mod regolari mhux fl-inħawi ta’ Paceville biss imma anki fil-Gżira u f’Buġibba. Iżda oħrajn merewhom peress li kienu tal-fehma li fl-inkwiet jidħlu biss dawk l-individwi li jmorru fil-postijiet ‘żbaljati’ u li allura jkunu qed ifittxu l-ġlied. Dort dawra mal-gazzetti u fil-facebook u innutajt dak kollu li kien qed jintqal fuq ir-radju u fit-triqat. Ħassejt li b’mod ġenerali l-poplu huwa konxju li hemm problemi ta’ sigurtà f’dawn il-postijiet ta’ divertiment imma li ormaj tgħallem jgħix magħhom, hekk kif iċ-ċriev tgħallmu jgħixu mal-iljuni fil-ġungla. Infatti ż-żgħażagħ li ma jħossuhomx komdi f’dawn il-postijiet kellhom jagħżlu li jiltaqgħu f’inħawi oħra. Mentri oħrajn li sħabhom imorru hemm biss, jilludu ruħhom li lilhom qatt mhu ser jiġrilhom xejn għax huma ma jittantawx lix-xemx għaddejja. Innutajt li teżisti bħal passività “Għax hekk jew hekk x’tagħmel? Ma tmur imkien?” jistaqsuk. Donnu ħadd ma jrid joħroġ għonqu. Ta’ Maltin li aħna, ħafna minna nhedew inparlaw hekk kif il-media tiġbdilna l-ispaga sakemm imbagħad induru għal xi ħaġ’oħra u s-suġġett imut fuq ruħ ommu. U sadanittant l-impotenza tal-ġenituri li jipproteġu lil uliedhom kull darba li dawn joħorġu jiddevertu f’dawn il-postijiet, qiegħda tifni lil ħafna.

Illum Paceville rari nitla’ iżda nistqarr li anki meta kont iżgħar, kont immur hemm għax bilfors. Hemmhekk kienu jinġabru l-maġġoranza ta’ sħabi u taż-żgħażagħ l-oħra u allura ma tantx kien hemm għażla. M’għandix xi memorji sbieħ tal-post, dejjem maħmuġ, bini fuq xulxin, taraġ imkisser mimli remettar (li llum wara tant snin ġie rranġat imma r-remettar għadu jkun hemm), nies jixorbu u jidħku jgħajtu biex jiġbdu l-attenzjoni, mużika għolja li ma tħallikx tgħid kelma ma’ dak li jkun, nies fis-sakra u oħrajn jilgħabuha li huma fis-sakra, barranin li donnhom qatt ma raw mara f’ħajjithom…. Ironikament kont nieħu r-ruħ meta jsir il-ħin biex nitlaq minn hemm, sakemm imbagħad kont niftakar li għad fadal saram ieħor. Kif ser immur lura d-dar? L-għażla kienet jew li noqgħod nittallab biex iwassalni xi ħadd minn sħabi, bit-tama li sakemm naslu biex nitilqu, ma jkunx xorob iżżejjed, inkella li immur b’taxi, mgħaffġa bejn qabda żgħażagħ oħra li ma nafx, filwaqt li nispera li ser nasal sad-dar għax mhux darba u tnejn li kelli neħodha mas-sewwieqa biex ma jwaqqfunix f’xi pjazza wara li nkun ħallast biz-zalza! Meta ġibt il-liċenzja u xtrajt il-karozza ħsibt li kont akkwistajt il-libertà minn dan kollu. Fir-realtà spiċċajt is-sewwieqa ta’ ċertu sangisugi u meta kont nirrifjuta li nservihom, kont irrid naffaċċja t-triqat lura lejn il-karozza waħdi, fil-baħħ u fid-dlam.

Sfortunatament mill-kummenti li bdejt naqra, għaraft li l-ħajja ma nbidlitx wisq għalkemm għaddew is-snin. Infatti bosta żgħażagħ ilmentaw li m’hux qed ikun hemm kontroll fuq l-età ta’ dawk li jitħallew jidħlu u wisq agħar jixorbu fil-clubs, b’uħud jinsistu li f’dawn il-postijiet, ċerti tfajliet taħt l-età qed ikunu wkoll ingaġġati bħala ‘żeffiena’. Barra minn hekk, akkost li kulħadd jaf li t-tipjip ġewwa dawn il-lwogi huwa projbit, jidher biċ-ċar li mhux kull post qed iżomm mar-regolamenti. Individwi oħra saħqu li oġġetti tal-ħġieġ f’dawn il-postijiet huma ta’ periklu kontinwu, hekk kif xi minn daqqiet, taf issib ruħek f’nofs ta’ ġlieda bla ma taf kif. Tfajla minnhom irrakkuntat kif proprju waqt ġlieda bħal din, hi spiċċat imwaddba fl-art minn bouncer tal-post, hekk kif dan ġera biex iferraq lill-ġellieda “u nara banketta għaddejja minn quddiem wiċċi!” Xi ħaddieħor kiteb: “Il-garanzija li jekk toqgħod attent ma jiġrilek xejn, hi biss illużjoni. Ċerti individwi juruk li jkunu għatxana biex jaqalgħu ġlieda u f’post fejn l-alkoħol (u mhux biss!) ikun għaddej bil-kwantità, tistenna li tinqala’ xi traġedja kbira xi darba.”

Għalkemm numru ta’ żgħażagħ sostnew li l-preżenza tal-pulizija hija regolari f’Paceville u li meta jseħħ inċident, issibhom għall-għajnuna, oħrajn iddubitaw kemm in-numru ċkejken ta’ pulizija fuq il-post jista’ qatt ikun tassew effettiv meta f’ċerti ġranet ikun hemm tant nies miġburin f’dawn l-inħawi. Min-naħa l-oħra xi wħud dehrilhom li għalkemm il-pulizija jiġu fuq il-post, dawn ma jkunux ippreparati għal dak li jinqala’ … “meta ħabibti waqgħet u weġġgħet geddumha, lanqas stikka ma kellhom fuqhom!” kitbet waħda.

Kultant xi żgħażagħ jiftħu qalbhom mal-ġenituri dwar xi ġlieda li jkunu raw isseħħ quddiem għajnejhom jew li jkunu spiċċaw fiha u dawn jistaqsuhom jekk ċemplux lill-pulizija? Omm kitbet li binha weġibha: “Għalxejn ma, għax il-pulizija dejjem jiġu meta jkun għadda kollox u min ikun qala’ l-inkwiet, ikun laħaq dabbar rasu!” U allura bir-raġun, numru ta’ żgħażagħ u ġenituri staqsew għala l-pulizija għandha tasal fuq il-post wara li jsir l-inċident, meta jaf ikun tard wisq. Għala trid tmur tfittex int lill-pulizija? Għala m’hemmx proċedura ta’ prevenzjoni? Għala l-pulizija ma jkunux qed iduru fit-toroq kontinwament sabiex il-preżenza tagħhom isservi bħala deterrent? Oħrajn xtaqu jkunu jafu għaliex m’hemmx aktar CCTV cameras li jissorveljaw l-inħawi u jekk wara kollox, dawk li hemm bħalissa, humiex qed jaħdmu tassew? Mistoqsija relevanti kienet jekk dawn is-CCTV cameras hux qed ikunu segwiti minn xi ħadd responsabbli waqt li ż-żgħażagħ ikunu miġburin fl-inħawi, inkella jekk jintużax biss ir-recording tagħhom wara li jilħaq jiġri l-fatt? Individwu ieħor staqsa jekk il-pulizija għandhomx aċċess faċli għar-recordings ta’ dawn il-filmati… “Jekk ikun involut barrani f’xi każ, mhux jilħaq idabbar rasu mill-pajjiż sakemm il-filmati jaslu għand il-pulizija, dejjem jekk il-camera tkun irrikordjat veru xi ħaġa!”

Ċertament, kif jgħid qawl Ingliż, il-prevenzjoni hija aħjar mill-kura. U għaldaqstant ir-rota kull darba ddur fuq il-perċezzjoni ġenerali li dawn iż-żoni mhux qed ikunu regolati adegwatement sabiex l-inċidenti jiġu evitati. “Fl-aħbarijiet nisimgħu biss b’dawk l-inċidenti li jkunu gravi. Imma l-ġlied fil-bars iseħħ kemm il-darba” qal żagħżugħ. Min-naħa l-oħra ġenitur minnhom widdeb illi jekk xi darba ċċempillu bintu u tgħidlu jitla’ Paceville malajr għaliha għax qed jheddidha b’xi periklu xi ħadd, “Ma nkunx responsabbli ta’ x’ifettilli nagħmel! Niġi naqa’ u nqum jekk insibx xi tifel taħt l-età quddiemi dak il-ħin għax b’li jiġi f’idejja niftaħlu rasu!” Kien hemm min issuġġerixxa li jibda jintuża s-servizz tal-pulizija pajżana jduru fost iż-żgħażagħ “Għax int tkun dejjem ikkontrollat mill-ħsieb li ta’ ħdejk jista’ jkun il-persuna li jwaqqfek milli titkessaħ ma’ persuna oħra.” Madanakollu oħrajn insistew illi l-pulizija pajżana mhumiex ta’ deterrent daqs kemm meta qed tara l-uniformi quddiemek u li allura jservu biss biex jikkontrollaw ġlieda meta tkun diġà qamet.

Din il-kwistjoni nislet ukoll battalja bejn dawk li ma jridux li niġu f’sitwazzjoni ta’ “stat polizjesk” u dawk li jinsistu li “il-preżenza tal-pulizija iddejjaq biss lil min beħsiebu jaqla’ l-inkwiet jew jagħmel xi ħaġa li mhux suppost.” Kummenti oħrajn sostnew illi l-pulizija li jiġu assenjati r-responsabbiltà ta’ dawk l-inħawi, għandhom ikunu mħarrġa apposta f’dak ir-rigward. “Għandu jkun hemm preżenza utli u effettiva. Idealment xi skwadra ta’ pulizija li flimkien ma’ riżorsi oħra ta’ servizzi, inkluż dak tal-SAG, joħolqu ambjent ta’ dixxiplina. Sfortunatament il-perċezzjoni tan-nies f’dik li hija dixxiplina mill-pulizija mhiex tajba ħafna u allura l-immaġni tal-pulizija qed tbati ħafna.” Xi ħaddieħor qal: “Jien rajt gang qed tisraq handbag ta’ tfajla u akkost li din bdiet tibki kemm tiflaħ u ssejjaħ għall-għajnuna, ħadd ma ta kasha, tant li dawk li serquha baqgħu fil-viċin ħalli jaraw x’kien hemm tajjeb għalihom fil-handbag!” Bla dubju f’territorju fejn m’hemmx biża’ li wieħed jista’ jinqabad minħabba n-nuqqas ta’ordni, l-inħawi jsiru fertili fil-kriminalità … “bħal ħmieġ li jiġbor il-ġrieden”.

Kien hemm min farfar dil-kwistjoni malajr billi semma’ illi f’pajjiżi oħra, fl-inħawi tad-divertiment, isir wisq agħar u allura relattivament Paceville huwa sikur. U allura għandna nikkuntentaw b’dan? Oħrajn semmew kif f’bosta mill-clubs, wieħed isib numru ta’ bouncers u allura hekk kif xi ħadd jaqla’ l-inkwiet “jintrema l-barra”. Imma mbagħad kien hemm min staqsa “U lil dak li jintrema’ barra min jiġbru? Aktarx ħadd u allura jmur jaqla’ l-inkwiet x’imkien ieħor, probabbilment fit-triq fejn in-nies m’għandhiex daqshekk protezzjoni”. Infatti suġġeriment għaqli ħafna insista illi s-servizzi ta’ sigurtà li hemm fl-inħawi idealment għandhom jaħdmu flimkien. Ngħidu aħna, jekk xi ħadd huwa tant fis-sakra li mhux qed jara art jew li wasal fi stat li jaqla’ l-inkwiet, dan l-individwu m’għandux jitħalla barra fit-triq bla ma jingħata għajnuna. Biss biss, jekk ma jagħmel ħsara lil ħadd, jaf jilħaq isib il-karozza tiegħu u jipprova jsuq lura lejn id-dar b’konsegwenzi oħra serji.

L-awtoritajiet saħqu illi l-pulizija qed jagħmlu mill-aħjar li jistgħu hemmhekk. Iżda għalkemm bosta jaqblu ma’ dan, ħafna min-nies jistqarru wkoll illi kieku kellha tiżdied aktar il-preżenza tal-pulizija, iħossuhom ferm aktar protetti. “In-nies meqjusa bħala ‘importanti’ tarahom għaddejjin bil-bodyguards magħhom. Allura uliedna mhumiex meqjusa importanti biżżejjed biex ikollhom il-protezzjoni f’dawn il-postijiet? Ma jistax ikun li nwaqqaf lil uliedi milli joħorġu. U fl-istess ħin għaliex uliedi għandhom jiġu mċaħħda milli jmorru f’dawn l-inħawi sempliċiment għax m’hemmx kontroll biżżejjed?” staqsa ġenitur inkwetat għall-aħħar.

Anki l-pieni li jingħataw lil dawk li jinqabdu qed iwettqu xi reat qed idarrsu lil ħafna. “Riċentement wieħed weħel multa u twiddiba. B’daqshekk? Issa x’ser jiġri? Il-weekend li ġej ser nerġgħu insibuh Paceville mill-ġdid fostna? Forsi wasal iż-żmien li bħal ma jagħmlu fil-grounds tal-futbol, min jaqla’ l-inkwiet, tinħariġlu ordni biex għall-ammont ta’ żmien partikolari ma jersaqx lejn Paceville iktar. Dak żgur deterrent, meta ż-żgħażugħ għandu t-theddida li jekk ma jġibx ruħu sew, ser jiġi mifrud mill-bqija ta’ sħabu u mċaħħad minn dawn il-postijiet ta’ divertiment. B’hekk anki l-pulizija stess tħoss li xogħolha sewa għal xi ħaġa. Mhux bħal kif jiġri issa, tarresta bniedem illum u l-ġimgħa ta’ wara terġa’ ssibu jaqla’ l-inkwiet mill-ġdid!”

Nittama li did-darba dil-kwistjoni ma tingħalqx hawn…

(Nota: Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tal-31 ta’ Lulju 2011)

Share on Facebook

2011.07.31 / no responses / Category: Torca - Perspettivi