BirdLife Malta | Fiona Vella

Posts Tagged ‘BirdLife Malta’

IS-SEĦER TA’ FILFLA

Ilni niftakarha minn dejjem… tgħid hi kemm ilha tiftakru lil pajjiżna? Remota, solitarja, f’nofs ta’ baħar, f’distanza biżżejjed kemm ma nilħquhiex, imma fl-istess ħin, tefgħa ta’ ġebla ‘l bogħod, kemm naqbdu dgħajsa u nsibu ruħna fuqha. Uħud isostnu li mhiex ħlief ġebla insinifikanti u aċċettawha bħala parti mix-xenarju Malti, bħal kif draw wiċċ is-sieħeb jew is-sieħba tagħhom wara tletin sena żwieġ. Iżda oħrajn bħali jsibuha affaxxinanti u akkost li jafu li fir-realtà mhiex ħlief gżira ċkejkna ferm, konxji li fuqha hemm il-ħajja, saħansitra endemika, u infatti l-gżira hija riserva naturali. Filfla!

Kemm il-darba xtaqt inżurha imma mhux la kemm issib min jieħdok ħdejha għax biex tersaq qribha teħtieġ il-permess u neħħieha minn rasek jekk taħseb li qatt tista’ tinżel fuqha illum ħlief jekk tkun qed tagħmel xi riċerka jew għal raġunijiet edukattivi. Għalhekk il-kilba li mqar għal darba naraha wiċċ’imbwiċċ aktar żdiedet u naturalment ħtaft l-opportunità hekk kif dan l-aħħar, Heritage Malta organizzat mawra sa ħdejha. Fuq kollox, kien ser jakkompanjana wkoll il-Kuratur Prinċipali tal-Mużew tal-Istorja Naturali, John Joseph Borg, li għal dawn l-aħħar tletin sena wettaq riċerka siewja dwar din il-gżira u l-ekoloġija tagħha. Ċertament individwu hekk ma kontx ser inħallih jaħrabli kif ġieb u laħaq, għallinqas mhux qabel itarraffli dak kollu li jaf dwar Filfla. U bdejna….

“Meta kont żgħir, sikwit kont immur nistad ma’ missieri u allura n-natura minn dejjem kont inħobbha. Maż-żmien niftakarni niffoka aktar fuq l-għasafar fejn għamilt tliet snin nistudja l-barbaġann, sakemm darba inqerdu kollha minn pajjiżna! Minn hemm bdejt ninteressa ruħi aktar fl-għasafar tal-baħar hekk kif kont narahom jittajjru madwarna waqt li nkunu għaddejjin bid-dgħajsa. Bdejt nitħarreġ biex insir bird-ringer u fl-1980 ingħaqadt ma’ grupp li kellu l-għan li jagħmel bird-ringing fuq l-għasafar li kienu jinsabu fuq Filfla. Ħassejtni eċċitat ħafna għax qatt ma kont irfist fuq dil-gżira qabel u hekk kif dħalt fid-dgħajsa li kellha twassalna sa ħdejha, kelli kurżità kbira x’kont ser insib. L-esperjenza kienet inkredibbli speċjalment hekk kif bdejna nersqu lejha u ntbaħt li fil-fatt il-gżira kienet ħafna akbar minn kemm kont immaġinajtha oriġinarjament. Il-ġebel tagħha kien imponenti ferm, qisek għandek ħajt quddiemek. Madwarha kien hemm qabda blat imfarrak. Imma l-aktar li laqgħatni kien l-għajjat tal-gawwi li qatt ma smajt imkien bħalu f’inħawi oħra fil-gżejjer tagħna. Nistqarr li Filfla serqitli qalbi mill-ewwel darba li rajtha u ma’ l-ewwel passi li meddejt fuqha. Dakinhar sibna madwar 400 kanġu ta’ Filfla u minn dik il-ġurnata bqajt niġbor kemm niflaħ materjal dwar din il-gżira u waħħaltha f’rasi li nidħol aktar fil-fond fl-istudju tal-għasafar tal-baħar li jinsabu fuqha.”

Skoprejt li aktarx l-isem Filfla ġej mill-kelma filfel li hija l-kelma Għarbija għaż-żerriegħa tal-bżar. Probabbilment ingħatat dan l-isem peress li l-forma tal-gżira kienet tixbaħ lil diż-żerriegħa, jew inkella dari kienu jikbru l-pjanti tal-bżar fuqha. Bħalha hemm il-gżira ta’ Kemmuna li hija msemmija għaż-żerriegħa tal-kemmun (cumin-seed). Filfla tinsab 5km ‘l bogħod mill-kosta tan-nofsinhar ta’ Malta. Il-wiċċ tagħha għandu l-wesgħa ta’ 2.5 ettaru u ċ-ċirkomferenza tagħha hija madwar 800 metru. Il-ġnub tagħha huma irdumijiet għoljin 60 metru li jiffurmaw medda ta’ art watja fuq nett.

“Dokument antik li ltqajt miegħu dwar Filfla huwa datat għall-1575 u jikkonsisti f’manuskritt relatat maż-żjara pastorali tal-Isqof Pietro Dusina f’Malta. Il-kitba tikkonċerna t-talba tal-kappillan biex jitneħħa l-benefiċju li kien hemm fuq il-kappella li kienet tinsab fuq dil-gżira. Skont ir-rapport jingħad li l-qassis responsabbli sikwit kien qiegħed jiltaqa’ ma’ diffikultà kbira biex jinżel fuq il-gżira ta’ Filfla minħabba l-baħar imqalleb. Imma jiena aktar nemmen illi s-sajjieda kienu tilfu l-interess li jaqdfu lejn il-gżira kull nhar ta’ Ħadd biex jisimgħu l-quddies biex imbagħad ikollhom jaqdfu mill-ġdid lura ‘l barra fejn kienu qed jistadu. Hi x’inhi r-raġuni, it-talba tal-kappillan ġiet milqugħa u l-kappella ma baqgħetx ikkonsagrata. Ta’ min jgħid illi akkost illi fuq xi mapep antiki naraw lil din il-kappella mpinġija b’ħafna kobor u dettalji, fir-realtà ma kinetx ħlief għar, b’ħajt imtella’ quddiemha. Aktarx li l-qassis ma kien iħalli xejn hemm, lanqas il-kwadru tal-Assunzjoni li għaliha kienet iddedikata il-kappella. Kien jieħu kollox miegħu biex jiċċelebra l-quddiesa u mbagħad iniżżilhom lura miegħu mill-ġdid. Illum ma fadal xejn ħlief dan il-kwadru triptiku li wieħed jista’ jara fis-sagristija tal-parroċċa taż-Żurrieq. Aktarx li din il-kappella kienet inbniet bħala wegħda minn xi individwu li kien salva minn tempesta qalila li ħakmet lill-gżejjer fl-1343. Eventwalment il-kappella ġġarrfet waqt terremot li seħħ fl-1856 u llum ma fadal xejn minnha.”

Fuq Filfla kienu jinżammu xi provvisti tal-ikel ħalli f’każ ta’ emerġenza, s-sajjieda jkunu jistgħu jinżlu hemm. Imma mhux huma biss kienu jagħmlu użu minn dil-gżira. Kienu jużawha anki l-pirati!

“Il-pirati kellhom ħabta jinżlu fuq Filfla u jużawha bħala moħba biex minn fuqha jattakkaw ix-xwieni li jersqu qrib. Fuq kollox dak iż-żmien il-gżira kienet mogħnija b’nixxiegħa naturali li kienet tfeġġ minn bejn saff tafli u għalhekk kienet anki mfittxija għall-ilma. Is-sitwazzjoni tant gravat li fl-1761 il-Kavallieri ta’ San Ġwann iddeċidew li jeqirdu l-fonti billi jisploduwha bil-porvli u hekk sar. Imma l-ilma baqa’ ħiereġ xorta waħda.”

Il-kavallieri ma rnexxielhomx jeqirduha imma ħaddieħor warajhom irnexxielu – illum għadu jnixxi daqsxejn ilma mit-tafal li fadal! Sfortunatament minn informazzjoni li ġbart sibt illi matul is-snin, Filfla kienet sfat letteralment il-mira ta’ diversi ġnus barranin fosthom dawk Franċiżi, Ingliżi, Taljani, Torok u anki Amerikani li kollha, b’xi skuża jew oħra ħassew li setgħu jifqgħu l-armi tagħhom f’din il-‘blata’ tagħna. Infatti l-akbar ħsara fuqha seħħet matul l-aħħar gwerra dinjija meta minħabba li l-Ingliżi dehrilhom li l-gżira tixbaħ lil aircraft carrier, huma użawha biex jeżerċitaw il-forzi militari tagħhom.

“Għal 200 sena sħaħ, Filfla kienet tigi bbumbardjata mill-Ingliżi u aktar tard mill-forzi tan-NATO kemm mill-art, mill-baħar u kif ukoll mill-ajru. Mill-art l-eżerċizzji kienu jsiru permezz tal-batterija tal-Qrendi u mbaghad kienu anki ppruvaw kanun ġdid minn Bengħajsa. Sa ċertu punt jiena nifhem dak il-perjodu u n-neċessitajiet fi żmien il-gwerra li wieħed jipprattika għal kull eventwalità li tista’ tinqala’. Iżda min-naħa l-oħra nirrabja meta akkost li nġibdet l-attenzjoni tal-awtoritajiet dwar l-importanza tal-għasafar li kienu qed ibejtu fuq Filfla, dawn xorta baqgħu jibbumbardjawha għal snin wara. It-tkissir li hemm madwarha huwa riżultat ta’ dan. Barra minn hekk, meta fis-sebgħinijiet kien twaqqaf il-ħbit fuqha u xi għaxar snin wara ġew iżuruna xi uffiċċjali tan-Navy, l-FAM kienu marru fuq Filfla u splodew xi bombi li kienu sabu. Riżultat t’hekk il-ġebel li kien laħaq straħ reġa’ ċċaqlaq u mill-ġdid beda l-proċess ta’ deterjorament. Sal-ġurnata ta’ llum il-ġebel għadu nstabbli ħafna u din hija waħda mir-raġunijiet prinċipali għala ħadd ma jista’ jinżel fuq din il-gżira mingħajr permess. Dan biex ma nsemmux il-bombi mhux sploduti li wieħed għadu jiltaqa’ magħhom, kemm fuq l-art u kif ukoll taħt il-baħar.”

Jingħad x’jingħad l-insensittività tal-ħakkiema lejn il-Maltin tixgħel bil-qawwi u dar-rakkont li ġej huwa wieħed mill-eżempji, meta bi żball, bombi li ġew sparati minn fuq il-baħar, flok laqtu l-Filfla, baqgħu deħlin l-art!

“L-eżerċizzji ta’ bumbardamenti li saru fuq Filfla kollha ġew reġistrati b’dettall kbir mill-awtoritajiet barranin fejn saħansitra ġie mniżżel kemm ġew sploduti bombi kuljum u liema tip ta’ azzjoni twettqet. Fost korrispondenza u dokumenti li kont sibt, iltqajt ma’ każ interessanti li kien jiddeskrivi kif frejgata li kienet qed tipprattika fl-inħawi, meta sparat il-kanuni tagħha minn wara Filfla, flok laqtet il-gżira ċkejkna kif kien pjanat, il-bombi tagħha baqgħu sejrin il-ġewwa u laqtu razzett fil-Baħrija fejn qatlu xi bhejjem u għasafar. B’xorti tajba ma weġġa’ ħadd min-nies tal-post. Madanakollu s-sidien xtaqu xi forma ta’ kumpens u marru jieħdu parir mingħand membru parlamentari tal-fiduċja tagħhom. Min-naħa tiegħu dan il-membru parlamentari kiteb lill-ammiraljat fejn talab l-ewwelnett li dawn il-prattiċi militari kellhom jitwettqu b’aktar responsabbiltà u t-tieni li almenu s-sidien kellhom jingħataw xi forma ta’ kumpens għall-ħsara li ġarrbu. Il-korrispondenza tkompli bil-kaptan jistaqsi lill-ammirall “Who does this young upstart think he is, ordering his majesty’s navy around?” Sfortunatament ma sibtx aktar dokumenti biex nara kif spiċċat dil-biċċa. Iżda dak l-MP ma kien ħadd ħlief il-Perit Duminku Mintoff u l-istorja kulħadd jaf kif tkompli.”

Ma stajtx nirreżisti milli taħrabli tbissima mqarba u ta’ sodisfazzjon… John kompla jirrakkuntali kif fiż-żminijiet antiki, Filfla kienet għadha tagħmel parti mill-gżira prinċipali.

“Il-qasma ġeografika magħrufa bħala l-Magħlaq probabbilment kienet il-kaġun li Filfla sfat gżira. F’dak il-perjodu kienu qed iseħħu katakliżmi kbar. Jista’ jkun li dan seħħ meta diġà kien hawn il-bniedem għax nafu sewwa illi f’ċertu nħawi f’Malta, fit-tarf tal-irdumijiet, insibu cart-ruts li jaqtgħu direttament għal fuq il-baħar. Teżisti medda ta’ mijiet ta’ snin fi Żmien il-Bronż f’Malta fejn m’hemm l-ebda sinjali tal-bniedem ta’ dak iż-żmien. Immaġinak qed tara madwar 500 kilometru art lejn in-naħa tax-Xlokk ta’ Malta nieżla kollha taħt il-baħar! X’tagħmel kieku? Mhux iddabbar rasek? Jekk dak kien il-każ, meta l-bniedem irritorna lejn Malta sab illi f’dawk l-inħawi, il-baħar kien mela d-differenza bejn iċ-ċaqliq tal-art u l-partijiet għoljin tal-inħawi ta’ Filfla li issa kienet saret gżira.”

Minn rapport li kien kiteb il-Kuratur tal-Arkeoloġija F.S. Mallia skoprejt illi kienu nstabu tliet fdalijiet arkeoloġiċi fuq Filfla li kienu jikkonsistu f’xi fuħħar u għadma ta’ annimal. Waqt riċerka oħra sirt naf illi waqt il-pesta ħarxa tal-1813 ċertu Ġanni Attard kien sab rifuġju fuq Filfla flimkien mal-familja tiegħu, fejn minn żmien għal żmien, qarib tiegħu kien jibgħatlu xi provvisti u b’hekk dawn irnexxielhom isalvaw minn din l-epidemija. Lil dil-biċċa blata jafulha ħajjithom ukoll bosta sajjieda li waqt xi maltempata qasmu jew għamu lejha, hekk kif jixhdu xi ex-voto li hemm fil-knisja tal-Qrendi. Minn għadd ta’ materjal miġbur dwar Filfla, John urieni wkoll intervista fuq gazzetta li kienet saret lill-pilota Ġermaniż li kien twaqqa’ bl-ajruplan tiegħu viċin Filfla waqt it-tieni gwerra dinjija u dan għam sa fuqha sakemm ajruplan ieħor salvah u ħadu miegħu. Fl-1818 Filfla kienet tappartjeni lill-familja De Noto, filwaqt li llum hija proprjetà tal-gvern Malti.

“Sad-19-il seklu kien għad hemm il-fniek slavaġ jiġru fuq il-gżira li kienu tħallew fuqha fis-snin l-imgħoddija bl-iskop tal-kaċċa. Uħud mill-ħlejqiet li hemm illum fuq Filfla saru endemiċi fosthom: il-gremxula magħrufa bħala Podarcis filfolensis filfolensis li għall-kuntrarju ta’ x’jaħsbu bosta, għandha denb wieħed biss. Għandha qies aktar kabbari minn dak li naraw fuq il-gżejjer l-oħra (madwar 30 ċentimetru) u hija ta’ kulur sewdieni bi tbajja ħodor jew koħol. Tip ta’ bebbuxu magħruf bħala Helicella spratti var. despotti huwa wkoll endemiku għal dil-gżira. Fuq Filfla wieħed isib ukoll numru ta’ għasafar ibejjtu bħaċ-ċiefa u l-gawwija. Imma ċertament l-aktar għal qalbi huwa l-Kanġu ta’ Filfla magħruf ukoll bħala Storm Petrel jew Hydrobates pelagicus melitensis.

Dokumenti antiki dwar Filfla ftit li xejn insibu u ħafna minnhom huma miktuba minn ornitoloġisti li marru jistudjaw l-ekoloġija tal-post. Fl-1954 l-ornitoloġista E.L Roberts, fil-ktieb tiegħu The Birds of Malta iddikkjara illi fuq Filfla kien għad fadal biss żewġ pari kanġi. Għaldaqstant tista’ timmaġina l-ferħ ta’ sħabi tal-Malta Ornithological Society (illum BirdLife Malta) meta marru jinvestigaw fl-1968 u sabu li kien għad hemm kolonja ta’ elf kanġu fuqha akkost li l-gżira kienet għadha qed tiġi bbumbardjata! Kien minn daż-żmien li din is-Soċjetà flimkien mal-Kunsill Ċiviku taż-Żurrieq għamlet talba biex jieqfu l-bumbardamenti fuq il-gżira. Imma dawn waqfu biss fl-1971.”

John urieni xi ritratti tal-kanġu ta’ Filfla. Kemm kien jixbaħ lill-ħamiema! Imma saqajh kienu qishom ta’ papra ċkejkna.

“Fit-18-il seklu Giovanni Pietro Agius de Soldanis, storiku magħruf Għawdxi, kien kiteb li sab tmien għasafar ġo għar ġewwa Għawdex li jixbħu lill-beċċun imma ma għarafhomx bħala kanġi. Matul is-snin kienu saru diversi riċerki minn bosta studjużi biex isibu din il-kolonja imma ħadd ma kien irnexxielu. Fl-1987 dan l-għasfur li minn rixu jarmi riħa qawwija ta’ żejt tal-ħuta, tani waħda mill-isbaħ ġranet ta’ ħajti meta jien irnexxieli nsib kolonja ta’ kanġi f’għar ġewwa Ta’ Ċenċ f’Għawdex li wisq probabbli kienet l-istess waħda li tkellem dwarha De Soldanis!”

Minn fuq il-ktieb Bird Studies on Filfla ta’ Joe Sultana u Charles Gauci (li t-tnejn kienu hemm waqt l-ewwel żjara li saret fuq Filfla fis-snin sittin), John beda l-bażi tar-riċerka tiegħu u maż-żmien kompla jibni fuqha. Eventwalment huwa beda jaħdem flimkien ma’ Joe Sultana fejn qed jirriċerkaw il-gżira ta’ Filfla u l-ekoloġija tagħha.

“Darba fis-sena ninżlu fuq il-quċċata ta’ Filfla permezz ta’ helicopter biex nispezzjonaw il-popolazzjoni tal-gawwi. Imbagħad darbtejn jew tlieta fis-sena immorru nqattgħu lejl fuq Filfla biex insegwu l-popolazzjoni taċ-ċief u tal-kanġu. Illum hemm madwar 200 par ċief, 150 par gawwi u bejn 5000 u 8000 par kanġi jbejtu fuq Filfla.”

John stqarr miegħi li huwa jħossu tassew ixxurtjat illi xogħolu u l-passatempi tiegħu huma l-istess ħaġa.

“Anki meta nsiefer, suppost għal vaganza, tista’ tgħid li nkun xogħol. Infatti nippreferi nżur il-gżejjer sabiex inkun nista’ nikkompara t-tajr tal-baħar ta’ pajjiżi barranin ma’ dawk ta’ Malta. B’mod speċifiku fir-rigward tal-kanġu, f’dawn l-aħħar snin qiegħed nikkompara il-popolazzjoni ta’ kanġi li hemm f’Filfla ma’ dawk li hemm f’Ta’ Ċenċ u anki ma’ kolonji barranin bħal ngħidu aħna l-kolonja ta’ kanġi li hemm fuq il-gżira ċkejkna Marittimo li tinsab fil-punent ta’ Sqallija, fejn hemm jgħixu 2000 par, jew il-kolonja li tgħix f’għar faċċata tal-belt ta’ Benidorm fi Spanja. Interessanti nsemmi li f’kull każ l-esperjenza hija totalment differenti hekk kif l-ambjent jaffetwa ħafna l-aġir ta’ dawn l-għasafar, b’mod speċjali kif ibejtu.”

Għalkemm Filfla kienet tiġbidni ħafna, qatt ma kont bsart li kien hemm daqshekk tagħrif x’tiġbor dwarha! Fil-fatt John qiegħed jipprepara biex jippublika ktieb dwar dil-gżira li dwarha ilu jirriċerka tant. Hekk kif kont qed nisma’ dar-rakkonti, minn taħt il-għajn kont qed insegwi d-dgħajsa tagħna toqrob dejjem aktar lejha. U hemm intbaħt li ħdejn Filfla kien hemm żewġ blatiet kbar li kienu magħrufa bħala Xiutu l-Kbir u Xiutu ż-Żgħir. Sfortunatament hekk kif ersaqna qrib Filfla, il-baħar tqawwa f’daqqa, tant li kien impossibli li nduru magħha kif kien maħsub. Għaldaqstant inxtħett nieħu r-ritratti ta’ Filfla bla heda hekk kif sibt ruħi daqstant viċin tagħha.

“Għall-ornitoloġisti Filfla hija ġawhra u infatti meta nattendi għal xi konferenza u nuri r-ritratti ta’ dak li hemm fuqha, nogħxa nara l-barranin jgħiru għalina. Infatti jkollna diversi talbiet minn għand bosta studjużi li jkunu jixtiequ jakkumpanjawna meta ninżlu fuqha. Ormaj żort ħafna gżejjer oħra imma Filfla hija unika għalija. Meta nkun fuqha, l-atmosfera ta’ x’ħin ikun qed jidlam u tkun qed tistenna l-ewwel kanġu jew l-ewwel ċiefa dieħla, ma nibdilha ma’ xejn!”

Għajnejja ma stajtx naqlagħhom minn fuqha daqs kemm kont ilni nixxennaq għaliha. U ta’ belha li jien, akkost li bdew iwiddbuna biex inpoġġu bil-qiegħda, saqajja bħal weħlu mal-art u bqajt hemm b’għajnejja nixrob sa l-inqas dettall tagħha. Kont irrabbjata għal dak il-baħar li ma ħallinix ingawdiha ftit aktar iżda fl-istess ħin iggustajtu hekk kif stħajjiltu l-protettur tagħha, jżommna ‘l bogħod mill-maħbuba tiegħu Filfla. Forsi bħali, kien xeba’ jara ‘l min jagħmlilha l-ħsara!

(Nota: Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tas-17 ta’ Lulju 2011)

Share on Facebook

2011.07.17 / 1 response / Category: Torca - Perspettivi
ĊAFĊIFA MAĊ-ĊIEF

Kull sena, fil-bidu tas-Sajf, il-BirdLife Malta torganizza għall-membri tagħha vjaġġ qasir bid-dgħajsa lejn l-irdumijiet magħrufa bħala Ta’ Ċenċ bil-għan li titgawda l-kolonja kbira taċ-ċief li jgħixu f’dawk l-inħawi.

Dis-sena ġejt mistiedna minn Geoffrey Saliba, l-Campaigns Co-ordinator ta’ BirdLife Malta, sabiex ningħaqad ma’ dan il-grupp. Wegħedni li ser tkun esperjenza indimentikabbli u jien ilqajt l-istedina.

“Ilna norganizzaw dawn il-vjaġġi mill-2006 u dejjem kellna rispons tajjeb. L-iskop tagħna huwa li nuru lin-nies, partikolarment lit-tfal, dan il-fenomenu naturali mill-isbaħ u b’hekk nisperaw illi l-pubbliku jibda japprezza u jifhem aktar il-valur ta’ dawn l-għasafar,” beda jispjegali Geoffrey.

F’dan iż-żmien tas-sena, ċ-ċief ikunu għadhom fuq il-bejtiet tagħhom. Skont ir-riċerka li saret minn John J Borg, membru ta’ BirdLife Malta, iċ-ċief iżommu l-istess sieħeb jew sieħba u jekk ma jsibu xejn li jgerrixhom, huma jibqgħu jużaw l-istess toqba għall-bejta tagħhom. Jagħmlu perjodu ta’ kważi xahrejn fuq il-bajd fejn huma jibdlu lil xulxin kull tant ġranet. Wara 55 ġurnata, l-bajd ifaqqas u l-friegħ jagħmlu madwar 13-il ġimgħa fil-bejta (sal-bidu t’Ottubru). Matul dan iż-żmien il-friegħ jiġu mżoqqgħa mill-ġenituri tagħhom iżda fl-aħħar ġimgħatejn huma jibdew inaqqsu ż-żjarat tagħhom sakemm finalment jabbandunawhom għal kollox. B’hekk il-friegħ ikollhom iħallu l-bejta u jitgħallmu jfendu għal rashom. F’dan il-perjodu l-friegħ jibdew neżlin lejn il-punent tal-Mediterran u l-Atlantiku sabiex jaslu fin-Nofsinhar tal-Afrika. Ġeneralment il-friegħ jagħmlu xi sentejn jew aktar il-bogħod mill-art, jiġifieri jgħixu, jistadu u jorqdu fuq il-baħar. Iċ-ċief jerġgħu lura lejn l-art biex ibejjtu biss.

Ta’ min isemmi illi ċ-ċief jgħix sa madwar 30 sena. Huwa jżomm għal tant żmien fuq il-baħar permezz ta’ żewġ abbiltajiet partikolari - dik li jogħdos sa 15-il metru taħt l-ilma biex jaqbad il-ħut u l-kapaċità li jneħħi l-melħ li m’għandux bżonn minn ġismu grazzi għall-glandola speċjali fuq munqaru.

“Madwar 5% tal-popolazzjoni taċ-ċief fil-Mediterran ibejjtu fl-irdumijiet tal-gżejjer Maltin. L-irdumijiet ta’ Ta’ Ċenċ huma mportanti ħafna għaliex l-akbar kolonja taċ-ċief f’pajjiżna tgħix proprju hemm,” kompla jgħidli Geoffrey hekk kif qbadna l-vjaġġ lejn l-irdumijiet.

Fuq il-baħar bdejna naraw xi ċiefa ‘l hemm u ‘l hawn. It-tfal bit-trombi tagħhom telqulha jfittxu bil-pika min minnhom ser jara l-aktar ċief. Iżda ma tantx kellhom għalfejn jitħabtu wisq hekk kif wasalna ftit il-barra mill-irdumijiet… Id-dehra tal-kwantità kbira ta’ ċief itir fuq il-baħar, bla ebda tnaffir mid-dgħajjes tagħna, hija xena li tħallik b’ħalqek miftuħ.

“Qatt ma rajt daqstant għasafar f’daqqa hawn Malta,” stagħġeb wieħed minn dawk li kienu magħna.

Kulħadd intilef jieħu r-ritratti u jiġbed il-filmati taċ-ċief li kienu mdawwrin magħna fi kwantitajiet kbar. B’ħeffa kbira huma kienu qed itiru u jogħdsu taħt l-ilma jew inkella jiġru fuq wiċċ il-baħar sabiex jerġgħu jaqbdu r-rankatura għal titjira oħra. Ix-xemx nieżla fl-isfond bidlet is-sema kulur oranġjo sabiħ. L-irdumijiet għoljin u siekta bdew jarmu d-dell tagħhom fuqna u jostru l-bejtiet bil-friegħ taċ-ċief imgezza fihom.

Xeni mill-isbaħ illi jkolli nistqarr li qatt ma ppretendejt li stajt nara f’Malta.

“Impressjonanti hux? Naħsbu li hawn bejn 5000 u 8000 par ibejjtu fl-irdumijiet tal-gżejjer Maltin. Tista’ tgħid illi ilhom ibejjtu hawn minn dejjem. Ir-raġuni hija illi hawnhekk huma jsibu l-abitat adattat għalihom,” infurmani Geoffrey bi tbissima hekk kif rani mitlufa nħares madwari.

Xtaqt inkun naf kemm huma protetti dawn l-għasafar… “Iċ-ċief huma protetti mill-liġi. Ħadd ma jista’ jżomm, igerrex u wisq anqas jikkaċċja jew jonsob dawn l-għasafar. Il-bejtiet tagħhom huma wkoll protetti. Iżda sfortunatament għad hawn min jispara fuq dawn l-għasafar u hemm ukoll min jisraq il-bejtiet tagħhom. Fil-fatt dis-sena kellna każijiet ta’ ċief feruti biċ-ċomb u anki ta’ bejtiet minn fejn insteraq il-bajd, il-friegħ jew l-adulti.”

Ħasra! B’xorti tajba dawn huma l-ftit minn ħafna. U mill-ħarsa ta’ sodisfazzjon li kellu kull min gawda minn din l-esperjenza, bla dubju l-kuxjenza lejn il-protezzjoni ta’ dawn l-għasafar tkattret aktar.

(Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tat-23 t’Awwissu 2009)

Share on Facebook

2009.08.23 / no responses / Category: Torca - Features & Articles
IL-KAĊĊA – KWISTJONI TAĦRAQ

Il-kaċċa hija kwistjoni taħraq f’pajjiżna. Issib lil min huwa favurha u jemmen li hi dritt sagrosant li wieħed jipprattikaha bħala passatemp. Oħrajn jemmnu illi l-kaċċa hija sempliċiment qtil ta’ ħlejjaq innoċenti u li għandha tiġi abolita għal kollox. Min-naħa l-oħra, ssib uħud illi l-kaċċa jaċċettawha, basta tkun legali.

Iltqajna mal-membri ta’ żewġ għaqdiet illi din il-kwistjoni jgħixuha kuljum u staqsejnihom ftit mistoqsijiet biex naraw kif jaħsbuha.

INTERVISTA: JOE PERICI CALASCIONE – PUBLIC RELATIONS OFFICER FKNK

Il-Birdlife u għaqdiet oħra jsostnu illi l-kaċċa illegali f’Malta hija allarmanti. X’inhuma l-kummenti tiegħek?

Kollox hu relattiv fil-ħajja u għaldaqstant ċerti aġġettivi bombastiċi illum drajnihom u m’għadhomx jimpressjonawna. Tali aġġettivi jintużaw mill-attivisti anti-kaċċa sabiex jimpressjonaw lil dak is-settur tal-poplu Malti u anki dak internazzjonali li mhumiex intiżi fis-suġġett. Min hu dak li jista’ jgħid liema hu l-livell li tagħmel il-kaċċa “aċċettabbli” jew “allarmanti”? Għalija, kull attivita’ ta’ kaċċa illegali hija ħażina u għandha titrażżan bi sforz komuni bejn il-partijiet kollha konċernati.

Taħseb li l-kaċċa illegali qed tiżdied?

Le. U dan huwa fatt li jista’ jarah kull min verament jinteressah ikun hemm fl-għalqa jum wara jum. Il-fatti konkreti huma bosta u daqstant l-argumenti. Meta fis-snin li għaddew kien hawn problema ta’ kaċċa illegali ġejja minn snin kbar ta’ qabel, minħabba liġijiet li ftit biss kienu jafu li jeżistu għax ma kien hawn ebda nfurzar ta’ xejn, l-FKNK u l-Birdlife kienu ngħaqdu flimkien fuq Bord sabiex bl-għajnuna tal-Korp tal-Pulizija, ta’ l-Armata Lokali u tad-Direttur ta’ l-Ambjent isolvu din il-problema. It-tnejn li aħna ftehemna li ma konniex ser niktbu jew nitkellmu kontra xulxin fil-pubbliku u li ser naħdmu flimkien u s-sitwazzjoni bdiet tirranġa ruħha. Imma l-Birdlife Malta kisru dan il-qbil u erġajna morna l-baħar. Illum nemmen li l-Birdlife Malta jaqblilha li ġġiegħel lil min jemmen li hawn il-kaċċa illegali f’Malta għax kieku l-funzjoni tagħha tispiċċa.

Temmen illi ċertu prattiċi illegali tal-kaċċa għandhom il-protezzjoni ta’ wħud f’pożizzjonijiet influwenti f’Malta?

Din il-mistoqsija hija waħda delikata ħafna. Proprju ftit tal-ġranet ilu l-FKNK kellha tgħaddi minn investigazzjoni minħabba l-fatt li l-mod li bih esprimit ruħha fi stqarrija li għamlet, fejn issemma’ dan il-punt, seta’ ġie interpretat ħażin. Fir-realta’ l-għajta tal-FKNK kienet indirizzata biex l-awtoritajiet jagħmlu sforz serju ħalli jeqirdu lil dawk il-ftit individwi li jippersistu li jkomplu jagħmlu l-ħsara lin-namra tradizzjonali tagħna. Dwar dan il-punt għalhekk nixtieq nieqaf hawn minħabba li l-investigazzjoni għadha għaddejja.

Jista’ jkun li r-rapporti li jidhru fuq il-media qed jiġu esaġerati bil-ħsieb li tiġi abolita l-kaċċa f’Malta?

Bla ebda dubju! Din il-kampanja li tuża il-Birdlife Malta tispikka partikolarment fis-sensazzjonaliżmu tal-media. Ġejna fi stat li l-kaċċa saret issue nazzjonali. Il-media illum tifforma parti mis-soċjeta’ tagħna u għalhekk għandha obbligu li tirraporta l-verita’ mingħajr ma tkun preġudikata. Jiddispjaċina meta naraw illi ċertu ġurnali u mezzi oħra jippersistu li jxandru biss il-messaġġ ta’ naħa waħda. Aħna kaċċaturi u nassaba u d-dmir tagħna huwa li niddefendu l-kaċċa u l-insib illegali u tradizzjonali tal-Maltin u l-Għawdxin.

X’kampanji edukattivi qed torganizzaw għall-membri tal-Federazzjoni tagħkom u għall-pubbliku in ġenerali?

L-FKNK taħdem kontinwament sabiex tkun tista’ tinvesti f’kampanji ta’ tagħlim u għarfien ta’ diversi aspetti tal-kaċċa, insib u konservazzjoni. Madanakollu il-problemi huma bosta, għalkemm uħud minnhom jispikkaw partikolarment. Dawn huma l-finanzi, is-sitwazzjoni dwar il-liġijiet u r-regolamenti lokali, kif ukoll il-fatt li l-FKNK taħdem biss bil-volontarjat. Jiddispjaċini ngħid per eżempju, illi t-talba tagħna għall-laqgħa mal-Ministru ta’ l-Edukazzjoni għadha ma ġietx milqugħa minkejja li din saret hekk kif ġie maħtur il-kabinett il-ġdid tal-Gvern. Dawn huma kollha elementi li jixhdu illi akkost ir-rieda tajba tal-FKNK, din ma tista’ twettaq xejn peress li ma ssib għajnuna minn imkien.

Għaliex issostnu li qed issir kampanja ta’ mibegħda kontra l-kaċċaturi u n-nassaba mill-Birdlife u għaqdiet oħra?

Ħafna mir-risposta għal din id-domanda diġà tkellimt fuqha iktar kmieni. Kien hemm żmien meta l-FKNK u l-Birdlife Malta kienu saru veru qrib xulxin u kont emmint illi fl-aħħar il-Birdlife kienet ser taċċetta l-kaċċa u l-insib legali. Madanakollu dan l-aħħar il-Birdlife hija mmexxija minn direttur eżekuttiv ġdid Tolga Teluge li aktar huwa strateġist pjuttost minn amoruż ta’ l-agħsafar. Dan mill-ewwel ħareġ bi stqarrijiet illi kien ser jeħles il-kampanja Maltija u Għawdxija mill-kaċċaturi u n-nassaba Maltin u Għawdxin. Fejn kien hemm xi forma ta’ ftehim komuni, dan ra kif żera’ l-mibegħda u l-istmerrija lejna. Konsegwentement ir-relazzjoni bejn l-FKNK u l-Birdlife Malta marret ħafna għall-agħar.

Liema huma l-impatti ambjentali li qegħdin jikwetawkom?

L-impatt ambjentali li l-iktar li jinkwetana huwa t-telf kontinwu ta’ abitat naturali. L-ispekulazzjoni għall-bini u għall-proġetti qegħdin kull ma jmorru jieklu mill-ftit li fadal. Il-problema tal-kambjament tal-klima huwa wkoll ta’ min jagħtih importanza għax għadna ma nafux kif ser jolqotna. Imbagħad hemm l-użu multiplu ta’ l-art; xi ħaġa li aħna nemmnu li tista’ tgħin fis-sitwazzjoni ta’ llum.

Taħseb li ż-żoni tal-kaċċa għandhom ikunu esklużivament ristretti għall-inħawi partikulari bħalma huma r-riservi naturali?

Min jaf għalfejn il-pubbliku in ġenerali ma jsib ebda oġġezzjoni li qiegħed jiġi kategorikament miċħud milli jidħol f’ċerti żoni li hemm f’idejn il-Birdlife Malta imma jippretendi li bi dritt jidħol mingħajr ebda riserva f’kull żona immaniġġjata mill-FKNK? Mela mhux l-istess huma żoni f’Malta f’idejn l-NGO’s? Dan ikompli juri kif il-mentalità ta’ mibegħda kontra l-kaċċaturi u n-nassaba qegħdha tidħol f’kollox. L-FKNK tapprezza li l-poplu Malti għandu jkollu l-iżvog tiegħu u jgawdi l-kampanja. Huwa għal dan il-għan illi fiż-żoni tal-FKNK issib picnic sites li huma aċċessibbli għall-pubbliku.

Għaliex il-Miżieb huwa żona importanti għall-kaċċaturi u n-nassaba Maltin?

Il-Miżieb kienet ġiet fdata lill-FKNK fit-tmeninijiet. F’dak iż-żmien il-post kien sar speċi ta’ miżbla u kważi inaċċessibbli. Minnufih l-FKNK kienet ħolqot sotto-kumitat fi ħdanha sabiex jieħu f’idejh l-immaniġġjar ta’ dan il-post. Snin ta’ tindif u rimi ta’ skart domestiku flimkien maż-żbir tas-siġar taħt is-superviżjoni tad-Dipartiment ta’ l-Agrikoltura, ġabu l-Miżieb kif nafuh illum – post fejn il-pubbliku jieħu pjaċir imur. Barra minn hekk, il-Miżieb iħaddan fih mijiet ta’ kaċċaturi u nassaba, membri tal-FKNK u għalhekk għandu importanza vitali għalina.

X’relazzjonijiet għandkom ma’ organizazzjonijiet oħra lokali u internazzjonali u x’għajnuna tingħataw minn għandhom?

Illum l-FKNK hija Organizzazzjoni rikonoxxuta kemm lokalment kif ukoll internazzjonalment bħala l-Federazzjoni Maltija li tiddefendi l-kaċċa, l-insib u l-konservazzjoni. L-FKNK hija membru sħiħ tal-FACE fejn hija irrappreżentata fuq il-Bord ta’ l-Assemblea Ġenerali b’vot ugwali għal dak ta’ kull pajjiż ieħor. Aħna wkoll membri ta’ l-International Council for Game and Wildlife Conservation (CIC) kif ukoll membru fundatur tal-Friends of Traditional Hunting of the EU (AECT). Il-FACE tat għajnuna imprezzabbli lilll-FKNK. Kienet din l-għaqda li kkummissjonat rapport xjentifiku sabiex janalizza l-impatt tal-kaċċa f’Malta fuq id-dinamika tal-popolazzjoni u l-istat ta’ konservazzjoni ta’ l-ispeċi li nikkaċċjaw. Il-FACE qegħdha anki illum tgħin sabiex jinstab l-aħjar mezz ta’ kif tista’ tiġi applikata deroga għall-prattiċi tradizzjonali tagħna.

Kemm taħseb illi l-għaqdiet barranin għandhom dritt li jintervjenu fi kwistjonijiet li wieħed jista’ jqis li huma lokali?

Fl-ewwel lok wieħed irid jara dawn l-għaqdiet x’qed jiggwadanjaw minn dawn l-attivitajiet? It-tieni trid tanalizza l-metodoloġija li biha jiffaċċjaw il-każ. It-tielet analiżi għandha tkun jekk dawn ġewx hawn għax f’pajjiżhom irnexxielhom jeqirdu kull tip ta’ attività illegali u allura għandhom sitwazzjoni perfetta u allura ġew hawn biex jgħinu lill-Birdlife Malta fil-ħidma kbira tagħhom. Imma possibbli f’dawn il-gżejjer spiċċa kull sens ta’ patrijottiżmu tant li għadna nħossuna servili għall-barrani? Kemm minnkom jew aħjar kemm minn tal-Birdlife Malta marru l-Ġermanja jew il-Gran Brettanja sabiex jinvestigaw attivitajiet illegali li jseħħu f’dawn il-postijiet? L-FKNK tistmerr kull att ta’ kaċċa illegali u m’għandha bżonn ta’ l-ebda barrani li jiġi jinvestiga bi skop li jagħmel ħsara anki lid-dilettanti legali bi skuża ta’ xi att illegali.

Kif intlaqtet l-FKNK bi sħubija sħiħa fl-Unjoni Ewropeja?

Ma naħsibx li hemm wisq x’wieħed jista’ jgħid dwar dan il-punt. M’hemm ebda pajjiż li sar membru sħiħ ta’ l-Unjoni Ewropeja li ma tilifx b’xi mod jew ieħor mill-kaċċa li kien jipprattika qabel is-sħubija. Malta ma kinetx eċċezzjoni. Id-differenza ta’ bejn il-kaċċaturi Ewropej l-oħra kollha u aħna l-Maltin hija li dawk l-oħra tilfu ftit mill-ħafna li kellhom, filwaqt li aħna tlifna kollox!

Kemm taħseb li l-wegħdiet li sarulkom qabel l-elezzjoni jistgħu jinżammu?

Sa ftit żmien ilu kont wieħed mill-ottimisti li kont nemmen li nistgħu insalvaw dak li kien tagħna bi dritt. Illum, wara l-ewwel deċiżjoni li ttieħdet mill-Qorti Ewropeja tal-Ġustizzji dwar il-Miżuri Temporanji għall-kaċċa fir-rebbiegħa għall-gamiema u s-summiena, jien sirt xettiku ferm. Il-wegħdiet pri-elettorali u pri-Elezzjoni Ġenerali kienu ċari u mingħajr ekwivoċi. Dawn il-wegħdiet ma ħarġux minn xi partit politiku u allura wieħed seta’ jgħid li kienet propoganda politika. Imma ntbagħtu personalment lill kull kaċċatur u nassab liċenzjat mill-Prim Ministru ta’ dak iż-żmien. Il-problema tkompli tiżdied meta anki l-Prim Ministru ta’ llum, responsabbli mill-affarijiet tagħna, għoġbu jkompli jiċħad lid-dilettanti minn nofs Settembru wara nofs inhar u qata’ l-istaġun ta’ l-insib ħesrem. Meta nara hekk inħossni tassew xettiku li xi darba għad ikollna eżitu pożittiv.

L-FKNK taqbel illi għandha titwaqqaf il-Wildlife Crime Unit, kif qed tissuġġerixxi l-Birdlife?

ALE, Pulizija lokali, Wildlife Crime Unit, huma kollha ismijiet. L-FKNK taqbel li għandu jkun hemm organu serju, hu x’inhu, li jieħu ħsieb l-enfurzar tar-regolamenti. L-importanti hu li tali organu jimxi b’mod serju u mhux jaġixxi ta’ prosekutur, il-ġurija u l-bojja. Fuq kollox m’għandu qatt jitfa’ ‘l kulħadd f’keffa waħda daqs li kieku l-kaċċaturi u n-nassaba kollha huma kriminali.

———————————————————————————————————————————————-

INTERVISTA: GEOFFREY SALIBA – CAMPAIGNS CO-ORDINATOR BIRDLIFE (MALTA)

Fl-opinjoni tiegħek kemm taħseb li hi mifruxa l-problema tal-kaċċa illegali?

Dis-sena sibna li l-kaċċa illegali mhux talli hija mifruxa imma hija agħar mis-sena l-oħra. Per ezżempju, it-timijiet tar-Raptor Camp li għadu kemm kellna, raw kaċċa illegali fil-parti l-kbira tal-postijiet f’Malta u f’Għawdex li kienu qed jissorveljaw. Daħlulna wkoll numru kbir ta’ tajr ferut (fil-biċċa l-kbira tajr tal-priża) minn ħafna nħawi, anke minn fuq il-baħar. Għalhekk m’hemmx dubju li l-problema hija mifruxa.

Taħseb li l-kaċċa illegali qed tiżdied?

S’issa l-kaċċa illegali dil-ħarifa kienet ħafna agħar mis-sena l-oħra. Għadna qed nanalizzaw ir-riżultati mir-Raptor Camp imma biżżejjed tara kemm għasafar feruti b’tiri ta’ snieter daħlulna reċentement. F’dawn l-aħħar ġimagħtejn biss ġabulna 26 għasafar feruti, kollha ta’ speċi protetti. Fl-istess perjodu s-sena l-oħra, daħlulna disgħa biss, jiġifieri dis-sena kellna t-triplu. Trid tifhem ukoll li dawn huma biss ix-xifer tal-iceberg, għax biex tajra tispiċċa għandna trid l-ewwel ma jkunx sabha l-kaċċatur li sparalha, u t-tieni jrid ikun sabha xi ħadd li lest jgħaddihielna.

Temmen illi ċertu prattiċi illegali tal-kaċċa għandhom il-protezzjoni ta’ wħud f’pożizzjonijiet influwenti f’Malta?

Din allegazzjoni li l-FKNK għamlet fi stqarrija riċenti. Aħna ma nikkummentawx u ma nispekulawx jekk ma jkollniex provi.

Jista’ jkun li r-rapporti li jidhru fuq il-media qed jiġu esaġerati bil-ħsieb li tiġi abolita l-kaċċa f’Malta?

L-istqarrijiet kollha tagħna huma bbażati fuq fatti xjentifiċi. Aħna ma nesaġerawx ir-rapporti imma sempliċiment nikxfu u nuru l-verità. L-iskop tagħna huwa li nwaqqfu l-kaċċa illegali, mhux li nabolixxu l-kaċċa legali u sostenibbli.

X’kampanji edukattivi qed torganizzaw għall-membri ta’ l-organizazzjoni tagħkom u għall-pubbliku in ġenerali?

Il-BirdLife għandha programm sħiħ ta’ edukazzjoni ambjentali fl-iskejjel li jimxi id f’id mal-kurrikulu nazzjonali. Dal-programm jismu Dinja Waħda u jsir volontarjament f’ħafna skejjel primarji Maltin. Barra minn hekk, norganizzaw diversi attivitajiet għall-membri tagħna li permezz tagħhom in-nies jiġu f’kuntatt man-natura u b’hekk jifhmuha aħjar. Eżempju ta’ dan kienet ir-Raptor Day li organizzajna dan l-aħħar fil-Buskett – din kienet opportunità tajba għall-membri biex igawdu l-ispettaklu tal-passa.

L-FKNK jakkużaw lill-BirdLife li qed imexxu ‘l quddiem kampanja ta’ mibegħda kontra l-kaċċaturi u n-nassaba. X’tikkumenta?

Il-BirdLife temmen li l-kaċċa illegali hija problema serja u li trid tissolva. Ħafna kaċċaturi stess jaqblu ma’ dal-ħsieb u anke talbu lill-FKNK biex tieħu pożizzjoni aktar ħarxa u proattiva kontra l-kaċċa illegali, ħaġa li s’issa għadha qatt ma saret. Il-BirdLife tikkampanja kontra l-kaċċa illegali, u kif għedna diversi drabi, qatt ma ħadna pożizzjoni kontra kaċċa legali u sostenibbli. Dwar il-”kampanja ta’ mibegħda” nfakkrek li l-istqarrijiet tal-FKNK kontinwament iwasslu sentimenti ksenofobici u dikjarazzjonijiet foloz. Dawn joħolqu konfużjoni fost il-kaċċaturi u jistgħu jwasslu wkoll għal riperkussjonijiet serji fuq is-sigurta’ tal-membri stess tal-BirdLife li jkunu fuq barra qed jagħmlu riċerka.

Liema huma l-impatti ambjentali li qegħdin jinkwetawkom?

Bħalissa l-kaċċa u l-insib illegali huma żewġ problemi ambjentali kbar f’Malta. Il-kaċċa illegali, per eżempju, hija r-raġuni prinċipali għaliex diversi għasafar protetti (bħall-Bies u l-Barbaġann) m’għadhomx ibejtu f’Malta. Madankollu hemm diversi impatti negattivi oħrajn li jeħtieġu attenzjoni serja, fosthom il-bidla fil-klima, iż-żieda fil-popolazzjoni, it-tniġġis u l-firxa tal-bini.

Il-BirdLife iddikkjarat illi hemm ħdax-il żona f’Malta illi għandhom jiġu meqjusa bħala żoni protetti għall-għasafar. S’issa erbgħa biss minn dawn il-postijiet huma rikonoxxuti bħala riservi. X’taħseb li qed iżomm lill-MEPA milli tieħu azzjoni?

Mill-ħdax-il IBA (Important Bird Area) li l-BirdLife iddikjarat, il-MEPA għarfet biss erbgħa fit-totalità tagħhom, u sitta oħra ngħataw protezzjoni parzjali. Fid-19 Settembru 2008 l-MEPA tat stat sħiħ ta’ SPA lill-ħdax-il waħda, u dan kien pass pożittiv. Imma tibqa’ l-kwistjoni ta’ dawk is-sitt IBAs li huma parzjalment protetti, fosthom Ta’ Ċenċ, li għad iridu jissolvew.

Jidhirlek li l-inħawi tal-Miżieb għandu jibda jitqies bħala żona protetta mill-kaċċa?

Waqt il-passa, it-tajr tal-priża li jasal tard wara nofsinhar, jipprova jgħaddi l-lejl hawn Malta biex imbagħad ikompli l-vjaġġ l-għada. L-iktar post importanti għal dan huwa l-Buskett – f’lejla waħda, n-nies tar-Raptor Camp, dis-sena raw minn 500 sa 600 tajra tal-priża nieżla torqod hemmhekk. Il-Miżieb huwa wkoll masġar kbir u jiġbed lejh ukoll numru ta’ tajr fil-ħarifa biex jgħaddi lejl hemmhekk. Sfortunatament rajna ħafna kaċċa illegali fuq tajr tal-priża fil-Miżieb, inkluż kaċċaturi deħlin għalihom bil-lejl bi dwal qawwijin. F’dawn l-aħħar jiem, minn hemmhekk, daħlulna biss biss żewġ Bghadan Ħomor feruti b’tiri ta’ snieter. Għalhekk huwa inaċċettabbli li post bħal dan, daqshekk importanti għat-tajr tal-priża, jispiċċa nukleu ta’ kaċċa illegali! Bla dubju dawn l-attivitajiet iridu jiġu kontrollati serjament.

X’relazzjonijiet għandkom ma’ organizazzjonijiet oħra lokali u internazzjonali u x’għajnuna tingħataw minn għandhom?

Il-BirdLife International hija sħubija rinomata ta’ għaqdiet ambjentali minn madwar id-dinja, u li tagħhom BirdLife Malta hija membru. L-għaqdiet jgħinu lil xulxin billi jaqsmu bejniethom tagħrif xjentifiku u jużaw metodi standardizzati ta’ riċerka sabiex iħaffu l-qsim ta’ dat-tagħrif. BirdLife Malta tikkontribwixxi wkoll f’dir-riċerka internazzjonali u tibbenefika wkoll billi tirċievi għajnuna teknika minn Partners li jkunu fuq proġetti simili.

Kemm taħseb illi l-għaqdiet barranin għandhom dritt li jintervjenu fi kwistjonijiet li wieħed jista’ jqis li huma lokali?

L-għasafar li jpassu minn Malta jiġu mill-Ewropa fejn ikunu bejtu jew mill-Afrika fejn ikunu għaddew ix-xitwa. Għalhekk dak li jiġri f’Malta jew fi kwalunkwe pajjiż ieħor fir-rotta tal-passa, jaffettwa l-popolazzjonijiet ta’ dawn l-għasafar fuq skala Ewropeja. Għaldaqstant huwa faċli tifhem għaliex għaqdiet internazzjonali jieħdu interess fl-attività illegali li ssir f’pajjiżna. Il-verità hi li ftit ħafna huma l-kwistjonijiet li tista’ verament tikkunsidrahom “lokali”, għax tista’ tgħid illi kull ħaġa li ssir f’pajjiż taffettwa b’xi mod pajjiżi oħrajn.

Kif intlaqtet il-BirdLife bi sħubija sħiħa fl-Unjoni Ewropeja?

Bħala għaqda, ġejna affettwati tista’ tgħid bħal għaqdiet oħrajn. Fir-rigward ta’ l-għanijiet tagħna, id-dħul fl-UE ġab liġijiet aħjar vis-a-vis kaċċa u insib, bis-sahha tal-Birds Directive. Dan kien pass ‘il quddiem għal ħarsien serju tal-għasafar.

Għaliex il-BirdLife tħoss li għandha titwaqqaf il-Wildlife Crime Unit?

Bħalissa l-ALE hija l-iskwadra prinċipali responsabbli minn atti kriminali kontra n-natura. Madankollu din l-iskwadra hija batuta kemm f’dak li huwa nies kif ukoll f’vetturi. Barra minn hekk, l-ALE spiss ikollha tieħu ħsieb attivitajiet oħra – per eżempju fis-sajf l-uffiċċjali tagħha jkunu fuq “beach patrol”. Dan ifisser illi fi żminijiet importanti tas-sena ma jkun hemm ħadd biex jieħu ħsieb każijiet ta’ kaċċa illegali. Għalhekk skwadra għal kontra Wildlife Crime hija kruċjali biex tikkonċentra fuq kaċċa u insib illegali – flimkien ma’ atti kriminali oħrajn fuq in-natura – matul is-sena kollha. Skwadra bħal din tkun ta’ benefiċċju għall-pajjiż. Importanti wkoll li skwadra bħal din ikollha anke uffiċċjali li jaħdmu under-cover, li jkunu b’hekk jistgħu jiġbru tagħrif fuq attività illegali b’mod aktar effettiv.

Hemm xi punti li l-BirdLife u l-FKNK jaqblu fuqhom? Liema huma?

L-FKNK hija membru tal-FACE, il-Federazzjoni Ewropeja ta’ Kaċċaturi. Il-FACE għandna ftehim mal-BirdLife International, li tagħhom BirdLife Malta hija msieħba. Dan il-ftehim jirrigwarda l-implimentar tal-Birds Directive billi jikkunsidra wkoll gruppi interessati bħal għaqdiet ambjentali u għaqdiet ta’ kaċċaturi. Il-BirdLife Malta u l-FKNK huma t-tnejn marbutin b’dal-ftehim li jonoraw il-Birds Directive. Imma naturalment l-FKNK mhix tonora dal-ftehim peress li tinsisti kontinwament u bla ġustifikazzjoni li Malta tidderoga mill-Birds Directive.

(Dan l-artiklu ġie ppubblikat fit-Torċa tal-5 t’Ottubru 2008)

Share on Facebook

2008.10.05 / no responses / Category: Torca - Perspettivi